سبک‌های مقابله‌ با تنش بر اساس تجربه زیسته بیماران مبتلا به کووید-19: تحلیل مضمون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، پژوهشکدة علوم رفتاری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم، قم، ایران

2 کارشناس ارشد روانشناسی، گروه روان‌شناسی، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امامخمینی(ره)، قم، ایران.

3 دانشجوی دکتری روانشناسی، پژوهشکدة علوم رفتاری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پژوهشگر گروه روان‌شناسی پژوهشکدۀ قرآن و حدیث، قم، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف شناسایی سبک‌های مقابله‌ای بر اساس تجربه زیسته بیماران مبتلا به کووید-19 انجام شد. روش این پژوهش، کیفی به شیوه تحلیل مضمون گام به گام براون و کلارک (2006) بود. نمونه‌گیری به‌صورت غیراحتمالی و از نوع هدفمند و گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبه انجام شد. بدین منظور، از 30 بیمار مبتلا به کووید-19 مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته به مدت 30 تا 50 دقیقه بسته به شرایط بیمار صورت گرفت. تحلیل داده‌ها منجر به 392 کد اولیه، 46 مضمون پایه، 11 مضمون سازمان دهنده شامل «سبک تاب‌آورانه»، «سبک پذیرشی»، «سبک خود هدایت‌گر»، «سبک عمل‌گرا»، «سبک نیایشی»، «سبک متوکلانه»، «سبک تسلیمی»، «سبک امیدوارانه»، «سبک حمایت‌طلبی»، «سبک نیک‌اندیشانه» و «سبک کیفراندیشانه» و یک مضمون فراگیر تحت عنوان «سبک‌های مقابله» شد. در پایان، روایی محتوا از طریق وارسی منطقی و مستدل کارشناسان خبره با استفاده از ضریب شاخص روایی محتوا (CVI) انجام و تأیید شد. نتایج نشان داد سبک مقابله با بیماری کرونا، مفهومی پیچیده و پویاست. نتایج این پژوهش می‌تواند به طراحی پرسشنامه‌هایی جهت سنجش سبک مقابله، طراحی مداخلات کنترل بیماری و ارائه برنامه‌های آموزش مقابله با بیماری به‌منظور سازگاری بهتر با بیماری و دستیابی به بهبودی سریع‌تر کمک کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Stress Coping Styles Based on the Living Experience of Patients with Covid-19: Theme Analysis

نویسندگان [English]

  • ali bayat 1
  • Mostafa Arabpoor 2
  • seyd mahdi khatib 3
1 PHD
2 a
3 A
چکیده [English]

The aim of this study was to identify coping styles based on the lived experience of patients with Covid-19. The method of this research was qualitative Theme analysis. Sampling was non-probabilistic and purposeful and Data collection was done through interviews. For this purpose, semi-structured interviews were conducted with 30 patients with Covid-19 for 30 to 50 minutes, depending on the patient's condition. Data analysis resulted in 392 initial codes, 46 basic themes, 11 organizer themes included Resilient style, Reception style, Self-Directive style, Pragmatic style, Prayer style, Trustworthy style, surrender style, Hopeful style, seeking support style, Philanthropic style, Punitive style, and a comprehensive theme entitled "Coping Styles". Finally, the validity of the content was verified by a reasonable and reasoned review by experts Using Content Validity Index (CVI). The results showed that the style of coping with Corona disease is a complex and dynamic concept. The results of this study can help to design questionnaires to assess coping style, design disease control interventions and provide training programs to deal with the disease in order to better adapt to the disease and achieve faster recovery.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Coping Styles
  • Stress
  • Lived Experience
  • Theme Analysis
  • Covid-19

مراجع

ابراهیمی صدرآبادی، ف.، و میرزایی، م. (1397). تبیین تجربۀ بیماران دیابتی از شیوه‌های مقابله با بیماری: مطالعۀ گراندد تئوری. تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 7(4)، 407 ـ 417.
آقایوسفی، ع. (1380). نقش عوامل شخصیتی بر راهبردهای مقابله‌ای و تأثیر روش مقابلۀ درمانگری بر عوامل شخصیتی و افسردگی. پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
باقریان‌سرارودی، ر.، احمدزاده، غ.، و یزدانی، ع. (1387). بررسی سبک‌های مقابله‌ای در بیماران همودیالیزی. علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، 10 (2)، 111 ـ 116.
بنی‌اسد، ع.، و صالحی، ک. (1398). مقدمه‌ای بر اصول و فرایند ساخت و رواسازی پروتکل مصاحبه. نامۀ آموزش عالی، 12(46)، 177 ـ 203.
جان‌بزرگی، م.، نوری، ن.، حیدری‌زاده، م.، جان‌بزرگی، ع.، جان‌بزرگی، ا.، و نظری، م. (1399). اثربخشی درمان معنوی خداسو و نمایش غیر‌معنوی در مدیریت استرس ناشی از بحران شیوع کرونا و طراحی مقدماتی الگوی معنوی مداخله روان‌شناختی در بحران کرونا، روان‌شناسی بالینی و شخصیت، 1، 201 ـ 214.
حسینی قدمگاهی، ج. (1376). کیفیت روابط اجتماعی، میزان استرس و راهبردهای مقابله با آن در بیماران کرونری قلب. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، انستیتو روان‌پزشکی تهران.
خاتم‌ساز، ز.، و معارف‌وند، م. (1393). راهبردهای مقابله‌ای والدین کودکان مبتلا به سرطان. مددکاری اجتماعی، 3 (3)، 3 ـ 9.
خرامین، ش.، نیلی، ح.، محمدی، ع.، و مبشری، ق. (1387). مقایسۀ شیوه‌های مقابله با استرس در بیماران مبتلا به زخم معده و دوازدهه. سندرم رودۀ تحریک‌پذیر و افراد عادی، ارمغان دانش، 13(4)، 95 ـ 104.
خطیب، م. (1398). مهارت مقابله با بیماری. مشهد: به نشر.
خطیب، م.، شجاعی، م. ص.، آذربایجانی، م.، و پسندیده، ع. (1399). الگوی زمان‌مند مقابلۀ دینی در روابط بین شخصی با تکیه بر مفاهیم بخشایش. سپاس‌گزاری و امید، روان‌شناسی فرهنگی، 4 (2)، 58 ـ 83.
رفیعی‌هنر، ح. (1397). الگوی درمانی خود ـ نظم‌جویی برای افسردگی بر‌اساس منابع اسلامی: تدوین مدل مفهومی و طرح‌نمای درمان و مطالعه امکان‌سنجی و نتایج اولیۀ آن. پایان‌نامۀ دکتری، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره).
طاهری اطاقسرا، ط.، خالق دوست‌محمدی، ط.، هاساواری، ف.، و کاظم‌نژاد لیلی، ا. (1395). سبک‌های مقابله‌ای در بیماران مبتلا به سرطان مراجعه‌کننده به بیمارستان رازی رشت. دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 13، 75 ـ 86.
عابدی جعفری، ح.، تسلیمی، م. س.، فقیهی، ا.، و شیخ‌زاده، م. (1390). تحلیل مضمون و شبکۀ مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشۀ مدیریت راهبردی، 5 (2). 151 ـ 168.
مرادی، ا.، و بهرامی، ه. (1390). مقایسۀ ویژگی‌های شخصیتی، راهبرهای مقابله‌ای و سبک‌های اسنادی بین بیماران وابسته به مواد افیونی و افراد سالم. توان‌بخشی، 12 (1)، 8 ـ 18.
نوحی، ش.، میرحسینی، ح.، جان‌بزرگی، م.، مهاجر، ح. ع.، و ناصری فرافن، م. (1399). نقش سلامت معنوی و مقابلۀ مذهبی در پیشبینی اضطراب مرگ در بیماران مبتلا به ویروس کرونا. علمی ـ پژوهشی روان‌شناسی، 14 (26)، 29 ـ 42.
نیک‌منش، ز.، و اشترک، ه. (1395). سبک‌های مقابلۀ مذهبی و سلامت عمومی در مادران دارای فرزند عادی و کم‌توان ذهنی. مطالعات ناتوانی، (6)، 288 ـ 293.
Billings, A. G., & Moos, R. H. (1981). The role of coping responses and social resources in attenuating the stress of life events. Journal of behavioral medicine, 4(2), 139-157.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 2, 77-101.
Hobfoll, S.E., Schwarzer, R., & Chon, KK. (1998). Disentangling the stress labyrinth interpreting the meaning of the term stress and it is studied in health context, Anx, Stress Cop, 11( 3),181-212.
Kausar, R., & Munir, R. (2004). Pakistan Adolescents Coping with Stress: Effect of Loss of a Parent and Gender of Adolescents. Journal of Adolescence, 27(6), 599-610.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. NewYork: Springer.
Lazarus, R.S. (1984). On the primacy of cognition. American Psychologist,39(2), 124-129.
Maddi, S. R. (1990). Issues and interventions in stress mastery.
Masodnia, E, (2008). Perceived Self-efficacy and Coping Strategies in Stressful Situations. I J Psychiat Clin Psychol, 13 (4), 405-415..
Mohino, S., Kirchner, T., & Forns, M. (2004). Coping strategies in young male prisoners. Journal of youth and adolescence, 33(1), 41-49.
Nasirzadeh, R., & Rassol zadeh tabatabaie, K. (2009). Religious belifes and coping strategies students. Ofogh Danesh, 15 (2), 36-46.
Neto, M. L. R., Almeida, H. G., Esmeraldo, J. D. A., Nobre, C. B., Pinheiro, W. R., de Oliveira, C. R. T., & da Silva, C. G. L. (2020). When health professionals look death in the eye: the mental health of professionals who deal daily with the2019 coronavirus outbreak. Psychiatry Research, 288, 112972.
Pargament, K. I. (2007). Spiritually integrated psychotherapy: Understanding and addressing the sacred. Guilford Press.
Pargament, K. I., & Brant, C. R. (1998). Religion and coping. In H. G. Koenig (Ed.), Handbook of religion and mental health (pp.111-128). Academic Press.
Parker, J. D. A., & Endler, N. S. (1996). Coping and defense. In M. Zeidner & N. S. Endler (Eds.). Handbook of coping (pp. 3-33). NewYork: John Wiley.
Piko, B. (2000). Gender differences and similarities in adolescent's ways of coping, Psychol Record, 51, 223-236.
Samer fild, M.R., & Smccrae, R. (2000). Stress and coping. American psychological Assocition, 55, 620-625.
Schoch-Spana, M. (2020). COVID-19’s Psychosocial Impacts the Impacts.
Schwarzer, R., & Schwarzer, C. (1996). A critical survey of coping instruments. In M. Zeidner & N. S. Endler (Eds.), Handbook of coping (pp.107-132). NewYork: John Wiley.
Skinner, E. A., Edge, K., Altman, J., & Sherwood, H. (2003). Searching for the structure of coping: A review and critique of category systems for classifying ways of coping. Psychological Bulletin, 129, 216-269.
Sun, L., Sun, Z., Wu, L., Zhu, Z., Zhang, F., Shang, Z., & Liu, N. (2020). Prevalence and risk factors of acute posttraumatic stress symptoms during the COVID-19 outbreak in Wuhan, China. MedRxiv, 15, 1-9.
Tamers, L. K. D. Janicki & V. S. Helgeson (2002). Sex Differences in Coping Behavior: A Meta-Analytic Review and an Examination of Relative Coping. Personality and Social Psychology Review, 6(1),  1-30.
Tian, F., Li, H., Tian, S., Yang, J., Shao, J., & Tian, C. (2020). Psychological symptoms of ordinary Chinese citizens based on SCL-90 during the level I emergency response to COVID-19. Psychiatry Research, 1, 12992-12999.
World Health Organization (2020). Mental health and psychosocial considerations during the COVID-19 outbreak, 18 March 2020 (No. WHO/2019-nCoV/Mental Health/2020.1). World Health Organization.
روان‌شناسی فرهنگی
دوره 6، شماره 1
تیر 1401
صفحه 95-115

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 تیر 1400
  • تاریخ بازنگری: 10 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 21 خرداد 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 23 خرداد 1401

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار