بررسی تأثیر آزمون سراسری دانشگاه‌ها بر دانش‌آموزان و خانواده‌های ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

امروزه، داشتن تحصیلات دانشگاهی در جامعۀ ایرانی به‌صورت یک ارزش و یکی از عوامل مهم تحرک اجتماعی درآمده است و به همین دلیل ورود به دانشگاه اتفاق مهمی محسوب می‌شود. ورود به مرحلة تحصیلات عالی، به‌خصوص به دانشگاه‌های دولتی، همواره عرصۀ رقابت بوده و در سال‌های اخیر، گرایش دانش‌آموزان و والدین آن‌ها و فرایند مدرک‌گرایی سبب تمرکز بر کنکور و آماده‌سازی دانش‌آموزان برای گذر از آن شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آزمون سراسری دانشگاه‌ها (کنکور) بر دانش‌آموزان و خانواده‌های ایرانی بود. روش پژوهش حاضر کیفی ـ کمّی (آمیخته) بود. جامعۀ آماری شامل دانش‌آموزان تمامی مدارس متوسطۀ شهر تهران در سال تحصیلی 94ـ1393 و والدین آنان بود. در فاز کیفی مطالعه با 60 دانش‌آموز و 60 والد مصاحبه بازپاسخ انجام شد و در فاز کمّی پژوهش با روش نمونه‌گیری خوشه‌ایِ چندمرحله‌ای، 1096 دانش‌آموز و 1096 والد به‌عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش‌نامۀ تأثیر کنکور بر دانش‌آموزان و پرسش‌نامۀ تأثیر کنکور بر خانواده بود. نتایج نشان داد که کنکور بر شیوۀ مطالعه و یادگیری، محتوای مطالعه، انگیزه و اهداف مطالعه و یادگیری، نگرش دانش‌آموز به کنکور، سلامت جسمانی و روانی و تفریحات و تعاملات آنان تأثیرگذار بود. انگیزه‌ و اهداف مطالعه و یادگیری دختران بیشتر تحت تأثیر کنکور قرار داشت؛ اما در سایر مؤلفه‌ها تفاوتی بین دختران و پسران وجود نداشت. همچنین، نتایج نشان داد که از نظر والدین، آزمون سراسری بر هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی خانواده، تعاملات و تفریحات خانواده، تعیین ملاک‌های موفقیت و سبک زندگی/ ترجیحات زندگی فرزندان به طور معناداری تأثیر می‌گذاشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The impact of universities entrance exam on Iranian students and families

نویسندگان [English]

  • Jalil Fathabadi 1
  • Bita Shalani 2
  • Saeid Sadeghi 1
1 Shahid Beheshti University
2 Tarbiat Modares University
چکیده [English]

Today, college education become as a value and an important factor for social mobility and that is why the entrance touniversity is an important event in one's life. Entering the stage of higher education, especially public universities, has always been competitive and in recent years, the tendency of students and their parents and the process of credentialism resulted in a focus on Universities Entrance Exam (UEE) ‎and preparing students for passing it. This study examines the impact of UEE on the Iranian students and families. The research method was qualitative-quantitative (mixed). The study population consisted all the students of the secondary schools in Tehran in the academic year 2014-15 as well as their parents. In the qualitative phase of the study, 60 students and 60 parents were interviewed with open-ended questions and in the quantitative phase, 1096 students and 1096 parents were selected as sample groups by using cluster sampling method. The study tools were ‘the impact of exam on student’s questionnaire’ and ‘the beliefs of parents about the effects of entrance exam questionnaire’. Results showed that UEE had impact on the methods of study and learning, study content, motives and aims of study and learning, attitude of students to UEE, their physical and mental health, and their entertainments and interactions. The motives and aims of study and learning in girls are more affected by UEE, but in other components, there is no significant difference between girls and boys. The results also showed that from the perspective of parents, UEE is significantly effective on family scoping and planning, family interactions and entertainments, determining the criteria for success, and the lifestyle/ life preferences of students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • universities entrance exam
  • student
  • Iranian families
اصل فتاحی، ب.، کریمی، ی.، سیف، ع. ‌ا.، و پاشاشریفی، ح. (1388). مقایسۀ تأثیر روش‌های سنجش (عملکردی، تشریحی و عینی) بر عملکرد دانشجویان رشتۀ مشاوره و راهنمایی در درس روش تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی شبستر. علوم تربیتی، 2(6)، 7ـ34.
امرایی، ع. (1391). کنکور، پلی به سوی سعادت، تأملاتی در نسبت کنکور و حیات اجتماعی ما. سورۀ اندیشه، 66 و 67، 91ـ92.
بهرامی‌نسب، ب.، فرج‌اللهی، م.، و معینی‌کیا، م. (1390). نقش آزمون‌های مؤسسات آزاد علمی بر پیشرفت درسی دانش‌آموزان دورۀ متوسطه. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی(راهبردهای آموزش)، 4(4)، 159ـ164.
پورکاظمی، م. ‌ح. (1381). مطالعۀ تطبیقی پذیرش دانشجو در کشورهای چین و ژاپن و طرح جدید آزمون سراسری. مجموعه مقالات سمینار بررسی روش‌ها و مسائل آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها، اصفهان: خانۀ ریاضیات اصفهان.
تلگینی، م.، مانی‌طبایی‌زواره، ف.، انصاری‌پور، م.، حاتم‌زاده، ل.، و ارتفاعی، ا. (1381). مشکلات کنکور از دید دانش‌آموزان. مجموعه مقالات سمینار بررسی روش‌ها و مسائل آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها، دانشگاه صنعتی اصفهان، 29ـ61.
حج‌فروش، ا. (1381). بررسی آسیب‌های آزمون سراسری بر برنامه‌های درسی دوره‌های متوسطه و پیش‌دانشگاهی و ارائۀ روش رفع آسیب‌ها. مجموعه مقالات سمینار بررسی روش‌ها و مسائل آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها، خانۀ ریاضیات اصفهان.
خدایی، ا. (1389). آزمون‌های خطیر در مقابل آزمون‌های غیرخطیر. نامۀ آموزش عالی، 3(12)، 7ـ8.
خلاقی، ع. ‌ا.، و حج‌فروش، ا. (1391). بررسی تأثیر کنکور بر اهداف آموزشی در گذر از آموزش متوسطه به آموزش عالی. تعلیم و تربیت، 112، 67ـ98.
روان‌بخش، ف.، اسمعیلی، م. ‌ر.، و آفرینش‌خاکی، ا. (1392). مقایسۀ گذران اوقات فراغت ممتازین کنکور و راه‌نیافتگان به دانشگاه با تأکید بر فعالیت جسمانی. مدیریت ورزشی، 17، 75ـ94.
سبحانی، ع.، و شهیدی، م. (1386). آسیب‌شناسی کنکور و بررسی امکان حذف آن در نظام پذیرش دانشجو. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 21(13)، 161ـ181.
شکرانی، ی. (1393). بررسی نسبت آزمون‌های سراسری با اهداف درس تعلیم و تربیت دینی و قرآنی. علوم قرآن و حدیث، 11(45)، 38ـ40.
فتح‌آبادی، ج. (1385). بررسی تأثیر روش‌های متفاوت سنجش بر رویکردهای مطالعه و راهبردهای آماده شدن برای امتحان در دانشجویان با پیشرفت بالا و پایین. رسالۀ دکتری. دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبائی.
فتح‌آبادی، ج. (1393). بررسی اثر واش‌بک آزمون سراسری دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بر رویکردهای آموزش و یادگیری در دورۀ متوسطه و پیش‌دانشگاهی. طرح پژوهشی، سازمان سنجش آموزش کشور.
قلخانباز، ف.، و خدایی، ا. (1393). تأثیر پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی داوطلبان آزمون سراسری 1389 بر موفقیت تحصیلی آن‌ها. مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 4(5)، 55ـ79.
کیانی، غ. ‌ر. (1394). سوابق تحصیلی و آزمون‌های سراسری جایگزین نظام کنکورمحور: چرایی، چیستی، و چگونگی تغییر. مطالعات زبان و ترجمه، 48(4)، 1ـ26.
گرامی‌پور، م.، فلسفی‌نژاد، م. ‌ر.، دلاور، ع.، و فرخی، ن ‌ع. (1391). مقایسۀ روش‌های تحلیل عاملی تأییدی ردگیری کنش افتراقی سؤالات آزمون‌های سرنوشت‌ساز. اندازه‌گیری تربیتی، 9(3)، 105ـ122.
مردیها، م. (1383). آسیب‌شناسی آزمون ورودی دانشگاه. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 10(1)، 91ـ130.
نوربخش، س. ‌م.، و حائری، س. ‌م. (1390). مطالعۀ جامعه‌شناختی موفقیت در کنکور. نامۀ آموزش عالی، 15، 33ـ58.
یارمحمدیان، ا.، سهرابی، ن.، و عریضی، ح. ‌ر. (1384). بررسی و مقایسۀ تأثیر کنکور بر وضعیت روانی و شخصیتی راه‌یافتگان و راه‌نیافتگان به دانشگاه و خانواده‌های آنان. مطالعات روان‌شناختی، 1(2)، 119ـ136.
Bennett, S., Bishop, A., Dalgarno, B., Waycott, j., & Kennedy, G. (2012). Implementing Web 2.0 technologies in higher education: A collective case study. Computers & Education, 59(2), 524-534.
Biggs, J. (1993). What inventories of students’ learning processes really measure? A theoretical view and clarification. British Journal of Education Psychology, 63(1), 3-19.
Black, P. J., & Wiliam, D. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles Policy and Practice, 5(1), 7-73.
Boud, D. (1995). Assessment and learning: Contradictory or complementary?. In P. Knight (Ed). Assessment for Learning in
Higher Education. (PP. 35-48). London: Kogan.
Broadfoot, P. (1996). Education, Assessment, and Society. Philadelphia: Open University Press.
Cheng, L. (1997). How does washback influence teaching? Implications for Hong Kong. Language and Education, 11 (1), 38- 54.
Crumpton, H. E., & Gregory, A. (2011). "I'm Not Learning": The role of academic relevancy for low-achieving students. The Journal of Educational Research, 104(1), 42-53.
Goldhaber, D. (2018). A Gloomy Perspective on High-Stakes Testing. Education Next18(2). 79-80.
Maccollum, S. (2005). The collage chase. Literary Cavalcade, 57(6), 20.
Melissa. R., Brian. A., & Anthony, S. (2002). The Impact of High-Stakes Testing in Chicago on Student Achievement in Promotional Gate Grades. Educational Evaluation and Policy Analysis, 24(4), 333–357.
Pan, Y. C. (2009). A review of washback and its pedagogical implications. VNU Journal of Science, Foreign Languages25(4), 257-263.
Sazegar, Z., & Motallebzadeh, K. (2017). Iranian national university entrance examination (konkoor) of B.A.: an analysis of its reliability and validity. Modern Journal of Language Teaching Methods7(3), 358-365.
Scoullar, K., & Prosser, M. (1994). Students’ experiences in studying for multiple-choice question examinations. Studies in Higher Education, 19(3), 267-279.
Thomas, P., & Bain, J. (1984). Contextual dependence of learning approaches: The effects of assessment. Human Learning, 3, 227-240.
Van Teijlingen, E., Marahatta, S. B., Simkhada, P., McIver, M., & Sharma, J. P. (2018). Developing an international higher education partnerships between high and low-income countries: two case studies. Journal of Manmohan Memorial Institute of Health Sciences3(1), 94-100.
Watkins, D. (1982). Identifying the study process dimensions of Australian university students. Australian Journal of Education, 26(1), 76–85.