اثربخشی مداخلة روان‌شناختی با بهره‌گیری از نگرش اسلامی بر علائم میگرن و استرس زنان مبتلا به سردردهای میگرنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشکدة علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکدة علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی وکاربردی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم پزشکی ایران. تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلۀ روان‌شناختی با بهره‌گیری از نگرش اسلامی طراحی شده، بر علائم میگرن و استرس زنان مبتلا به میگرن شهر تهران، انجام شد. روش پژوهش، شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و گروه آزمایش و کنترل بود. ابزار مورداستفاده پرسش‌نامۀ سردرد میگرن اهواز و پرسش‌نامۀ استرس ادراک‌شده بود. جامعۀ آماری پژوهش زنان مبتلا به سردردهای میگرنی بودند که توسط متخصص مغز و اعصاب به‌منزلۀ افراد مبتلا به میگرن تشخیص داده شده بودند. در این پژوهش 26 زن مبتلا به میگرن، به‌وسیلۀ نمونه‌گیری شبکه‌ای (گلوله‌برفی) تعیین شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس مداخلۀ درمانی طی 10 جلسۀ 90 دقیقه‌ای، به‌صورت یک جلسه در هفته، برای گروه آزمایش به اجرا درآمد. نتایج تحلیل کوواریانس داده‌ها نشان داد که تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات کلی استرس ادراک‌شده و علائم میگرن معنادار بوده است و مداخلۀ درمانی به‌طور معناداری موجب کاهش استرس و بهبود علائم میگرن زنان مبتلا به این اختلال شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که مداخلۀ روان‌شناختی با بهره‌گیری از نگرش اسلامی طراحی‌شده در بهبود علائم میگرن و کاهش استرس زنان مبتلا به میگرن مؤثر است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Psychological Intervention Using Islamic Attitude on Symptoms of Migraine and Stress in Women Patients with Migraine Headache

نویسندگان [English]

  • Zahra Nematipour 1
  • Fariborz Bagheri 2
  • Aliasghar Asgharnejad Farid 3
1 visiting professor, Islamic Azad University, Science and research branch
2 Head of Psychology Department of Islamic Azad University, Science and Research Branch
3 associate professor, Iran University of Medical science
چکیده [English]

This study aimed to examine the effectiveness of designed psychological intervention using Islamic attitude on symptoms of migraine and stress in women patients with migraine headache. In this study a quasi-experimental design with pretest- posttest with experimental and control group was used. The data gathering instrument was Ahvaz Migraine headache Questionnaire (AMQ) and (PSS-14) Questionnaire. The population of this research included women patients who were diagnosed by a neurologist with migraine. By snowball sampling 26 women patients with migraine headache were determined and assigned randomly to experimental and control groups. Then the experimental group was received 10 weekly sessions (90 minutes) of intervention. The results of covariance analysis have shown that the differences between experimental and control groups in stress score and symptoms of migraine were significant; and so the intervention had decreased the level of migraine`s symptoms and stress in women patients with migraine headache. Results have shown that designed psychological intervention using Islamic attitude is an effective therapy for decreasing the level of migraine`s symptoms and stress in women patients with migraine headache.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological Intervention using Islamic Attitude
  • Migraine Headache
  • Symptoms of Migraine
  • Stress
آیت‌اللهی، س. م. ت.، و چراغیان، ب. (1384). الگوی اپیدمیولوژیکی عوامل خطرساز سردردهای تنشی و میگرن در آموزگاران مدارس ابتدایی شهر شیراز. دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 12(2)، 85-92.
اتکینسون، آر. ال.، اتکینسون، آر. سی.، اسمیت، ای.، بم، ج.، دی.، نولن هوکسما، اس. (2009). متن کامل زمینۀ روان‌شناسی هیلگارد. ترجمۀ م.ت. براهنی، بیرشک، ب.، بیک، م.، زمانی، ر.، شاملو، س. (1398). تهران: رشد.
بن نینک، ف. (2015). رفتاردرمانی شناختی مثبت‌نگر. ترجمۀ ا. خمسه (1394). تهران: ارجمند.
بهراد، م. (1397). مقایسۀ اثربخشی دو روش روان‌درمانی مثبت‌نگر و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر ابعاد درد و بهزیستی ذهنی بیماران مبتلا به میگرن. پایان‌نامۀ دکتری روان‌شناسی. دانشگاه سمنان.
پسندیده، ع. (1395). الگوی اسلامی شادکامی. قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
دهقان قهفرخی، ر. (1389). اثربخشی آموزش شناختی ـ رفتاری استرس بر شاخص‌های درد و خودکارآمدی درد در بیماران مبتلا به میگرن در بیمارستان های شهرکرد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور تهران.
دادفر، م. (1387). بررسی نقش دین در بهداشت روانی و فرآیندهای روان‌درمانی. نقد و نظر، 35 و 36، 84 ـ 121.
رحیمیان بوگر، ا.، و رستمی، ر. (1391). نقش پیش‌بین عوامل روان‌شناختی، اجتماعی ـ اقتصادی و سبک زندگی در سردرد میگرنی. دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 20(1)، 73 ـ86.
سادوک، ب.ج.، و سادوک، و.آ. (2015). کاپلان و سادوک، خلاصۀ روان‌پزشکی. جلد سوم. ترجمۀ ف. رضاعی (1399). تهران: ارجمند.
سالاریان، ب. (1394). راهنمای پیشگیری و کنترل سردردهای میگرنی. تهران: میرماه.
عبداللهی، م. (1390). اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری در کاهش نشخوار فکری بیماران مبتلا به میگرن همراه با وسواس. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
فقیهی، ع. ن. (1382). کاربرد شناخت رفتار درمان‌گری در درمان افسردگی با تأکید بر دیدگاه اسلامی. پژوهش‌نامۀ قرآن و حدیث، 1(2)، 39ـ61.
کری، جرالد. (2013). نظریه و کاربست مشاوره و روان‌درمانی. ترجمۀ ی. سیدمحمدی (1398). تهران: ارسباران.
کلانتری، م. (1396). کلیات و مفاهیم در روان‌شناسی اسلامی. اصفهان: کنکاش.
کرینگ، آ. م. (2007). آسیب‌شناسی روانی. ترجمۀ ح. شمسی‌پور(1388). تهران: ارجمند.
گچل، ر. ج.، و ترک، د. س. (2000). روان‌شناسی درد؛ رویکردهای کنترل و درمان. ترجمۀ م. ع. اصغری مقدم و همکاران (1381). تهران: رشد.
گرینبرگ، ج. س. (2017). کنترل فشار روانی. ترجمۀ دهقانی، م.، نجاریان، ب.، شیرافکن، ع.، خدارحیمی، س. (1397). تهران: رشد.
لیهی، ر. ل. (2020). فنون شناخت درمانی. ترجمۀ ل. فتی، طهماسبی، ش.، ناصری، ح.، و ضیایی، ک. (1399). تهران: دانژه.
مهرابی زاده هنرمند، م. و همکاران (1390). بررسی تأثیر درمان چندوجهی اسلامی بر افسردگی و عزت نفس دانشجویان. روان‌شناسی و دین، 4 (3)، 31- 48.
محمدی، ج. و همکاران (1397). تبیین عوامل مؤثر بر کاهش علائم افسردگی از منظر دین اسلام: یک تحلیل محتوای کیفی. طب نظامی، 20 (2)، 134ـ144.
مگیار، ج. ال. (2017). مداخلات روان‌شناسی مثبت‌نگر. ترجمۀ فروغی، ع.، اصلانی، ج. و رفیعی، س. (1396). تهران: ارجمند.
نجاریان، ب. (1376). ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه‌ای برای سنجش علائم سردرد میگرن در دانشجویان. علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 4 (3)، 231ـ248.
وولوف، د. م. (2010). روان‌شناسی دین. ترجمۀ م. دهقانی (1393). تهران: رشد.
ویلکینسون، م.، و مک گرگور، ل. (2004). میگرن و انواع سردرد. ترجمۀ ف. همت‌خواه (1380). تهران: عصر کتاب.
هاتون، ک.، و سالکودس کیس، ک. (2019). رفتار درمانی شناختی؛ راهنمای کاربردی در درمان اختلال‌های درونی (جلد اول). ترجمۀ ح. قاسم‌زاده (1398). تهران: ارجمند.
 
Abdolahi, A., Hosseinian, S., Panahipour, H., & Allen, K. A. (2019). Cognitive behavioral therapy as an effective treatment for social anxiety, perfectionism, and rumination. Psychiatry Research, 228(3), 591–597. 
Antonaci, F., Nappy, G., Gally, F., & Manzoni, G. C (2011). Migraine & Psychiatric Comorbidity: A Review of Clinical Findings. Journal of Headache Pain, 12(2), 115- 125.
Balibey, H., Yasar, H., Bayar, N., & Tekeli, H. (2012). Anxiety & Depression Prevalence in Migraine Patients. European Psychiatry, 27(1), 1-12.
Bartleson, J.D., & Cutter, F.M. (2010). Migraine update: Diagnosis & Treatment. Minn. Med. 93(5), 36-41.
Behere, P., Das, A., Yadav, R., & Behere, A. (2013). Religion & mental health. Indian Journal of Psychiatry, 55(2), 87-94.
Bond, D., Digre, K., Baggaley, S., & Rubingh, c. (2005). Impact a Self-help Intervention Performance of Headache Management Behaviors: A Self-Efficacy Approach. The Internet Journal of Allied Health Science & Practice. 2(1), 540-580.
Buse, D.C., & Andrasik, F. (2009). Behavioral Medicine for Migraine. Neurologic Clinic, 27(2), 445- 465.
Cercle, A., Gadea, C., Hartman, A., & Lourel, M. (2008). Typological and factor analysis of the perceived stress measure by using the PSS-14 scale. European Review of Applied Psychology, 58(4), 227-239.
Chiros, C., & O`Brein, W.H. (2011). Acceptance, Appraisals & Coping in Relation to Migraine Headache: An Evaluation of Interrelationships using Daily Diary Methods. Journal of Behavioral Medicine, 24(1), 136-141.
Dindo, L., Recober A., Marchman J. N., & Turvey, C. (2012). One-day Behavioral Treatment for Patient with Comorbid Depression & Migraine: A Pilot Study. Behavior Research & Therapy, 50(1), 537-543.
Dowrkin, R., & Breitbart, W. (2004). Psychosocial aspects of pain: A Handbook for Health Care Providers. New York: Iasp press.
Geschwind, N., Arntz, A., Bannink, F., & Peeters, F. (2019). Positive cognitive behavior therapy in the treatment of depression: A randomized order within-subject comparison with traditional cognitive behavior therapy. Behavior Research & Therapy, 116(1), 119-130.
Goslin, R., Gray, R. N., McCrory, D., C., Penzien, D., & Rains, J. (1999). Behavioral & Psychological Treatments for Migraine Headache. Prepare for the agency for health care policy & research under contract, 290, 94-202.
Hamedi, V., Asghari, A. & Sheeri, M.R. (2013). An Investigation of the Effectiveness of a Composed Model of Cognitive Behavior Headache Management on the Treatment of Anxiety, Depression, Stress & Migraine Symptoms. Social & Behavioral Sciences, 84(9), 1850-1855.
Harmon, H., Langley, A., & Ginsburg, G. (2006). The Role of Gender and Culture in Treating Youth with Anxiety Disordersʺ. Journal of Cognitive Psychotherapy, 20(3), 301-310.
Holroyd, K.A., Cottrel, C.K., Donnell, F.J., & Cordingley, G.E. (2010). Effect of Preventive (Beta Blocker) Treatment, Behavioral Migraine Management & their Combination on Outcomes of Optimized Acute Treatment in Frequent Migraine. Randomized Controlled Triad, BMJ.341, 48-71.
Holroyd, K.A., & Drew, J.B. (2006). Behavioral Approaches to the Treatment of Migraine. Semin Neurol, 26, 199-207.
Hueser, R. A. (2005). Cognitive Behavioral Group Treatment for Disabling Headache. Pain & Medicine, 5(1), 178-186.
Hye-Jim Moon, Jong-Geun Seo & Sung- Pa Park (2017). Perceived stress in patients with migraine: a case control study. Journal of Headache & pain, 18(1), 73- 89.
Khazanov, G. K., & Ruscio, A. M. (2016). Is low positive emotionality a specific risk factor for depression? A meta-analysis of longitudinal studies. Psychological Bulletin, 142(9), 991–1015.
Klieboer, A., Sorbi, M. J., Van Silfhout, H.G., & Vink, G. ( 2014). Short-Term Effectiveness of an Online Behavioral Training in Migraine Self-Managementʺ. Behavior Research & therapy, 61(1), 61-69.
Lucas, S., Haffman, J., Bell, K., & Dikmen, S.A. (2013). Prospective Study of Prevalence & Characterization of Headache Following Mild Traumatic Brain Injury. Cephalagia, 2(1), 1-10.
Moreira, almeida A. (2006). Religiousness and mental health; a review. rev Bras psquiatr, 28(3), 242-250.
Onur, D. H., Ertem, D., Uluduz, C., & Karsıdag. A. (2017). Cognitive Behavioral Therapy for Chronic Migraine. European Psychiatry, 41, 500-515.
Raddant, A.C., & Russo, A.F. (2011). Calcitonin Gene-Related Peptide in Migraine: Intersection of Peripheral Inflammation and Central Modulation. Expert Reviews in Molecular Medicine, 29(13), 36-51.
Raggi, A., Schiavolin, S., Leonardi, M., Giovannetti, A.M. & Bussone, G. (2015). Chronic Migraine with Medication Overuse: Association between Disability & Quality of Life Measure & Impact of Disease on Patient Lives. Journal of the Neurological Sciences, 348, 60-69.
Rains, J.C., Penzien, D.B., Mc Cory, D.C., & Gray, R.N. (2005). Behavioral Headache Treatment: Review of History the Empirical Literature & Methodological Critique. Headache, 45(2), 92-109.
Richards, P.S., & Bergin, A.E. (2005). Religiousness and Mental Health Reconsidered: a study of an intrinsically religious sample. Journal of Counseling Psychology, 34 (2), 197-204.
Saper, J.R. (2008). Chronic daily headache. Transformational migraine, chronic migraine & related disorders. Current Neurology & Neuroscience report, 8, 100-107.
Sauro, K.M., & Becker, W.J. (2009). The Stress & Migraine Interaction. Headache: The Journal of Head & Face Pain, 49(9), 1378-1386.
Sullivan, A., Cousins, S., & Ridsdale, L. (2016). Psychological interventions for migraine: a systematic review. Journal of Neurology, 263(12), 2369- 2377.
Teseng, W. (2004). Culture and Psychotherapy: Asian Perspective. Journal of mental health, 13(12), 151-161.
Weatherall, M. W. (2015). The diagnosis and treatment of chronic migraine. Journal of Therapy Advance Chronic Disease, 6(3), 115-123.