پیشگیری از روابط خارج از ازدواج مبتنی بر رویکرد غنی سازی زندگی زناشویی با تکیه بر بافت فرهنگی- اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد زنجان مدیرگروه

2 دانشگاه آزاد ابهر

3 استادیار گروه روان شناسی و مشاوره، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

4 دانشیار گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران.

چکیده

برقراری روابط خارج از ازدواج یکی از اساسی‌ترین عواملی است که کیفیت روابط زناشویی و اعتماد به همسر می دهد. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل مفهومی پیشگیری از روابط خارج ازادواج با تکیه بربافت فرهنگی- اجتماعی ایران و رویکرد غنی‌سازی زندگی زناشویی بود. روش پژوهش کیفی از نوع نظریه زمینه‌ای بود. جامعه پژوهش شامل تمامی زوج‌های جوان مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر میانه در سال 99-1398 و متخصصان حوزه مشاوره و روانشناسی خانواده و ازدواج بودند. نمونه‌گیری به شیوه هدفمند تا رسیدن به درجه اشباع انجام شد؛ بنابر این نمونه شامل 30 زوج در دامنه سنّی 35-25 سال، 10 متخصص حوزه مشاوره و روانشناسی خانواده و ازدواج بودند که در مصاحبه نیمه ساختار یافته مشارکت کردند. داده‌های حاصل از مصاحبه به روش استراس و کربین (1990) تحلیل شدند. واکاوی تجربیات زیسته مصاحبه‌شوندگان منجر به شناسایی پنج مضمون اصلی شامل مراقبت زناشویی، پرورش صمیمیت چندگانه، راهبردهای سازنده حل تعارض، ملزومه‌های پیشگیری از روابط خارج ازادواج و راهبردهای غنابخش زندگی زناشویی) و 22 زیرمضمون شد. بر اساس مضامین حاصل شده مقوله «زندگی زناشویی توام با کیفیت و رضایت» به عنوان پدیده مرکزی پژوهش انتخاب شد. این یافته‌ها ضمن افزایش اطلاعات و آگاهی پیرامون چرایی و چگونگی شکل‌گیری روابط خارج از ازدواج، زمینه را برای طراحی مدل‌های آموزشی مبتنی بر این مدل نظری با هدف پیشگیری از گرایش زوج ها به روابط خارج ازادواج فراهم کرد. مشاوران، روان‌شناسان خانواده و زوج درمانگران می‌توانند از نتایج این پژوهش به عنوان مبنایی برای مداخله پیشگیرانه از روابط خارج ازدواج استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prevention of extramarital affairs based on the approach of enriching marital life based on the socio-cultural context of Iran

نویسندگان [English]

  • qamar kiani 1
  • Maryam nottagh 2
  • Masoud Asadi 3
  • Mohammad Ghamari 4
1
2 Department of Counseling, Islamic Azad University, Abhar Branch, Abhar, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology and Counseling, Arak University, Arak, Iran.
4 Associate Professor, Department of Counseling, Islamic Azad University, Abhar Branch, Abhar, Iran.
چکیده [English]

Establishing extramarital affairs is one of the most basic factors that reduce the quality of marital relations . The purpose of this study was to design a conceptual model for the prevention of extramarital affairs based on the socio-cultural context of Iran and the approach of enriching marital life. The qualitative research method was grounded theory. The study population included all young couples who referred to counseling centers in Miyaneh city in 2019-2020 and specialists in the field of counseling and family and marriage psychology. Purposeful sampling was performed until saturation was reached; The sample consisted of 30 couples in the age range of 25-35 years, 10 experts in the field of counseling and family and marriage psychology who participated in a semi-structured interview. Interview data were analyzed by Strauss and Carbin (1990). The analysis of the interviewees' lived experiences led to the identification of five main themes (including marital care, cultivating multiple intimacy, constructive conflict resolution strategies, requirements for preventing extramarital affairs, and enriching marital life strategies) and 22 sub-themes. Based on the obtained themes, the category of "married life with quality and satisfaction" was selected as the central phenomenon of the research. These findings, while increasing information and awareness about why and how to form extramarital relationships, provided the basis for designing educational models based on this theoretical model with the aim of preventing couples from tending to extramarital relationships. family Counselors can use the results of this study as a basis for preventive intervention in extramarital affairs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • extramarital relationships
  • life enrichment approach
  • cultur
  • grounded theory

مراجع

اکبری، ف.، صحرایی، ف.، و صابری، م.ح. (1393). اثربخشی آموزش غنی‌سازی زندگی زناشویی بررضایت و صمیمیت زناشویی زن و شوهر. دومین همایش ملی پژوهش و درمان در روان‌شناسی بالینی. تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام.
باب­الحکمی، م.، و عباسی، ا. (1396). اثربخشی آموزش غنی­سازی ازدواج بر افزایش رضایت زناشویی زنان. مجلۀ دانشکدۀ علوم پزشکی نیشابور، 5(1)، 30ـ38.
چوپانی، م.، سهرابی­فرد، م.م.، محمدی، ف.، اسماعیلی، ن.، و صمدی­فرد، آ. (1398). ادراک مردان بی­وفا از علل و عوامل بازدارنده از روابط خارج از ازدواج: یک مطالعۀ کیفی. تازه­ها و پژوهش­های مشاوره، 18 (65)، 1ـ10.
چوپانی، م.، و کرمی، م. (1398). شیوع­شناسی آسیب­های روانی ـ اجتماعی مبتنی‌بر چرخۀ زندگی خانوادگی در خانواده‌های شهر تهران. طرح پژوهشی، دانشگاه جامع امام حسین، تهران.
شیرعلی، م. (1397). اثربخشی برنامۀ غنی­سازی زندگی زناشویی براساس روش گاتمن بر کیفیت زناشویی، امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی زن و شوهر. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. رشتۀ مشاوره، مؤسسۀ آموزش عالی­المهدی (عج االله). اصفهان، اصفهان.
عبدی، ن. (1395). اثربخشی آموزش غنی­سازی زندگی زناشویی بر عملکرد خانواده و نگرش به روابط خارج از ازدواج در دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد کرمانشاه. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. رشتۀ مشاوره. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه. کرمانشاه.
فتح­اله­زاده، ن.، میرصیفی­فرد، ل.، کاظمی، م.، سعادتی، ن.، و نوابی­نژاد، ش. (1396). اثربخشی غنی­سازی زندگی زناشویی براساس نظریه انتخاب بر کیفیت روابط زناشویی و صمیمیت زوج­ها. روان‌شناسی کاربردی، 11(3)، 353ـ372.
فتحی، ا. (1395). تدوین و اعتباریابی الگوی آماده­سازی ازدواج مبتنی‌بر مقایسۀ عوامل مؤثر در ازدواج­های رضایت‌مند و نارضایت­مند. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. مشاورۀ خانواده، دانشگاه علامه طباطبائی. تهران.
فرزانه، ا.، حیدرنیا، ا.، و امانی، م. (1396). اثربخشی آموزش غنی­سازی روابط زن و شوهر براساس مدل انریچ بر افزایش تعهد زناشویی. پژوهش­های نوین روان‌شناختی، 12(48)، 1ـ12.
فروغی، م.، باقری، ف.، احدی، ح.، و مظاهری، م.ع. (1396). اثربخشی مداخلۀ آموزش غنی­سازی زندگی زناشویی با رویکرد متمرکز بر هیجان در دوران بارداری بر رضایت زناشویی زن و شوهر پس از تولد اولین فرزند. مشاوره و روان‌درمانی، 7(2)، 55ـ81.
کیانی­پور، ع. (1397). مقایسۀ اثربخشی طرح‌واره­درمانی و روایت­درمانی بر ترکیب با غنی­سازی زناشویی بر تمایل به روابط خارج از ازدواج و رضایت زناشویی زنان درگیر در روابط خارج از ازدواج. پایان‌نامۀ دکتری. رشتۀ مشاوره. دانشگاه خوارزمی. کرج.
یوسفی، ن.، نصیری، غ.، و زاده­محمدی، ع. (1395). غنی­سازی رابطۀ همسران در مدل بهبود رابطه. آسیب‌‌شناسی، مشاوره و غنی­سازی خانواده، 2(2)، 67ـ82.
 
Abzug, R. (2016). Extramarital affairs as occupational hazard: A structural, ethical (cultural) model of opportunity. Sexualities Journal, 19(1-2), 25-45.
Accordino, M. P., & Guerney, Jr. B. G. (2003). Relationship enhancement couples and family outcome research of the last 20 years. The Family Journal, 11(2), 162-166.
Amer, Z. (2018). Examining the role of relationship satisfaction inthe association between rejection sensitivity and infidelity. PhD Thesis, University of Tennessee, Knoxville.
Azhar, A., Abbas, J., Wenhong, Z., Akhtar, T., & Aqeel, M. (2018). Linking infidelity stress, anxiety and depression: evidence from Pakistan married couples and divorced individuals. International Journal of Human Rights in Healthcare,11(3), 214-228.
Balderrama-Durbin, C., Stanton, K., Snyder, D. K., Cigrang, J. A., Talcott, G. W., Smith Slep, A. M., & Cassidy, D. G. (2017). The risk for marital infidelity across a year-long deployment. Journal Family Psychology, 31(5), 62-634.
Bezie, M., & Addisu D. (2019). Determinants of early marriage among married women in Injibara town, North West Ethiopia: community-based cross-sectional study. BMC Women's Health, 19(1), 134-147.
Blanchard, V. L., Hawkins, A., Baldwin, S., & Fawcett, E. (2009). Investigating the effects of marriage and relationship education on couples’ communication skills: A meta-analytic study. Journal of Family Psychology, 23(1), 203-214.
Carson, J. W., Carson, K. M., & Karen, M. G. (2004). Mindfulness - based relationship enhancement. Behavior Therapy, 35(3), 471-494.
Diekelmann, N., Allen, D., & Tanner, C. A. (1989). The NLN criteria for appraisal of baccalaureate programs: a critical hermeneutic analysis. 6th ed. Washington, DC: National League for Nursing.
Duquette, D. R. (2001). A program design of a relationship enhancement seminar for same sex couples who are HIV sero-discordant. Carlos Albizu University.
Fife, S. T., Weeks, G. R., & Stellberg-Filbert, J. (2013). Facilitating forgiveness in the treatment of infidelity: An interpersonal model. Journal of Family Therapy, 35, 343-367.
Griffin, J. M., Kruger, S., & Maturana, G. (2019). Personal infidelity and professional conduct in 4 settings. Proceedings of the National Academy of Sciences, 116(33), 16268-16273.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1989). Fourth generation evaluation. New York, NY: Sage Publications.
Halford, W. K., Markman, H. J., Kling, G. H., & Stanley, S. M. (2003). Best practice in couple relationship education. Journal of Marital and Family Therapy, 29(3), 385-406.
Hawkins, A. J., Blanchard, V. L., Baldwin, S. A., & Fawcett, E. B. (2008). Does marriage and relationship education work? A meta-analytic study. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76(5), 723-734.
He, Q., Zhong, M., Tong, W., Lan, J., Li, X., Ju, X., & Fang, X. (2018). Forgiveness, Marital Quality, and Marital Stability in the Early Years of Chinese Marriage: An Actor–Partner Interdependence Mediation Model. Frontiers in Psychology, 9(1520), 1-10.
Howard, J., Markman, H. J., & Halford, W. K. (2005). International perspectives on couple relationship education. Family process, 44(2), 139-146.
Jenkins, Q. T. (2015). Husband's response infidelity. PHD thesis. University of Kentucky, Kentucky.
Johnson, C. A., Stanley, S. C., Glenn, N. D., & Amato, P. R. (2001). Marriage in Oklahoma: 2001 Baseline Statewide survey on marriage and divorce. Oklahoma City, OK: Bureau for Social Research,Oklahoma Department of Human Services.
Kokorelias, K. M., Gignac, M. A. M., Naglie, G., & Cameron, J. I. (2019). Towards a universal model of family centered care: a scoping review. BMC Health Services Research, 19(1), 564-579.
Kruger, D. J., Fisher, M. L., Edelstein, R. S., Chopik, W. J., Fitzgerald, C. J., & Strout, S. L. (2013). Was that cheating? Perceptions vary by sex, attachment anxiety, and behavior. Evolutionary Psychology, 11, 159-171.
Mark, K. P., Janssen, E., & Milhausen, R. R. (2011). Infidelity in heterosexual couples: demographic, interpersonal, & personality-related predictors of extra dyadic sex. Arch Sex Behavior, 40(5), 971-982.
Masoumi, S. Z., Khani, S., Kazemi, F., Kalhori, F., Ebrahimi, R., & Roshanaei, G. (2017). Effect of Marital Relationship Enrichment Program on Marital Satisfaction, Marital Intimacy, and Sexual Satisfaction of Infertile Couples. International Journal of Fertility & Sterility, 11(3), 197-204.
Moller, N. P., & Vossler, A. (2015). Defining infidelity in research and couple counseling: A qualitative study. Journal of Sex & Marital Therapy, 41(5), 487-497.
Roos, LG, O'Connor, V, Canevello, A, Bennett, JM. (2019). Post‐traumatic stress and psychological health following infidelity in unmarried young adults. Stress and Health, 35, 468- 479. 
Scuka, R. F. (2005). Relationship enhancement therapy: Healing through deep empathy and intimate dialogue. Routledge. New York: Taylor & Francis Group.
Shackelford, T., Besser, A., & Goetz, A. T. (2008). Personality, marital Satisfaction, & probability of marital infidelity. Journal of Personality & Individual Differences, 6(1), 13-25.
Spanier, G.B., & Thompson, L. (1982). A confirmatory analysis of the dyadic adjustment scale. Journal of Marriage and the family, 44, 731-738.
Stephen T. Fife, Christian M. Stewart & Lindsey G. Hawkins (2020) Family-of-Origin, Sexual Attitudes, and Perceptions of Infidelity: A Mediation Analysis, The American Journal of Family Therapy, 48, 2, 142-159.
Stieglizt, J., Gurven, M., Kaplan, H., & Winking, J. (2012). Infidelity, jealousy, and wife abuse among Tsimane forager–farmers: testing evolutionary hypotheses of marital conflict. Journal of Personality & Individual Differences, 33(1), 438-448.
Strauss, A., & Corbin, J. M. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Sage Publications, Inc.
Urganci, B., Sakman E. (2019) Perceptions of Infidelity. In: Shackelford T., Weekes-Shackelford V. (eds) Encyclopedia of Evolutionary Psychological Science. Springer, Cham.
Whatley, M. (2008). Attitudes toward infidelity scale. Journal Social Psychology, 133(1), 547-51.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 04 فروردین 1400
  • تاریخ پذیرش: 08 اردیبهشت 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار