سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت)
روانشناسی فرهنگی
2588-7211
2676-6388
1
2
2017
10
23
بررسی روابط میان ویژگیهای شخصیتی، بنیانهای اخلاقی، و اخلاق کاری در دانشجویان ایرانی و کانادایی
1
22
FA
ناصر
آقابابائی
استادیار پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی سمت
naseragha@gmail.com
امیر رضا
طلائی پاشیری
دانشگاه ویندزور
کاترین تی
کوانتس
دانشگاه ویندزور
<span lang="FA" style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-font-size: 10.0pt; line-height: 89%; font-family: 'B Zar'; mso-bidi-language: FA;">شخصیت از متغیرهای تعیینکننده در قضاوت، هیجان، و رفتار اخلاقی است. فارغ از اینکه کدام سازة شخصیتی بر چه متغیر اخلاقی تأثیر دارد، پرسش مهم آن است که این روابط در گسترة فرهنگها چه شباهتها و تفاوتهایی دارند. پژوهش حاضر به بررسی روابط میان بنیانهای اخلاقی، اخلاق کاری، عاملهای معمول شخصیت، رگههای تاریک شخصیت، بدبینیِ اجتماعی، و بیهنجاری در دو نمونة ایرانی و کانادایی میپردازد. با اینکه همبستههای شخصیتیِ بنیانهای اخلاقی در دو بافت متفاوت بودند، در هر دو بافت، شخصیت بهتر از بنیانهای اخلاقی توانست اخلاق کاری را پیشبینی کند. یافتهها در بافت ایرانی نشان داد که اخلاق کاری با نمرههای پایین در بیهنجاری و ماکیاولگرایی و با نمرههای بالا در صداقت ـ فروتنی همبسته بود. همچنین، اخلاق کاری در بافت کانادایی با نمرههای پایین در جامعهستیزی و با نمرههای بالا در صداقت ـ فروتنی، برونگرایی و وظیفهشناسی همبسته بود. کنترل کردن تجربة کاری، تغییری در این روابط ایجاد نکرد. یافتههای پژوهش حاکی از این بود که رابطة اخلاق کاری با شخصیت فرهنگ بسته است. در جوامع جمعگراتری مانند ایران تصمیمها و رفتارهای اخلاقی بیشتر متأثر از عاملهای شخصیتیِ مرتبط با نوعدوستیِ متقابل و ارزشهای جمعگرایانهای چون رعایت انصاف در تعامل با دیگراناند. حال آنکه تصمیمها و رفتارهای اخلاقی در جوامع فردگراتری چون امریکای شمالی علاوه بر نوعدوستی متقابل، متأثر از عاملهای شخصیتیِ مرتبط با تلاشهای تکلیف ـ محور و ارزشهای فردگرایانهای چون نظم، سازمانیافتگی، کمالگرایی، و پشتکار هستند. این پژوهش، با برجسته کردن نقش فرهنگ در روابط میان متغیرها، توجه به تعامل فرهنگ و اخلاق را برای داشتن تصویری درستتر از بُعد اخلاقیِ تجربة بشری لازم میشمارد.</span>
اخلاق,اخلاق کاری,شخصیت,فرهنگ
https://jcp.samt.ac.ir/article_75562.html
https://jcp.samt.ac.ir/article_75562_27b0e3a492c3c033d831e1de4368fbd9.pdf
سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت)
روانشناسی فرهنگی
2588-7211
2676-6388
1
2
2017
10
23
طراحیِ مداخلۀ بازسازی دینی و بررسی اثربخشی آن بر سلامت روانی
23
48
FA
سیده محدثه
پیشنمازی
دانشگاه قرآن و حدیث
محمدتقی
تبیک
دانشگاه تربیت مدرس
فرید
براتی سده
دانشگاه قرآن و حدیث
پژوهش حاضر دو هدف عمده داشت: نخست، طراحی یک مداخلۀ کوتاهمدت روانی ـ معنوی مبتنی بر الگویِ بازسازی دینی با محوریت احساس گناه دینی، و دوم، بررسی اثربخشی آن بر مؤلفههای سلامت روانی افرادِ دارای احساس گناه دینی. 14 نفر داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. مشارکتکنندگان بهصورت تصادفی در گروه آزمایش یا گواه قرار گرفتند. افراد گروه آزمایش مداخلۀ بازسازی دینی را در 4 جلسه دریافت کردند و به همراه گروه گواه مقیاسهای مورد نظر را در سه مقطع پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری چهارهفتهای پر کردند. متغیرهای این پژوهش با مقیاس 42 گویهای آسایشِ روانشناختی، مقیاس DASS، مقیاس وسواس دینی، و مقیاس کمالگرایی دینی ارزیابی شد. پژوهش حاضر دو فرضیۀ اصلی داشت. نخست اینکه، مشارکتکنندگان در گروه آزمایش در مؤلفههای احساس گناه و سلامت روانی، بهبود بیشتری را نسبت به گروه گواه خواهند داشت؛ و دوم اینکه، تأثیر روانشناختی مداخلۀ حاضر دستکم تا چهار هفته باقی خواهد ماند. برای آزمون این فرضیهها از آزمونهای تحلیل کوواریانس تکمتغیره، چند متغیره و تحلیل واریانس اندازهگیریهای مکرر استفاده شد. طبق یافتهها، مشارکتکنندگان گروه آزمایش در اغلب مؤلفههای سلامت روانی بهبود بیشتری داشتند و این بهبود تا چهار هفته ادامه پیدا کرد. همچنین، یافتهها نشان داد که مداخلۀ حاضر از نظر متخصصان روایی محتوایی قابل قبولی دارد و مشارکتکنندگان نیز ارزیابی مناسبی از محتوای جلسات و امکان اجرای آن دارند.
بازسازی دینی,توبه,مداخلۀ روانی ـ معنوی,احساس گناه دینی,سلامت روانی
https://jcp.samt.ac.ir/article_75563.html
https://jcp.samt.ac.ir/article_75563_cdb2ffe1c3a6da39e869243587e18b4f.pdf
سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت)
روانشناسی فرهنگی
2588-7211
2676-6388
1
2
2017
10
23
بررسی تأثیر آزمون سراسری دانشگاهها بر دانشآموزان و خانوادههای ایرانی
49
71
FA
جلیل
فتحآبادی
دانشگاه شهید بهشتی
بیتا
شلانی
0000-0003-0193-9864
دانشگاه تربیت مدرس
bita.shalani@gmail.com
سعید
صادقی
دانشگاه شهید بهشتی
saeidsadeghi.psychologist@gmail.com
امروزه، داشتن تحصیلات دانشگاهی در جامعۀ ایرانی بهصورت یک ارزش و یکی از عوامل مهم تحرک اجتماعی درآمده است و به همین دلیل ورود به دانشگاه اتفاق مهمی محسوب میشود. ورود به مرحلة تحصیلات عالی، بهخصوص به دانشگاههای دولتی، همواره عرصۀ رقابت بوده و در سالهای اخیر، گرایش دانشآموزان و والدین آنها و فرایند مدرکگرایی سبب تمرکز بر کنکور و آمادهسازی دانشآموزان برای گذر از آن شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آزمون سراسری دانشگاهها (کنکور) بر دانشآموزان و خانوادههای ایرانی بود. روش پژوهش حاضر کیفی ـ کمّی (آمیخته) بود. جامعۀ آماری شامل دانشآموزان تمامی مدارس متوسطۀ شهر تهران در سال تحصیلی 94ـ1393 و والدین آنان بود. در فاز کیفی مطالعه با 60 دانشآموز و 60 والد مصاحبه بازپاسخ انجام شد و در فاز کمّی پژوهش با روش نمونهگیری خوشهایِ چندمرحلهای، 1096 دانشآموز و 1096 والد بهعنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامۀ تأثیر کنکور بر دانشآموزان و پرسشنامۀ تأثیر کنکور بر خانواده بود. نتایج نشان داد که کنکور بر شیوۀ مطالعه و یادگیری، محتوای مطالعه، انگیزه و اهداف مطالعه و یادگیری، نگرش دانشآموز به کنکور، سلامت جسمانی و روانی و تفریحات و تعاملات آنان تأثیرگذار بود. انگیزه و اهداف مطالعه و یادگیری دختران بیشتر تحت تأثیر کنکور قرار داشت؛ اما در سایر مؤلفهها تفاوتی بین دختران و پسران وجود نداشت. همچنین، نتایج نشان داد که از نظر والدین، آزمون سراسری بر هدفگذاری و برنامهریزی خانواده، تعاملات و تفریحات خانواده، تعیین ملاکهای موفقیت و سبک زندگی/ ترجیحات زندگی فرزندان به طور معناداری تأثیر میگذاشت.
آزمون سراسری دانشگاهها (کنکور),دانشآموزان,خانوادههای ایرانی
https://jcp.samt.ac.ir/article_75564.html
https://jcp.samt.ac.ir/article_75564_40944bc52e011fced9931c99f2a42a14.pdf
سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت)
روانشناسی فرهنگی
2588-7211
2676-6388
1
2
2017
10
23
روابط صفتهای اخلاقیِ حرص و تکبر با طرحوارههای ناسازگار اولیه
73
94
FA
فاطمهسادات
شمسینژاد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفرش
نادر
منیرپور
دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
monirpoor1357@yahoo.com
عباسعلی
هراتیان
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
پژوهش حاضر با هدف تعیین روابط میان طرحوارههای ناسازگار اولیه و صفتهای اخلاقی حرص و تکبر انجام شد. روش پژوهشْ توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعۀ آماری عبارت بود از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای قم و دامغان. 478 دانشجو از رشتههای مختلف (شامل 112 مرد و 366 زن) به روش نمونهگیری غیرتصادفیِ در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامههای طرحوارههای ناسازگار اولیه، مقیاس اسلامی حرص، و مقیاس اسلامی تکبر پاسخ دادند. دادهها با روشهایی همچون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیونِ گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد که نمرۀ کل و همۀ حوزههای طرحوارهای با حرص و تکبر ارتباط مثبت داشتند. همچنین، حوزههای بریدگی و طرد و محدودیتهای مختل، توانایی تبیین بخش معناداری از واریانس حرص و تکبر را داشتند. این نتایج گویای آن بود که میتوان برای شناسایی و احتمالاً اصلاح کردن ناهنجاریهای عمیق اخلاقی مانند حرص و تکبر، از تلاشهایی برای بررسی و کاهش دادن تأثیر یا ناکارآمدسازی طرحوارههای ناسازگار اولیه استفاده کرد.
طرحوارههای ناسازگار اولیه,صفتهای اخلاقی,حرص,تکبر
https://jcp.samt.ac.ir/article_75566.html
https://jcp.samt.ac.ir/article_75566_e1a6806edb99ec680f6eb51b2a35226b.pdf
سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت)
روانشناسی فرهنگی
2588-7211
2676-6388
1
2
2017
10
23
نقش فرهنگ در ابعاد اختلالات اضطرابی بر اساس پنجمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی
95
111
FA
فریبا
زرانی
دانشگاه شهید بهشتی
f_zarani@sbu.ac.ir
فرزانه
حقیقی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر
fhaghighi81@gmail.com
حسین
علیزاده
دانشگاه شهید بهشتی
اسماعیل
شیری
دانشگاه شهید بهشتی
esmaeil.shiri67@yahoo.com
موقعیت اجتماعی و زمینۀ فرهنگی نهتنها در نشانههای اختلالات روانی تأثیر مستقیم دارند؛ بلکه سهمشان در بروز و ابتلا به اختلالات روانی نیز اساسی است. اختلالات اضطرابی ازجمله رایجترین اختلالات روانی هستند و به مقدار بسیار زیادی تحت تأثیر نژاد، قوم و عوامل فرهنگی قرار میگیرند. با توجه به نگاه رو به افزایش DSM به فرهنگ، در هر تجدیدنظرِ آن مطالبی درخصوص تأثیر فرهنگ و نگاه فرهنگی ـ اجتماعی به آسیبشناسی روانی اضافه شده است. مقالۀ حاضر از نوع مروری است که به بررسی برخی از جنبههای تفاوتهای فرهنگی در اختلالات اضطرابی میپردازد. در این راستا، دو دسته از عوامل فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت: 1) عوامل روانشناسی/ فیزیولوژی قومی که به باور و عقاید هر گروه فرهنگی نسبت به کارکرد بدن اشاره دارد، و 2) عوامل زمینهای که ممکن است مسئول تفاوتهای فرهنگی در تجربه و ابراز اضطراب باشد. در همین راستا، نقش برچسب در اختلالات اضطرابی بهعنوان عوامل زمینهای مورد بحث قرار گرفت، اعتبار و دقت تشخیصی دو اختلال پانیک و اضطرابِ فراگیر از دیدگاه پژوهشهای بینفرهنگی ارزیابی شد، تغییرات DSM-5 درخصوص مسائل فرهنگی در اختلالات اضطرابی مورد بررسی قرار گرفت، و به پژوهشهای انجامشده در ایران توجه شد. از طریق بهبود سیستم طبقهبندی موجود میتوان حساسیت تشخیصی DSM را نسبت به بروز اختلالات اضطرابی درونِ فرهنگ بیشتر کرد که این مسئله نیازمند پژوهشهای بینفرهنگی بیشتر در خصوص اختلالات اضطرابی است.
اختلالات اضطرابی,فرهنگ,راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی
https://jcp.samt.ac.ir/article_75567.html
https://jcp.samt.ac.ir/article_75567_c47a6339e46718f0ab26249b1ef3290d.pdf
سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت)
روانشناسی فرهنگی
2588-7211
2676-6388
1
2
2017
10
23
اثربخشی آموزش یک برنامة هوش فرهنگی بومی بر ازخودبیگانگی تحصیلی در بین زبانآموزان انگلیسی
113
131
FA
حجت
محمودی
دانشگاه اورمیه
طاهره
مصطفیلو
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اورمیه
جواد
عبدلی سلطاناحمدی
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اورمیه
سولماز
پورناصح
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش هوش فرهنگی بومی بر مبنای رویکرد انتقادی بر کاهش از خودبیگانگی تحصیلی در بین زبانآموزان ایرانی بود. روش مطالعۀ حاضر از نوع مطالعات شبهآزمایشی بر اساس طرح آزمایشی پیشآزمون ـ پسآزمون با گروه کنترل بود. بر این اساس، 40 نفر زبانآموز از بین آموزشگاههای شهر تبریز با روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند و برنامۀ آموزش هوش فرهنگی بومیشده طی 8 جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا شد و هر دو گروهِ کنترل و آزمایش به پرسشنامۀ ازخودبیگانگی تحصیلی در دو مرحلة پیشآزمون و پسآزمون پاسخ دادند. یافتههای حاصل از آزمون کواریانس چندمتغیری نشان داد که مداخلۀ آموزشی اثر معنیداری بر کاهش احساس بیمعنایی، احساس انزوا و ناتوانی در گروه آزمایشی داشت. نتایج بهدست آمده در حالت کلی بیانگر تأثیر آموزش برنامۀ هوش فرهنگی بومیشده بر حفظ هویت ایرانی و کاهش از خودبیگانگی زبانآموزان بود.
از خودبیگانگی تحصیلی,بیمعنایی,ناتوانی,انزوا,هوش فرهنگی
https://jcp.samt.ac.ir/article_75568.html
https://jcp.samt.ac.ir/article_75568_ee8a7bc3a0952bd39c7d69b41be2de82.pdf