شناسایی بسترهای فرهنگی ـ اجتماعی شکل‌دهندة رضایت از ازدواج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکدۀ رفاه

2 دانشگاه خوارزمی

3 دانشگاه قم

چکیده

رضایت از ازدواج مفهومی وابسته به بستر زندگی زوجین رضایتمند جامعه و متأثر از ارزش‌های اجتماعی، فرهنگ، و سایر مؤلفه‌های موجود در زندگی آن­هاست. پژوهش حاضر به شناسایی بسترهای فرهنگی ـ  اجتماعی شکل‌دهندة رضایت از ازدواج در زوجین رضایتمند پرداخت. این مطالعه با  رویکرد کیفی و بر اساس روش داده‌بنیاد انجام شده است. از روش مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. نمونه‌گیری به­صورت هدفمند از 21 زوج رضایتمند شهر تهران در سال 1396­1397 انجام شد. نتایج تحلیل کدگذاری مصاحبه‌ها به شناسایی 33 کد باز، 8 کد محوری، و کد انتخابی رضایت از ازدواج منجر شد. بر اساس یافته‌ها عوامل مؤثر بر شکل‌گیری رضایت از ازدواج در بسترهای فرهنگی­ اجتماعی‌ شامل همسانی خانواده‌های اصلی، تمایل به ساده‌زیستی، بهره‌مندی از شبکة‌ حمایتی دوستان و اقوام، پرداختن به اوقات فراغت، استفادة درست از فضای مجازی، استفاده از خدمات مشورتی و مشاوره‌ای، باورهای دینی، و رفتارهای دینی بودند. وجود یافته‌های مرتبط با عوامل مذهبی، بیانگر بافت فرهنگی ­ اجتماعی این مطالعه است که به­دلیل ریشه‌دار بودن آموزه‌های دینی و نقش عمیق آن­ها بر سبک زندگی افراد قابل توجه و تأمل است. بهره‌مندی از این فضائل مذهبی و سبک زندگی اسلامی که ثمرۀ آن است موجب توانمندتر شدن زوجین و خانواده‌ها در مواجهه با چالش‌های زندگی، تعدیل تعارض‌ها و ایجاد رضایت پایدار است و در نهایت مسیر رشد و بالندگی را برای آن­ها فراهم می‌‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification of Socio-Cultural Contexts Forming Marital Satisfaction

نویسندگان [English]

  • Azam Kolaee 1
  • Javad Khodadadi Sangdeh 2
  • Morteza Goharipoor 3
1 Refah Universty
2 Kharazmi University
3 University of Qom
چکیده [English]

Marital satisfaction is the concept dealt with the life context of satisfied couples in society and influenced by social values, culture and other components existing in their life. This research identified socio-cultural contexts that formed marital satisfaction for satisfied couples. This study has been done in the qualitative approach and is based on grounded theory. The authors used interviews as data gathering instrument; the interviews were continued until the phase of theoretical saturation. Twenty one satisfied couples were purposively sampled and interviewed in Tehran in 2017 and 2018. Analysis of participants resulted in uncovering 33 open codes, 8 axial codes, and a selective code of marital satisfaction. According to findings, what was extracted as efficient factors of forming marital satisfaction in socio-cultural contexts included: main families homology, tendency to simplicity, taking benefit from supporter net of friends and family, giving importance to free time, management of cyberspace, using advisory and consulting services, religious beliefs and religious behaviors. Existence of religious factors in findings represents socio-cultural contexts of this study. These religious factors are significant and considerable in terms of the traditional roots of religious teachings and their deep role in people’s life style. Taking advantage from

کلیدواژه‌ها [English]

  • marital satisfaction
  • socio-cultural contexts
  • satisfied couples

مراجع

آهنچیان، م.، امیری، ر. و بخشی، م. (1391). بررسی هم­بستگی هوش فرهنگی با تعامل اجتماعی در پرستاران. مدیریت ارتقای سلامت، 1(2)، 44­53.
اعظامی، م. و کیهان، ج. (1397). رابطۀ بین سبک‌های هویت و کمک طلبی تحصیلی در بین دانشجویان غیربومی دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه: آزمون نقش میانجی هوش فرهنگی. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 8(1)، 108­128.
امیدیان، ف. و علیپور، ن. (1396). نقش واسطه‌ای هوش فرهنگی در رابطۀ بین ویژگی‌های شخصیتی با مهارت‌های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان. پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 27، 79­100.
بادان فیروز، ع.، رحیمیان بوگر، ا.، ناجی، ا. و شیخی، م.ر. (1396). تنظیم شناختی هیجان در دانشجویان: نقش پیش‌بین قدرت ایگو و سازمان شخصیت. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی قم، 11(8)، 37­45.
بشرپور، س. و عینی، س. (1396). پیش‌بینی اختلالات شخصیت بر پایۀ مدل پنج عاملی جایگزین زاکرمن، کلمن و قدرت ایگو. مجلۀ  دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 19(5)، 84­93.
پاپ‌زن، ع.، علی‌آبادی. و.، صی محمدی، س.، قربانی، ف. و دهی، پ. (1393). تأثیر مؤلفه‌های هوش فرهنگی بر رفتار کارآفرینانۀ دانشجویان کشاورزی دانشگاه رازی. فصلنامۀ پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 29، 108­117.
پرویز، ک.، آقامحمدیان شعرباف، ح.، قنبری هاشم‌آبادی، ب. و دهقانی، م. (1395). رابطۀ توانمندی ایگو و فراشناخت در دانشجویان دختر و پسر. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(2)، 118­126.
تقوایی یزدی، م. (1394). رابطۀ هوش عاطفی و هوش فرهنگی با کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری. مدیریت فرهنگی، 9(30)، 91­110.
حسن‌زاده، ر. (1394). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری (راهنمای عملی تحقیق). تهران: ساوالان.
درویش، ج.، نوده فراهانی، م.، خلیلی، م. و شعبانی. ف. (1392). بررسی رابطۀ بین هوش فرهنگی وعملکرد شغلی پرستاران. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی، 82، 40­45.
سلیم بهرامی، ح.، احمدی، ح.، ذبیحی حاجیکلایی، ف. و علیزاده، م. (1393). بررسی میزان هوش فرهنگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شرق استان مازندران. مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، 14، 87­102.
طولابی، ز. و کریمی، ش. (1391). بررسی رابطۀ بین هوش فرهنگی و خودکارآمدی اجتماعی (مطالعۀ موردی: دانشجویان دانشگاه ایلام). فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 2(3)، 446­464.
طولابی، ز.، خیری، ع. و صمدی، س. (1394). رابطۀ بین هوش فرهنگی و تعاملات اجتماعی در دانشجویان. مجله روان­شناسی، 75، 286­296.
عسگری، پ. و روشنی، خ. (1391). مقایسۀ هوش فرهنگی، هوش هیجانی، سازگاری فردی­ اجتماعی دانشجویان زن و مرد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. زن و فرهنگ، 12، 49­63.
غفاری، م. و خانی، ل. (1392). ارتباط سرمایۀ اجتماعی و هوش فرهنگی با عملکرد تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی. مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(8)، 642­650.
فیاضی، م.، ناظمی، ش. و فتحی، م. (1392). سنجش هوش فرهنگی و بررسی عوامل جمعیت‌شناختی مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 3(4)، 604­624.
قاسمی، ا. و غلامی، س. (1396). بررسی تأثیر هوش فرهنگی بر ارتقای سرمایه‌های اجتماعی در میان دانشجویان (مورد بررسی پردیس فارابی دانشگاه تهران). تحقیقات مدیریت نوین خاتم، 1(2)، 25­45.
کشانی فراهانی، ز. (1390). بررسی قدرت ایگو، سبک‌های دفاعی و روابط موضوعی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم تربیتی و روان­شناسی. دانشگاه الزهرا.
کوچکی راوندی، م.، منیرپور، ن. و ارج، ع. (1394). نقش سبک‌های دلبستگی، کیفیت روابط موضوعی و قدرت ایگو در پیش‌بینی سندروم رودۀ تحریک‌پذیر. فیض، 19(3)، 231­241.
محققی، ج.، ذوقی پایدار، م.، یعقوبی، ا.، یارمحمدی واصل، م. و محمدزاده، س. (1395). تدوین و اعتباریابی مقیاس دیدگاه‌گیری اجتماعی در دانشجویان. شناخت اجتماعی، 5(1)، 18­32.
محمودی، ح.، مصطفی‌لو، ط.، عبدلی سلطان‌احمدی، ج.، و پورناصح، س. (1396). اثربخشی آموزش یک برنامة هوش فرهنگی بومی بر از خودبیگانگی تحصیلی در بین زبان‌آموزان انگلیسی. روان‌شناسی فرهنگی، 1(1)، 113-130.
موسوی چلک، ا.، حسینی. ا. و پوربخشیان، ع. (1394). تأثیر هوش فرهنگی بر سرمایۀ اجتماعی دانشجویان (مطالعۀ موردی: دانشگاه پیام نور مرکز رامسر). نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 10(2)، 73­87.
Bernardo, A.B.I. & Presbitero, A. (2018). Cognitive flexibility and cultural intelligence: Exploring the cognitive aspects of effective functioning in culturally diverse contexts. International Journal of Intercultural Relations, 66, 12-21.
Baron-Choen, S. & Wheelwright, S. (2004). The empathy Quotient in normal and autism adults. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34(2), 163-175.
Besharat, M.A., Ramesh, S. & Moghimi, E. (2018). Spiritual health mediates the relationship between ego-strength and adjustment to heart disease. Health Psychology Open, 5(1), 1-8.
Davis, M.H., Conklin, L., Smith, A. & Luce, C. (1996). Effect of perspective taking on the cognitive representation of persons: A merging of self and other. Journal of Personality and Social psychology, 70(4), 317-726
Duan, W. & Yin Ho, S. M. (2016). Three-dimensional model of strengths: Examination of invariance across gender, age, education levels, and marriage status. Community Mental Health Journal, 8(1), 1-8.
Earley, P. C. & Ang, S. (2003). Cultural intelligence: Individual interaction across cultures. Stanford, CA: Stanford University Press.
Fahim Devein, H. (2017). Investigating the relationship between big five personality traits and cultural intelligence of football coaches. Human and Social Studies, 5(2), 116-137.
Flannary, K. M. & Smith, R. L. (2016). The effects of age, gender, and gender role: Ideology on adolescent's social perspective taking ability and tendency in friendships. Journal of Social and Personal Relationships, 34(5), 617-635.
Galati, A., Diavastou, A. & Avraamides, M. N. (2018). Signatures of cognitive difficulty in perspective-taking: Is the egocentric perspective always the easiest to adopt?. Language, Cognition and Neuroscience, 33(4), 467-493.
Gfellner, B. M. & Cordoba, A. I. (2017). Identity problems ego strengths, perceived stress, and adjustment during contextual changes at university. Identity: An International Journal of Theory and Research, 17(1), 25-39.
Harmon, M.H. (2005). The Barron ego strength scale: A study of personality correlates among normals. Journal of Clinical Psychology, 36(2), 433-436.
Heintz, S., Kramm, C. & Ruch, W. (2019). A meta-analysis of gender differences in character strengths and age, nation, and measure as moderators.The Journal of Positive Psychology, 14(1),103-112.
Iskhankova, M. (2018). Does cross–culture competence matter when going global: Cultural intelligence and its impact on performance of international students in Australia. Journal of Intercultural Communication Research, 47(2), 121-140.
Liu, H., Hu, Sh. & Gu, J. (2018). What role does self-efficacy play in developing cultural intelligence from social media usage?. Electronic Commerce Research and Applications, 28, 172-180.
Longmire, N. H. & Harrison, D. A. (2018). Seeing their side versus their pain: Differential consequences of perspective-taking and empathy at work. Journal of Applied Psychology, 103(8), 894-915.
Nilsen, E. S. & Bacso, S. A. (2017).Cognitive and behavioural predictors of adolescent's communicative perspective-taking and social relationships. Journal of Adolescence, 56, 52-63.
Pile, V., Higher, S. P. W., Hiau, C. F. & Lau, J. Y. F. (2016). Young people with higher social anxiety are less likely to adopt the perspective of another: Data from the director task. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 55, 41-48.
Pornprasit, N. & Boonayasiriwat, W. (2018). The effects of perspective-taking on prejudice reduction among Thais: The moderating role of relational self-esteem. Kasetsart Journal of Social Sciences, 5(6), 1-5.
Ramirez-Fernandez, J., Ramirez-marin, J. & Munduate, L. (2017). I expected more from you: The influence of close relationship and perspective taking on Negotiation offers. Group Decision and Negotiation, 27(1), 2-21.
Tchoh, B. K. & Mertan, E. B. (2018). Understanding the relationship between self-construals, self-esteem, social support, and the sociocultural adaptation of African students in Northern Cyprus. Journal of International Students, 8(2), 725-820.
Van-Boven, L. L. & Loewenstein, G. (2003). Projection of transient drive states. Personality and Social Psychology Bulletin, 29, 1159-1168.
Wacker, R., Bolte, S. & Dziobek, I. (2017). Women know better think and feel: Gender effects on mindreading across the adult life span. Frontiers in Psychology, 8, 1-7.
Wang, C.S., Lee. M., Ku, G. & Leung, A. K. (2018). The Cultural boundaries of perspective-taking: When and why perspective-taking reduces stereotyping. Personlity and Social Psychology Bulletin, 44(6), 1-16.
Ziadni, M. S., Jasinski, M. J. Vief, G. L. & Lumley, M. A. (2017). Alexithymia, Defenses, and ego strength: Cross-sectional and longitudinal relationships with psychological well-being and depression. Journal of Happiness Studies, 18(6), 1799-1813.
 
روان‌شناسی فرهنگی
دوره 2، شماره 1
شهریور 1397
صفحه 79-99

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 شهریور 1398
  • تاریخ پذیرش: 03 شهریور 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار