بررسی مقایسه‌ای کلیشه جنسیتی برتری تفکر مردان و احساس زنان در میان دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خراسان رضوی، مشهد، ایران

چکیده

کلیشه‌های جنسیتی از دیرباز نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل­گیری نگرش انسان به توانایی‌های زنان و مردان و به­ویژه تفاوت‌های میان این دو جنس داشته­اند. اما نتایج بیشتر داده‌ها و پژوهش‌های علمی با آنچه کلیشه‌های جنسیتی به ما آموخته‌اند مغایرت دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای کلیشۀ جنسیتی برتری تفکر در مردان و احساس در زنان در میان دانشجویان بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علّی مقایسه‌ای بود و جامعۀ آماری آن 12000 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بودند. 370 نفر به­منزلۀ حجم نمونه و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسش­نامۀ ویژگی‌های شخصی وابسته به جنس اسپنس و پرسش­نامۀ سنخ‌نمای مایرز ـ بریگز بود. داده‌های پژوهش بر اساس آزمون تی‌مستقل و تحلیل کواریانس با کمک نرم­افزار اس.پی.اس.اس. تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های حاصل از این پژوهش بدین شرح است: بین دانشجویان زن و مرد در کارکردهای تفکر و احساس، تفاوت معنا‌دار وجود دارد. دانشجویان زن نمرات بالاتری در احساس و دانشجویان مرد نمرات بالاتری در کارکرد تفکر گرفته‌اند. بین دانشجویان زن و مرد در کارکردهای شهود و تفکر تفاوت معنا‌دار یافت نشد. بنابراین از یافته‌‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که زنان در دوراهی تفکر و احساس بیشتر ارزش‌گذاری از طریق احساس را بر تفکر ترجیح می‌دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Gender Stereotypes of Superior Thinking in men and Emotions in Women among Students

نویسنده [English]

  • Mohammad Kafili
Masters of General Psychology, Islamic Azad University, Science and Research Branch in Khorasan Razavi, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Gender stereotypes have a decisive role in shaping human attitudes toward the capabilities of men and women from a long time ago, and particularly the differences between these two genders. However, the data and results of scientific research are in contrast to what gender stereotypes have taught us. The purpose of this study is to compare the gender stereotypes of superior thinking in male and emotions among female students. The present research is a descriptive and comparative study. The statistical population included 12,000 students of Islamic Azad University. Up to 370 persons were selected as a sample size by stratified random sampling. The tools used in this study were the Spence-specific personal characteristics questionnaire (PAQ) and the Myers-Briggs Species Questionnaire (MBTI). Research data were analyzed at two levels of descriptive and inferential using SPSS software and the independent test and covariance analysis. The findings show there is a significant difference between male and female students in the functions of thinking and feeling. Female students have higher scores on feelings and male students have higher scores in the function of thinking. There was no significant difference between male and female students in the functions of intuition and thinking. So, it can be concluded from the research findings that women in choose between thinking and feeling, often prefer valuation through feeling.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thinking
  • Feeling
  • Gender roles
  • Gender stereotypes
  • Gender
ایروانی، م.، و خداپناهی، م. ک. (1387). روان‌شناسی احساس و ادراک. تهران: سمت.
اسنودن، ر. (2006). یونگ: مفاهیم کلیدی. ترجمۀ ن، رحمانیان (1387). تهران: آشیان.
اعزازی، ش. (1380). تحلیل ساختاری جنسیت، نگرشی بر تحلیل جنسیتی در ایران. گردآوری و تنظیم نسرین جزنی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ام‌وولف، د. (1997). روان­شناسی و دین. ترجمۀ م. دهقانی (1386). تهران: رشد.
آهنگی، ا.، عابدین، ع.، و فتح‌آبادی، ج. (1388). رابطۀ بین تیپ‌های شخصیتی با سبک‌های حل مسئله در کارکنان دانشگاه. روان­شناسی کاربردی، 3 (12)، 40ـ61.
آقاجانی، م. (2011). سنخ‌نمای مایرز بریگز، بازدیدشده در تاریخ 17/8/ 2011 www.Mehr-Aghajani.com
اعتصامی، پ. (1380). بررسی رابطۀ میان نقش‌های جنسیتی و هوش هیجانی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاداسلامی اصفهان. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. رشتۀ روان­شناسی عمومی. دانشگاه اصفهان.
بوخنسکی، ی. م. (1962). مقدمه­ای بر فلسفه. ترجمۀ م. باطنی (1361). تهران: نشر نو.
بارون کوهن، س. (2003). زن چیست؟ مرد کیست؟. ترجمۀ گ. ناصری (1384). تهران: پل.
گرو، ب. (1993). زنان از دید مردان. ترجمۀ م. پوینده (1377). تهران: جام.
بدار، ل.، دزیل، ژ.، و لامارش، ل. (2006). روان­شناختی اجتماعی.  ترجمۀ ح. گنجی (1384). تهران: ساوالان.
پیز، آ.، و پیز، ب. (2000). آنچه زنان و مردان نمی‌دانند: حقایقی دربارۀ برقراری ارتباط با جنس مخالف. ترجمۀ ز.  افتخاری (1383). تهران: نسل نواندیش.
خدارحیمی، س. (1377). روان­شناسی زنان. تهران: مردمک.
رحمتی، م. ص. (1371). روان­شناسی اجتماعی معاصر. قم: سینا.
روژه، ر. (1965). روان­شناسی اختلافی زن و مرد. ترجمۀ م.ح. سروری (1377). تهران: جان­زاده.
سانتراک، ج. ( 2008). نظریه‌های رشد در گسترۀ زندگی. ترجمۀ پ. شریفی درآمدی و م. شاهی (1392). تهران: دانژه.
سالاروند، س.، محمودی، غ.، و ساعتچی، م. (1391). رابطۀ بین سنخ‌های روانی یونگ و سبک­های عشق‌ورزی. تحقیقات روان­شناختی، 4 (14) 85 ـ100.
شریعتمداری، ع. (1382). روان­شناسی تربیتی. تهران: امیرکبیر.
شرفی، م. ر. (1381). تفکر برتر. تهران: سروش.
شعبانی، ح. (1382). روش تدریس پیشرفته (آموزش مهارت‌ها و راهبردهای تفکر). تهران: سمت.
شریفی، ش. (1384). مقایسۀ هم­وابستگی در زنان با نقش‌های جنسیتی گوناگون. پژوهش زنان، 3 (1)، 49ـ67.
فیست، ج.، و فیست،گ. (2002). نظریه­های شخصیت. ترجمۀ ی. سیدمحمدی (1389). تهران: روان.             
فوردهام، ف. (1987). مقدمه‌ای بر روان­شناسی یونگ. ترجمۀ ح. یعقوب‌پور (1374). تهران: اوجا.
کاپلان، ه.، و سادوک، ب. (1373). فرهنگ جامع روان­پزشکی و روان­شناسی. تهران: نجاتی.
گولومبوک، س. ( 1994). رشد جنسیت. ترجمۀ م. شهرآرای (1378). تهران: ققنوس.
کولایی، آ. (1381). مقایسۀ نقش جنسیتی آندروژن با نقش‌های جنسیتی مردانه و زنانه و بررسی رابطۀ آن‌ها با منبع کنترل درونی و بیرونی و حرمت نفس در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علامه طباطبایی تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
ماتلین، م، د. (2007). جنسیت و روان­شناسی اجتماعی. ترجمۀ ش. محمدی (1389). تهران: روان.
محمودیان دهکردی، آ. (1386). بررسی روایی و پایایی شاخص تیپ نمای مایرز بریگز. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ مدیریت آموزشی. دانشگاه اصفهان.
محمد اسماعیل، ا. (1384). بررسی و مقایسۀ شانزده تیپ شخصیتی دانشجویان ایرانی و هندی. روان­شناسی و علوم تربیتی، 35 (1)، 121ـ134.
منطقی، م. (1390). زن شرقی و مرد غربی روان‌شناسی اختلافی زن و مرد. تهران: بعثت.
 
Bem, S. Lipsitz. (1981). Gender schema theory: A cognitive account of sex typing. Psychological Review, 88(4), 354-364.
Gorman, C., & Nash, J. M. (1992). Sizing up the sexes. Time magazine, 139 (3), 42-51.
Hayes, J., Allinson, C.W., & Armstrong, S. J. (2004). Intuition, women managers, and gendered stereotypes. Personnel Review, 33(4), 403-417.
Lieberman, M. D. (2007). Social cognitive neuroscience: A review of core processes. Annual Review of Psychology, 58(1), 259-289.
Myers, D. G. (2002). Intuition: Its Powers and Perils. New Haven and London: Yale University Press.
Spence, J. T., & Helm reich, R. L. (1974). The personal attributes questionnaire: a measureof sex-role sterotypes and masculinity- fiminity. Jsas; Catalog of Selecte Document in Psychology, 4, 43-44, ms 617.
Spence, J. T. (1993). Gender – related traits and gender ideology: edidencefor amulti-factorial theory. Jornal of Ersonality and Social Psychology, 64(4), 624-635.
Pacini, R., & Epstein, S. (1999). The relation of rational and experientia informationprocessing to personality, basic beliefs, and the ratio-bias phenomenon. Journal of Personality and Social Psychology, 76(6), 972-987.