ORIGINAL_ARTICLE
تدوین درمان شناختی - رفتاری بیخوابی مطابق با فرهنگ ایرانی
هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل فرهنگی - اجتماعی مؤثر در مدیریت بیخوابی و اثربخشیِ درمان شناختی - رفتاری بیخوابی بر مبنای فرهنگ ایرانی است. این پژوهش در دو بخش کیفی و کمّی اجرا شد. در بخش کیفی ابتدا از 19 شرکتکنندة بزرگسال دارای تجربة غیر بالینی بیخوابی مصاحبة کیفی بهعمل آمد. سپس با 7 درمانگر دارای تجربة اجرای درمان استاندارد شناختی - رفتاری بیخوابی مصاحبه شد و از 5 مراجعِ این درمان نیز مصاحبه بهعمل آمد. متن تمامی مصاحبهها را دو نفر بهصورت جداگانه کدگذاری کردند و در پنج جلسه بین کدگذاران توافق ایجاد شد. سپس نتایج کدگذاریها با روش تحلیل مضمون تحلیل شد و در بخش کمّی درمان انطباقیافته روی 10 مراجع دارای بیخوابی اجرا شد. بهمنظور انطباق فرهنگی این درمان با بافتار اجتماعی - فرهنگی ایران، پنج انطباق در درمان انجام شد: مدت درمان کوتاه شد، اعضای خانواده در فرایند درمان مشارکت داده شدند، از اصول مصاحبة انگیزشی استفاده شد، مؤلفههای آموزشی متناسب با فرهنگ به درمان افزوده شد، و برخی مفهومسازیهای مذهبی در آن گنجانده شد. در بخش کمّی، اثربخشی این درمان در 6 شاخص خواب (ارزش پی = کوچکتر از 001/0، مجذور اتا = بین 50/0 تا 80/0) و همچنین در شاخص شدت بیخوابی (ارزش پی = کوچکتر از 001/0، مجذور اتا= 56/0) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این مطالعه، عوامل فرهنگی - اجتماعی مرتبط با تجربة بیخوابی (موانع کمکطلبی، راهبردهای رفتاری مورد استفاده، باورهای ناکارآمد رایج درمورد خواب و درمانهای ترجیحی بیخوابی) در جامعة ایران را نشان میدهد و از اجرای درمانشناختی رفتاری بیخوابی مطابق با فرهنگ ایران حمایت میکند.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118691_37bc226868a8545b75e5748f860db487.pdf
2020-08-22
1
34
10.30487/jcp.2020.239907.1135
بیخوابی
انطباق فرهنگی
درمان شناختی - رفتاری
تحلیل مضمون
امیرعلی
مازندرانی
mazandarani@live.com
1
گروه روانشناسی، پژوهشکدة تحقیق و توسعة علوم انسانی «سمت»، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
ماریا یوجینیا
آگیلار ـ وفایی
vafaiesm@modares.ac.ir
2
گروه روانشناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
AUTHOR
مریم
اسماعیلی نسب
esmaeilinasab@modares.ac.ir
3
گروه روانشناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
AUTHOR
اسحقی گرجی، م.، کسایی، ع.، و محسنزاده، ف. (1398) راهبردهای سازش با بازنشستگی: یک مطالعة پدیدارشناختی. روانشناسی فرهنگی، 3 (1)، 147ـ174.
1
اسماعیلی، م.، بصیری، ن.، و شکیبایی، ف. (1394). بررسی تأثیر رفتاردرمانی شناختی متمرکز بر بهبود خواب در کیفیت خواب و شدت بیخوابی بیماران مبتلا به اختلال بیخوابی. تحقیقات علوم رفتاری، 13(3)، 410ـ419.
2
امیننیا، ن.، آقایی، ا.، مولوی، ح.، و نجفی، م. ر. (1390). تأثیر درمان شناختی گروهی بر نشانههای بیخوابی در زنان مبتلا به بیخوابی مزمن. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 12 (4)، 13ـ19.
3
خزایی، ح.، و رضایی، ل. (1394). تبیین پیامدهای بیخوابی مزمن: یک مطالعة کیفی. مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 20 (4)، 112ـ124.
4
صمصامشریعت، م. ر.، نشاطدوست، ح. ط.، کلانتری، م.، و عریضی سامانی، ح. ر. (1396). درمان بومی اختلالات افسردگی. روانشناسی فرهنگی، 1 (1)، 52 ـ84.
5
مازندرانی، ا. ا. (1396). تدوین و اثربخشی درمان شناختی - رفتاری بیخوابی مبتنی بر انطباق فرهنگی در ایران. پایاننامة دکتری. دانشگاه تربیت مدرس.
6
متقی، ر.، کامکار، ع.، ماردپور، ع. (1395). اثربخشی درمان شناختی - رفتاری بر کیفیت خواب سالمندان مبتلا به بیخوابی. سالمند، 11 (2)، 243ـ234.
7
نظری، ع. م.، نیکوسیر جهرمی، م.، امینیمنش، س.، و طاهری، م. (1392). اثربخشی گروهدرمانیشناختی - رفتاری بیخوابی بر کاهش نشانگان بیخوابی زندانیان مرد. تحقیقات علوم رفتاری، 11 (2)، 139ـ146.
8
American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
9
Bastien, C. H., Vallieres, A., & Morin, C. M. (2001). Validation of the Insomnia Severity Index as an outcome measure for insomnia research.Sleep medicine, 2(4), 297-307.
10
Bernal, G., & Scharrón-del-Río, M. R. (2001). Are empirically supported treatments valid for ethnic minorities? toward an alternative approach for treatment research. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, 7(4), 328.
11
Bierbrauer, G., Meyer, H., & Wolfradt, U. (1994). Measurement of normative and evaluative aspects in individualistic and collectivistic orientations. In U. Kim, H. Triandis, C. Kagitcibasi, S-C. Choi, & G. Yoon (Eds.). Individualism and collectivism: Theory, method and applications (pp. 189-199). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
12
Blom, K., Tillgren, H. T., Wiklund, T., Danlycke, E., Forssen, M., Söderström, A., ... & Andersson, G. (2015). Internet-vs. group-delivered cognitive behavior therapy for insomnia: a randomized controlled non-inferiority trial. Behaviour research and therapy, 70, 47-55.
13
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
14
Braun, V., & Clarke, V. (2013). Successful qualitative research: A practical guide for beginners. Sage.
15
Brunt, L., & Steger, B. (Eds.) (2004). Night-time and sleep in Asia and the west: exploring the dark side of life. Routledge.
16
Buysse, D. J., Ancoli-Israel, S., Edinger, J. D., Lichstein, K. L., & Morin, C. M. (2006). Recommendations for a standard research assessment of insomnia. Sleep, 29(9), 1155-1173.
17
Buysse, D. J., Germain, A., Moul, D. E., Franzen, P. L., Brar, L. K., Fletcher, M. E., ... & Monk, T. H. (2011). Efficacy of brief behavioral treatment for chronic insomnia in older adults. Archives of internal medicine, 171(10), 887-895.
18
Cain, N. (2012). Ready, willing, and able? Sleep hygiene education, motivational interviewing and cognitive behavior therapy for insomnia in an Australian high school setting. Education and Health, 30(3), 60-63.
19
Cain, N., Gradisar, M., & Moseley, L. (2011). A motivational school-based intervention for adolescent sleep problems. Sleep medicine, 12(3), 246-251.
20
Cheung, J. M., Bartlett, D. J., Armour, C. L., Glozier, N., & Saini, B. (2014). Insomnia patients’ help-seeking experiences. Behavioral sleep medicine, 12(2), 106-122.
21
Chu, J., Leino, A., Pflum, S., & Sue, S. (2016). A model for the theoretical basis of cultural competency to guide psychotherapy. Professional Psychology: Research and Practice, 47(1), 18.
22
Creswell, J. W., & Clark, V. L. P. (2007). Designing and conducting mixed methods research. Sage Publication.
23
Dyas, J. V., Apekey, T. A., Tilling, M., Ørner, R., Middleton, H., & Siriwardena, A. N. (2010). Patients’ and clinicians’ experiences of consultations in primary care for sleep problems and insomnia: a focus group study. British Journal of General Practice, 60(574), e180-e200.
24
Edinger, J. D., & Means, M. K. (2005). Overview of insomnia: definitions, epidemiology, differential diagnosis, and assessment. Principles and practice of sleep medicine. 4th ed. Philadelphia: Elsevier Saunders, 702-13.
25
Edinger, J. D., & Sampson, W. S. (2003). A primary care “friendly” cognitive behavioral insomnia therapy. Sleep, 26(2), 177-182.
26
Ellis, J. G., Deary, V., & Troxel, W. M. (2015). The role of perceived partner alliance on the efficacy of CBT-I: preliminary findings from the Partner Alliance in Insomnia Research Study (PAIRS). Behavioral sleep medicine, 13(1), 64-72.
27
Espie, C. A. (2009). “Stepped care”: a health technology solution for delivering cognitive behavioral therapy as a first line insomnia treatment. Sleep, 32(12), 1549-1558.
28
Flaskerud, J. H. (2015). The Cultures of Sleep. Issues in mental health nursing, 36(12), 1013-1016.
29
Fuligni, A. J., & Hardway, C. (2006). Daily Variation in Adolescents’ Sleep, Activities, and Psychological Well‐Being. Journal of Research on Adolescence,16(3), 353-378
30
Fusch, P. I., & Ness, L. R. (2015). Are we there yet? Data saturation in qualitative research. The Qualitative Report, 20(9), 1408.
31
Gagnon, C., Bélanger, L., Ivers, H., & Morin, C. M. (2013). Validation of the Insomnia Severity Index in primary care. The Journal of the American Board of Family Medicine, 26(6), 701-710.
32
Green, E. C., & Murphy, E. (2014). Health belief model. in The Wiley Blackwell encyclopedia of health, illness, behavior, and society. 755-769.
33
Hagger, M. S., & Orbell, S. (2003). A meta-analytic review of the common-sense model of illness representations. Psychology and health, 18(2), 141-184.
34
Hays , P. A. (2009) . Integrating evidence-based practice, cognitive – behavior therapy, and multicultural therapy: Ten steps for culturally competent practice. Professional Psychology: Research and Practice, 40 (4) , 354-360.
35
Hodge, D. R., & Nadir, A. (2008). Moving toward culturally competent practice with Muslims: Modifying cognitive therapy with Islamic tenets. Social Work, 53(1), 31-41.
36
Houghton C., Casey D., Shaw D., & Murphy, K. (2013) Rigour in qualitative case-study research. Nurse Researcher, 20(4), 12-17.
37
Hwang, W. C., Myers, H. F., Abe-Kim, J., & Ting, J. Y. (2008). A conceptual paradigm for understanding culture’s impact on mental health: The cultural influences on mental health (CIMH) model. Clinical Psychology Review, 28(2), 211-227.
38
Jalal, B., Samir, S. W., & Hinton, D. E. (2017). Adaptation of CBT for traumatized Egyptians: examples from Culturally Adapted CBT (CA-CBT). Cognitive and Behavioral Practice, 24(1), 58-71.
39
Jalali, B. (2005). Iranian families. Ethnicity and family therapy, 3, 451-467.
40
Kheirabadi, G. R., Rafizadeh, M., Omranifard, V., Yari, A., Maracy, M. R., Mehrabi, T., & Sadri, S. (2014). Effects of needs-assessment–based psycho-education of schizophrenic patients’ families on the severity of symptoms and relapse rate of patients. Iranian journal of nursing and midwifery research, 19(6), 558.
41
Kyle, S. D., Morgan, K., Spiegelhalder, K., & Espie, C. A. (2011). No pain, no gain: an exploratory within-subjects mixed-methods evaluation of the patient experience of sleep restriction therapy (SRT) for insomnia. Sleep medicine, 12(8), 735-747.
42
Lau, A. S. (2006). Making the case for selective and directed cultural adaptations of evidence‐based treatments: examples from parent training. Clinical psychology: Science and practice, 13(4), 295-310.
43
Laungani, P . (2004) . Asian Perspectives in Counselling and Psychotherapy. New York: Psychology Press.
44
Marino, C. (2009). Motivational interviewing in insomnia treatment: a randomized control pilot study. Palo Alto University.
45
Mastin, L. (2013). Sleep anthropology: sleep in different cultures. Retrieved from http://www.howsleepworks.com/anthropology cultures.html . Accessed 1October 2017.
46
Miller, W. R., & Rollnick, S. (2012). Motivational interviewing: Helping people change. Guilford press.
47
Morin, C. M. (1993). Treatment manuals for practitioners. Insomnia: Psychological assessment and management. New York: Guilford Press.
48
Morin, C. M., Colecchi, C., Stone, J., Sood, R., & Brink, D. (1999). Behavioral and pharmacological therapies for late-life insomnia: a randomized controlled trial. Jama, 281(11), 991-999.
49
Morin, C. M., & Espie, C. A. (2003). Insomnia: A Clinical guide to assessment and treatment. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers.
50
Morin, C. M., LeBlanc, M., Daley, M., Gregoire, J. P., & Merette, C. (2006). Epidemiology of insomnia: prevalence, self-help treatments, consultations, and determinants of help-seeking behaviors. Sleep medicine, 7(2), 123-130.
51
Naeem, F., Phiri, P., Munshi, T., Rathod, S., Ayub. M., Gobbi, M., & Kingdon, D. (2015). Using cognitive behavioral therapy with South Asian Muslims: Findings from the culturally sensitive CBT project. International review of psychiatry, 27 (3), 233-246.
52
Nassehi-Behnam, V. (1985). Change and the Iranian family. Current anthropology, 26(5), 557-562.
53
Natale, V., Léger, D., Bayon, V., Erbacci, A., Tonetti, L., Fabbri, M., & Martoni, M. (2015). The consensus sleep diary: quantitative criteria for primary insomnia diagnosis. Psychosomatic medicine, 77(4), 413-441.
54
Pearce, M. J., Koenig, H. G., Robins, C. J., Nelson, B., Shaw, S. F., Cohen, H. J., & King, M. B. (2015). Religiously integrated cognitive behavioral therapy: A new method of treatment for major depression in patients with chronic medical illness. Psychotherapy, 52(1), 56.
55
Resnicow, K., Baranowski, T., Ahluwalia, J. S., & Braithwaite, R. L. (1999). Cultural sensitivity in public health: defined and demystified. Ethnicity & disease, 9(1), 10-21.
56
Rezaie, L., Khazaie, H., & Yazdani, F. (2016). Exploration of the experience of living with chronic insomnia: A qualitative study. Sleep Science, 9(3), 179-185.
57
Riemann, D., & Perlis, M. L. (2009). The treatments of chronic insomnia: a review of benzodiazepine receptor agonists and psychological and behavioral therapies. Sleep medicine reviews, 13(3), 205-214.
58
Rogojanski, J., Carney, C. E., & Monson, C. M. (2013). Interpersonal factors in insomnia: A model for integrating bed partners into cognitive behavioral therapy for insomnia. Sleep Medicine Reviews, 17(1), 55-64.
59
Rosenblatt, P. C. (2006). Two in a bed: The social system of couple bed sharing. SUNY Press
60
Sadeghniiat-Haghighi, K., Montazeri, A., Khajeh-Mehrizi, A., Nedjat, S., & Aminian, O. (2014). The Insomnia Severity Index: cross-cultural adaptation and psychometric evaluation of a Persian version. Quality of Life Research, 23(2), 533-537.
61
Schutte-Rodin, S., Broch, L., Buysse, D., Dorsey, C., & Sateia, M. (2008). Clinical guideline for the evaluation and management of chronic insomnia in adults. Journal of Clinical Sleep Medicine, 4(5), 487-504.
62
Short, M. A., Gradisar, M., Lack, L. C., Wright, H., & Carskadon, M. A. (2012). The discrepancy between actigraphic and sleep diary measures of sleep in adolescents. Sleep Medicine, 13(4), 378-384.
63
Smith, M. T., & Wegener, S. T. (2003). Measures of sleep: the insomnia severity index, medical outcomes study (MOS) sleep scale, Pittsburgh sleep diary (PSD), and Pittsburgh sleep quality index (PSQI). Arthritis Care & Research, 49(S5), 184-196.
64
Swift, N., Stewart, R., Andiappan, M., Smith, A., Espie, C. A., & Brown, J. S. (2012). The effectiveness of community day‐long CBT‐I workshops for participants with insomnia symptoms: a randomised controlled trial. Journal of sleep research, 21(3), 270-280.
65
Stinson, K., Tang, N. K. Y., & Harvey, A. G. (2006). Barriers to treatment seeking in primary insomnia in the United Kingdom: a cross-sectional perspective. Sleep, 29(12), 1643-1646.
66
Trauer, J. M., Qian, M. Y., Doyle, J. S., Rajaratnam, S. M., & Cunnington, D. (2015). Cognitive behavioral therapy for chronic insomnia: a systematic review and meta-analysis. Annals of internal medicine, 163(3), 191-204.
67
Tremaine, R. B., Dorrian, J., & Blunden, S. (2010). Measuring sleep habits using the Sleep Timing Questionnaire: A validation study for school‐age children. Sleep and Biological Rhythms, 8(3), 194-202.
68
Umberson, D. (1992). Gender, marital status and the social control of health behavior. Social science & medicine, 34(8), 907-917.
69
Vincent, N., Lewycky, S., & Finnegan, H. (2008). Barriers to engagement in sleep restriction and stimulus control in chronic insomnia. Journal of consulting and clinical psychology, 76(5), 820.
70
Vincent, N., & Lionberg, C. (2001). Treatment preference and patient satisfaction in chronic insomnia. Sleep, 24(4), 411-417.
71
Wang, W., Li, G., Zhou, X., & Liu, X. (2015). Thoughts on localization of insomnia treatment and innovative techniques in China. Sleep Medicine, 16, S53.
72
Warren, J. (2008, February 19). How to sleep like a hunter-gatherer. Discover: Science for the Curious. Retrieved from http://discovermagazine.com/2007/dec/sleepinglike-a-hunter-gatherer
73
Yamamoto, M., Sasaki, N., Somemura, H., Nakamura, S., Kaneita, Y., Uchiyama, M., & Tanaka, K. (2016). Efficacy of sleep education program based on principles of cognitive behavioral therapy to alleviate workers’ distress. Sleep and Biological Rhythms, 14(2), 211-219
74
Yazdi, Z., Sadeghniiat-Haghighi, K., Zohal, M. A., & Elmizadeh, K. (2012). Validity and reliability of the Iranian version of the Insomnia Severity Index. The Malaysian journal of medical sciences: MJMS, 19(4), 31
75
Yung, K. P., Chung, K. F., Ho, F. Y. Y., Yeung, W. F., & Ng, T. H. Y. (2015). The experience of chronic insomnia in Chinese adults: a study using focus groups and insomnia experience diaries. Behavioral sleep medicine, 14(4), 406-428
76
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی کیفی نقش تجارب خانوادگی در سازگاری سالمندان
تحقیق حاضر با هدف بررسی کیفی نقش تجارب خانوادگی در سازگاری سالمندان انجام شد. یکی از عواملی که در عصر کنونی نقش مهمی در کاهش آسیبپذیری سالمندان ایفا میکند، نهاد خانواده است. به همان اندازه که وجود خانواده برای فرد سالمند اهمیت دارد، بودن فرد سالمند نیز برای خانواده ارزشمند و مفید است. این مطالعۀ کیفی به روش نظریۀ مبنایی در سال 1396 انجام شد. با مراجعه به مراکز خصوصی سالمندان، جهاد کشاورزی، و پارکهای شهر تهران با 18 سالمند در دامنة سنی 65 تا 82 سال مصاحبههای نیمهساختاریافته انجام شد تا دادهها به مرحلۀ اشباع برسند. یافتههای پژوهش 8 مقولۀ اصلی را نشان داد که شامل تجارب مثبت و خوشایند، شناخت و رفتار مثبت والدین، تعامل سازنده و عاطفی با همسر، انسجام رضایتبخش عاطفی و درونی خانواده، ازدواج موفق و متعالی، شرایط مطلوب اقتصادی، سلامت جسمی، و رضایت از زندگی است. نتایج این پژوهش نشان داد عواملی نظیر عاملهای یادشده از مؤلفههای اثرگذار تجارب خانوادگی بر سازگاری سالمندان هستند.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118685_400ca9b0252dacbd1449cd5ac8a43137.pdf
2020-08-22
35
56
10.30487/jcp.2020.215375.1105
خانواده
سالمند
سازگاری
تجارب
ناسازگاری
ابراهیم
شیرمحمدیان
ebrahimshirmohammadi1369@gmail.com
1
دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
ابراهیم
نعیمی
naeimi@atu.ac.ir
2
گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
AUTHOR
سمیه
کاظمیان
somaye.kazemian@yahoo.com
3
گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
AUTHOR
احمدی نوده، خ.، مرزآبادی، آ.، و ملازمانی، ع. (1384). بررسی وضعیت ازدواج و سازگاری زناشویی. طب ، 2، 141ـ152.
1
ایمانزاده، ع.، و همراهزاده، م. (1396). شناسایی عوامل تسهیلگر و بازدارندۀ کیفیت زندگی در زنان و مردان سالمند، تحقیق پدیدارشناسی سالمند. سالمندی ایران، 4، 430ـ445.
2
اسماعیلی شیرازی، م. (۱۳۷۸). روانشناسی اجتماعی و سالمندی. نشر تخت جمشید
3
بوند، ج.، و کورنر، ل. (2001). کیفیت زندگی سالمندان. ترجمۀ س. ح. محققی کمال (1389). تهران: دانژه.
4
پروین، ل. ا. (۲۰۰۱). روانشناسی شخصیت. ترجمۀ م. ج. جعفری، و پ. کدیور (۱۳۸۸). تهران: رسا.
5
تقینژاد، ز.، اقلیما، م.، عرشی، م.، و پورحسین، پ. (1396). اثربخشی مداخلۀ مددکاری گروهی با شیوۀ آموزش مهارتهای اجتماعی بر سازگاری اجتماعی سالمندان. توانبخشی، 3، 230ـ241.
6
خدایاری فرد، م. (۱۳۸۶). بررسی عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی دانشجویان شاهد و غیرشاهد. گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسۀ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
7
حیدرنیا، ا.، و نظری، ع . (1393). اثربخشی برنامۀ پیشگیری و بهبود رابطه بر افزایش صمیمیت زناشویی زوجها. مطالعات روانشناسی بالینی، 15، 61ـ78.
8
خجسته، ر.، احمدی، م.، و سودانی، م. (1394). اثربخشی درمان بافتنگر انصاف محور بر صمیمیت عاطفی و کیفیت زناشویی زوجین. روانشناسی کاربردی، 2، 79ـ96.
9
درویشپور کاخکی، ع.، عابد سعیدی، ژ.، دلاور، ع.، و سعیدالذاکرین، م. (۱۳8۸). استقلال در سالمندان: یک مطالعة پدیدهشناسی. تحقیقات نظام سلامت حکیم، 12(۴)، 1ـ10.
10
رایس، ف. (2001). رشد انسان: روانشناسی رشد از تولد تا مرگ. ترجمۀ م. فروغان (1390). تهران: ارجمند.
11
سهیلی مقدم، م. (۱۳۹۵). مقایسۀ سلامت اجتماعی سالمندان شهری و روستایی، مطالعۀ موردی شهرستان قاینات. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
12
سیفزاده، ع. ( 1394). بررسی سلامت اجتماعی سالمندان و عوامل مرتبط با آن، مطالعۀ موردی شهر آذرشهر. پرستاری سالمندان، 4، 95ـ106.
13
شعارینژاد، ع. ا. (۱۳۷۵). فرهنگ اصطلاحات تربیتی، جامعهشناسی، روانپزشکی، روانشناسی. تهران: حقیقت.
14
شاملو، س. (1383). بهداشت روانی. ویرایش دوم. تهران: رشد.
15
شیخی، م.، و جواهری، م. (1395). سالمندان و خدمات اجتماعی در ایران. جمعیت، 95 و 96، 51ـ70.
16
شکوهی، ش. ( 1391). بررسی وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی سالمندان استان ایلام. پژوهش در پزشکی، 2، 125ـ133.
17
ضرغامی، م. (1394). بررسی نگرش زنان نسبتبه مراقبت از سالمندان، مطالعۀ بیننسلی. پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
18
قهاری، ش.، ضرغامی، م.، یکه فلاح، م.، قیطرانی، ب.، و کاوند، ح. (1397). بررسی ویژگیهای روانسنجی یک قیاس کوتاه و بومی سالمند آزاری در گروهی از سالمندان استان البرز. روانشناسی فرهنگی، 2(2)، 26ـ36.
19
قلیزاده، آ.، و شیرانی، ع. (1389). رابطۀ بین عوامل فردی ـ خانوادگی ـ اجتماعی و اقتصادی با میزان رضایت از زندگی سالمندان اصفهان. جامعهشناسی کاربردی، 1، 69ـ82.
20
کلدی، ع. (۱۳83). جامعهشناسی سالمندی. تهران: معلم.
21
کیانپور قهرخی، ف.، و حقیقی، ج.(1381). سازگاری با مسائل سالخوردگی. مجموعه مقالات سالمندی. ج 3. تهران: گروه بانوان نیکوکار.
22
گود، و. ج. (1930). خانواده و جامعه. ترجمۀ و. ناصحی (1352). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
23
مرادینژاد، ف.، و صحبایی، س. (1389). تأثیر خاطرهگویی بر سلامت روان سالمندان. مرکز تحقیقات سالمندی واحد تهران، 3.
24
میرزایی، س. م. (1386). ملاحظاتی پیرامون ابعاد سالمندی با نگاهی به تجربۀ ژاپن. پژوهشنامة علوم انسانی، 53، 201ـ222.
25
میلانیفر، ب. ( ۱۳۸۹). بهداشت روانی. تهران: قومس.
26
نبوی، س. ح.، علیپور، ف.، حجازی، ع.، ربانی، ا.، و راشدی، و. (1393). بررسی رابطۀ حمایت اجتماعی و سلامت روان در سالمندان. مجلة دانشکدۀ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 57، 841ـ846.
27
نوابینژاد، ش.، دوکانهای فرد، ف.، و شیرزادی، ش. (1392). بررسی تأثیر عوامل خانوادگی مؤثر بر سلامت زنان و مردان سالمند در منطقۀ 13 شهرداری تهران. تحقیقات مدیریت آموزشی، 17، 132ـ199.
28
نوقابی، ا.، الحانی، ف.، و پیروی، ح. (1391). سلامت در سالمندان، یک مطالعۀ مروری. مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری، 78، 62ـ71.
29
یزدانبخش، ک. (1394). اثربخشی مرور زندگی بر افزایش سازگاری اجتماعی سالمندان بازنشسته. روانشناسی پیری، 3، 179ـ185.
30
Charmaz, K., & Henwood, K. (2008). Grounded theory. In C. Willig, & W. Stainton-Rogers. The SAGE handbook of qualitative research in psychology (pp. 240-259). London: SAGE
31
Fakari, F. R., Hashemi, M. A., & Fakari, F. R. (2013). A Qualitative Research: Postmenopausal Women's Experiences of Abuse. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 82, 57-60.
32
Gallagher, L. P., & Truglio-Londrigan, M. (2008). Community support older adults’ perceptions. Clinical Nursing Research, 13(1), 24-32.
33
Helgeson, V.S. (2003). Social support and quality of life. Quality of Life Research, 12, 25-31.
34
Kwong, E. W. Y., & Kwan, A. Y. H. (2004). Stress-management methods of the community-dwelling elderly in Hong Kong: Implications for tailoring a stress-reduction program. Geriatric Nursing, 25(2), 102-106.
35
Miller, C. A. (2009). Nursing for wellness in older adults. Lippincott Williams & Wilkins.
36
Seeman, T. E., & Adler, N. (1998). Older Americans: Who will they be? In Phi Kappa Phi Forum (Vol. 78, No. 2, p. 22). National Forum: Phi Kappa Phi Journal.
37
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین مدل تحولی انگیزش بر اساس فرهنگ اسلامی
هدف پژوهش حاضر تبیین مدل تحولی انگیزش بر اساس فرهنگ اسلامی و روش آن، «توصیفی - تحلیلِ مفهومی» بود. منابع این پژوهش، شامل منابع اصیل دین اسلام (قرآن و منابع معتبر حدیثی) و تفاسیر اندیشمندان مسلمان در باب آیات قرآن و احادیث مربوطه بود. بر اساس یافتههای پژوهش حاضر، فرهنگ اسلامی اصل ذومراتب بودن انگیزههای دینی را به رسمیت میشناسد. منابع دینی، شاخصهایی را برای ارتقا از یک مرحلۀ تحولی انگیزشی به مرحلۀ بالاتر بازگو کرده است. این معیارها و شاخصها را بر پایۀ عوامل اثرگذار بر انگیزش میتوان در سه دسته جای داد: الف) شاخص مراتب روح: از میان پنج روح ذکرشده در احادیث اسلامی، سه روح سطح پایین (روحالحیاۀ، روحالقوۀ، و روحالشهوۀ) بیانگر و تولیدگر انگیزههای کمبود، و دو روح والا (روحالایمان، و روحالقُدُس) بیانگر و ایجادگر انگیزههای عالی و رشدی هستند. دو روح والا توانمندیها و ظرفیتهای سه روح پایین را در جهت متعالی و رشدیافته به خدمت میگیرند. ب) شاخص مراتب معرفت: باور و یقین دینداران را میتوان در سه سطح درجهبندی کرد: «علمالیقین»، «عینالیقین»، و «حقالیقین». این شاخص بیانگر این نکته است که هرچقدر افراد دیندار در مراتب معرفت رشد داشته باشند، انتظار میرود که مراتب انگیزشی نیز سیر صعودی به خود گیرد، و انگیزههای دینی آنها نابتر، خالصتر و بالغانهتر شود. ج) شاخص مراتب طرحوارههای هیجانی: طرحوارههای هیجانی را که اصلیترین مبنای انگیزش دینی هستند میتوان در سه دسته قرار داد: سطح پایین که شامل خوف و رجاست، سطح متوسط که شامل حیا و شکر است، و سطح بالا که طرحوارۀ هیجانی محبت را در برمیگیرد.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118689_79bb8f8db07e99eecc8ed5ec808d77a2.pdf
2020-08-22
57
80
10.30487/jcp.2020.238443.1126
انگیزش دینی
مراتب روح
مراتب معرفت
مراتب طرحوارههای هیجانی
فرهنگ اسلامی
محمدتقی
تبیک
mtabik@gmail.com
1
گروه روانشناسی، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابن شعبه حَرّانی (قرن 4 ق). تحفالعقول عن آل الرسول. تصحیح ع. ا. غفاری (1376). قم: دفتر انتشارات جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
2
احمدپور، م.، اسلامی، م. ت.، و علیزاده، م. (1389). کتاب شناخت اخلاق اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
3
برقی، ا. (1416ق). المحاسن. تحقیق سیدمهدی رجایی. قم: المجمع العالمی لااهل البیت.
4
پسندیده، ع. (1388). اخلاق پژوهی حدیثی. تهران: سمت.
5
تبیک، م. ت. (1396). تبیین سازۀ انگیزش بر اساس منابع اسلامی. پژوهشنامۀ روانشناسی اسلامی، 7، 3- 27.
6
تبیک، م. ت. (1398). تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی. مطالعات اسلام و روانشناسی. 24، 63ـ93
7
جوادی آملی، ع. (1378). مراحل اخلاق در قرآن. قم: اِسراء.
8
حر عاملی، م. (1409ق). وسایلالشیعه الی تحصیل مسائلالشیعه. قم: مؤسسۀ آلالبیت.
9
داودی، م. (1387). تربیت اخلاقی. ج 3. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
10
راغب اصفهانی، م. (1373). الذریعه الی مکارمالشریعه. قم: الشریف الرضی.
11
ریو، م. (2015). انگیزش و هیجان. ترجمۀ ی. سیدمحمدی (1395). تهران: ویرایش.
12
شبر، ع. (1374). الاخلاق. قم: مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیه.
13
شجاعی، م. ص. (1391). انگیزش و هیجان: نظریههای روانشناختی و دینی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
14
شریف رضی (400ق). نهجالبلاغه. التحقیق: صبحی الصالح (1387). قم: مؤسسۀ دارالهجره.
15
الطباطبائی، م. ح. (1366). ترجمۀ تفسیر المیزان. ترجمۀ ن. مکارم شیرازی و همکاران. تهران: بنیاد علمی و فکری علامة طباطبایی.
16
غزالی، م. (1412ق). إحیاء علومالدین. بیروت: دارالهادی.
17
غنوی، ا. (1392). سلوک اخلاقی: طرحهای روایی. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
18
قراملکی فرامرز، ا. (1391). روششناسی مطالعات دینی: تحریری نو. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
19
کلینی رازی، م. (1387) الکافی. قم: مؤسسۀ علمى فرهنگى دارالحدیث.
20
مجلسى، م. ب. (1403ق). بحارالأنوار. تحقیق: م. ب. بهبودی و ع. ربانی شیرازی. بیروت: دار احیاء تراث عربی.
21
مجلسى، م. ب. (1404ق). مرآۀ العقول فی شرح اخبارالرسول. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
22
محمدی ریشهری، م. (1386). دانشنامۀ عقاید اسلامى. قم: مؤسسۀ علمى فرهنگى دارالحدیث.
23
مظاهری، م. ع.، پسندیده، ع.، و صادقی، م. س. (1390). مثلث ایمان: الگوی ابعادی رابطۀ انسان با خدا. قم: مؤسسۀ علمى فرهنگى دارالحدیث.
24
نراقی، م. م. (1422ق). جامعالسعادات. بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
25
ورّام، ابوالحسین بن أبی فراس حلی (1384ق). تنبیهالخواطر و نزهةالنواظر (مجموعة ورام). نجف: المکتبۀ الحیدریۀ.
26
Deci, E. L. (1975). Intrinsic motivation. New York: Plenum Publishing Co.
27
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1991). A motivational approach to self: Integration in personality. In: R. Dienstbier (Ed.), Nebraska symposium on motivation: Perspectives on motivation (Vol. 38, pp. 237-288). Lincoln, NE: University of Nebraska Press.
28
Genia, V. (1990). Religious development: A synthesis and reformulation. Journal of Religion and Health, Vol. 29, No. 2.
29
Genia, V. (1995). Counseling and psychotherapy of religious clients: A developmental approach. Greenwood Publishing Group.
30
Granqvist, P. (2014). Religion and cognitive, emotional, And social development. In Vassilis Saroglou. Religion, Personality, & Social behavior. New York & London: Taylor & Francis Group.
31
Hood, R.W. JR., Hill, P.C., & Spilka, B. (2009). The psychology of religion: An empirical approach. The Guilford Press.
32
Johnson, k. A., & Cohen, A. (2014). Religious and National Cultures. In Vassilis Saroglou (Ed.). Religion, personality and social behavior (pp. 338-360). New York: Taylor & Francis.
33
Malti, T., & Dys, S. P. (2015). A developmental perspective on moral emotions. New York: Springer. 34,453-459.
34
Nelson, J. M. (2009). Psychology, Religion, & Spirituality. New York: Springer.
35
Neyrinck, B., Lens, W., & Vansteenkiste, M. (2005). Goals and regulations of religiosity: A motivational analisis. In M. L. Maehr & S. A. Karabenick (Eds.), Motivation and religion, (pp. 77-106). Greenwich, CT: Jai Press Inc.
36
Nucci, L. P. (2008). Social cognitive domain theory and moral education. In L. P. Nucci & D. Narvaez (Eds.). Handbook of moral and character education. (pp.291-309). New York: Routledge.
37
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivation. Classic and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
38
Streib, H. (2003). Faith development research at twenty years. In R. R. Osmer & F. Schweitzer (Eds.). Developing a Public Faith. New Directions in Practical Theology. Essays in Honor of James. W. Fowler (pp. 15-42). St. Louis: Chalice Press.
39
Wulff, D. (1997). Psychology of Religion: Classic and Contemporary. New York: John Wiley & Sons
40
ORIGINAL_ARTICLE
نقش واسطهای تصور از خدا در رابطة سبکهای دلبستگی با رضایت از زندگی
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطهای تصور از خدا در رابطۀ سبکهای دلبستگی و رضایت از زندگی بود. روش پژوهش از نوع توصیفی - همبستگی و جامعۀ آماری، تمام دانشپژوهان مقطع کارشناسی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بود که بر اساس جدول مورگان از بین آنان 267 نفر به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب شدند. برای جمعآوری اطلاعات، از سه پرسشنامۀ سبک دلبستگی هازان و شیور (AAI)، تصور از خدا گرینوی (RSI)، و رضایت از زندگی داینر (SWLS)، استفاده شد. اطلاعات بهدست آمده از طریق مدلیابی معادلات ساختاری (SEM)، با استفاده از روش تحلیل مسیر با بهرهگیری از مراحل پیشنهادی بارون و کنی (1986)، با نرمافزار ایموس نسخۀ 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافتههای بهدست آمده در فرضیۀ اول نشان داد تصور مثبت از خداوند رابطۀ سبک دلبستگی ایمن و رضایت از زندگی را میانجیگری میکند؛ در فرضیۀ دوم، تصور منفی از خدا رابطۀ سبک دلبستگی ناایمن و رضایت از زندگی را میانجیگری میکند؛ و در فرضیۀ سوم هنگامی که تصور مثبت و منفی از خدا بهطور همزمان در تحلیل مسیر وارد شدند. نتایج حاکی از تحلیل مسیر، بیانگر معناداری نقش واسطهای تصور از خدا در رابطه با سبکهای دلبستگی و رضایت از زندگی بود؛ به این صورت که سبک دلبستگی ایمن از مسیر تصور مثبت از خدا پیشبینی مثبتی برای رضایت از زندگی داشت و سبک دلبستگی ناایمن از مسیر تصور منفی از خدا، پیشبینی منفی برای رضایت از زندگی دارد. در هر سه مرحله، وزنهای رگرسیونی معنادار بودند.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118684_830201b5212a6befbd5f5f6468b4196e.pdf
2020-08-22
81
103
10.30487/jcp.2020.209092.1098
سبک دلبستگی
تصور مثبت از خدا
تصور منفی از خدا
رضایت از زندگی
احد
امیدی
omidi.ahad@gmail.com
1
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
محمد
فرهوش
farhoush.mohammad@gmail.com
2
دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
AUTHOR
محمدرضا
احمدی
m.r.ahmadi313@gmail.com
3
گروه روانشناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران
AUTHOR
رقیه
افتخار
eftekhar.roghaye@gmail.com
4
دانشگاه پیام نور بینالمللی کیش، کیش، ایران.
AUTHOR
ابراهیمی، م.، سپاه منصور، م. و امامیپور، س. (1393). چگونگی نقش سبکهای دلبستگی و روابط موضوعی در شکلگیری تصور از خدا در دانشآموزان دورۀ متوسطه. تحقیقات روانشناختی، 6 (22)، 72ـ 85.
1
احیاءکننده، م.، و مزیدی شرفآبادی، م. (1395). رابطۀ دلبستگی به خدا با سلامت روان و هدف در زندگی دانشجویان پسر. روانشناسی و دین، 1 (33)، 69 ـ84.
2
اصفهانیان، م.، گلزاری، م.، و براتی سده، ف. (1395). تدوین برنامۀ آموزشی شُکر مبتنی بر مفهوم شکر اسلامی و بررسی کارآمدی آن در رضایت از زندگی. پژوهشنامۀ روانشناسی اسلامی، 2 (2)، 100ـ132.
3
ایل بیگی، ر.، الهی مجد، ل.، و قاسمپور، ع. (1397). نقش سبکهای مقابلهای و تنظیم هیجان در پیشبینی رضایت از زندگی. علوم اجتماعی و علوم تربیتی، 2 (3)، 1ـ10.
4
برابادی، ح. ا. (1393). تدوین و بررسی اثربخشی الگوی مشاورهای اسماء حسنا بر اصلاح تصور از خدا و کاهش استرس، اضطراب و افسردگی. پایاننامۀ دکتری. دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامة طباطبایی.
5
حدادی کوهسار، ع. ا.، و غباری بناب، ب. (1391). پیشبینی نشانههای مرضی بر اساس مفهوم خدا در دانشجویان علوم پزشکی. تحقیقات علوم رفتاری، 6، 411ـ420.
6
حدادی کوهسار، ع. ا. (1391). پیشبینی رضایت از زندگی بر اساس سبکهای دلبستگی در مدیران دبیرستانها: تفاوتهای جنس. روانشناسی صنعتی/ سازمانی، 11، 53 ـ60.
7
خاکساری، ز.، و خسروی، ز. (1391). خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطۀ آن با عزت نفس و سلامت روانی دانشآموزان. روانشناسی دین، 2، 83 ـ 98.
8
خراشادیزاده، س.، شهابیزاده، ف.، و دستجردی، ر. (1390). بررسی نقش دلبستگی دوران کودکی، دلبستگی به خدا و سبکهای اسنادی بر اضطراب اجتماعی دانشجویان شهر بیرجند. روانشناسی و دین، 16 (4)، 43ـ60.
9
سالاروند، ا.، رضائیان، ح.، و حقانی، ا. (1394). نقش واسطهای قدردانی معیار مرجع (شکرگزاری دینی) در رابطۀ بین قدردانی هنجار مرجع با رضایت از زندگی. اسلام و پژوهشهای روانشناختی، 3، 71ـ84.
10
سپاه منصور، م.، شهابیزاده، ف.، و خوشنویس، ا. (1387). ادراک دلبستگی کودکی، دلبستگی بزرگسال و دلبستگی به خدا. روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی، 15، 253ـ265.
11
شجاعی، م.ص. (1385). توکل به خدا: راهی به سوی حرمت خود و سلامت روان. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
12
شکیبایی، ط.، زارعی، ا.، اسمعیلی، م.، و جاودان، م. (1396). بررسی تأثیر الگوی مشاورهای اسمای حسنا بر اصلاح تصور زنان متأهل نسبتبه خداوند. فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده، 3، 7ـ29.
13
عزیزی، ش. (1392). متغیرهای میانجی، تعدیلگر و مداخلهگر در پژوهشهای بازاریابی: مفهوم، تفاوتها، آزمونها و رویههای آماری. تحقیقات بازاریابی نوین، 2، 157ـ176.
14
علیانسب، ح. (1391). خداجویی و نقش آن در نگرش به مرگ. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
15
غباری بناب، ب.، و حدادی کوهسار، ع. ا. (1390). رابطۀ سلامت روان با تصویر ذهنی از خدا و کیفیت دلبستگی در نوجوانان بزهکار. اندیشه و رفتار روانشناسی بالینی، 21، 7ـ16.
16
غباری بناب، ب.، و حدادی کوهسار، ع. ا. (1388). رابطۀ اضطراب و افسردگی با تصویر ذهنی از خدا در دانشجویان. علوم روانشناختی، 8 (31)، 297ـ314.
17
کاشفی، ط.، و حدادی کوهساری، ع. ا. (1394). پیشبینی رضایت از زندگی بر اساس تصور فرد از خدا در دانشجویان علوم پزشکی. علوم روانشناختی، 53، 110ـ120.
18
فیضآبادی، س.، و خسروی، ز. (1388). مقایسۀ تصور از خدا و رضایت از زندگی در بین زنان خواهان طلاق و غیر خواهان طلاق شهرستان کاشان. رویکردهای نوین آموزشی،10 (2)، 1ـ9.
19
قنبری هاشمآبادی، ب. ع.، حاتمی ورزنه، ا.، اسمعیلی، م.، و فرحبخش، ک. (1390). رابطۀ بین سبکهای فرزندپروری، دلبستگی و تعهد زناشویی در زنان متأهل دانشگاه علامه طباطبایی. جامعهشناسی زنان، 2 (7)، 39ـ60.
20
مؤذنی، ط.، آقایی، ا.، و گلپرور، م. (1393). پیشبینی سبکهای دلبستگی فرزندان بر اساس شیوههای فرزندپروری والدین. آموزش و ارزشیابی، 7 (25)، 87 ـ99.
21
نظری چگنی، ا.، بهروزی، ن.، مهرابیزاده، ا.، و هنرمند، م. (1391). رابطۀ سبکهای دلبستگی ایمن و ناایمن اجتنابی با افسردگی و رضایت از زندگی با میانجیگری خوشبینی و حمایت اجتماعی در دانشجویان. دستآوردهای روانشناختی، 19(2)، 81 ـ100.
22
هزاری، ق.، و شهابیزاده، ف. (1395). ادراک دلبستگیِ دوران کودکی در مدل علّیِ مهار و بروز خشم با توجه به انطباق بین سبکهای اسناد و دلبستگی به خدا. پژوهشهای روانشناختی، 19 (1)، 74ـ90.
23
Banse, R. (2004). Adult attachment and marital satisfaction: evidence for dyadic configuration effects. Journal of Social and Personal Relationships, 21, 273-282.
24
Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
25
Chris, H., Robbert, S., & Mirjam, S. (2009). Adult attachment as mediator between recollections of childhood and satisfaction with life. Clinical Psychology & Psychotherapy, 16(1), 10-21
26
Collins, N. L., & Reed, S. J. (1990). Adult attachment, working models and relationship quality in dating couples. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 644-663.
27
Dickie, J. R., Eshleman, A. K., Merasco, D. M., Shepard, A., Wilt, M. V., & Johnson, M. (1997). Parent-child relationships and children’s images of God. Journal for the Scientific Study of Religion,36(1), 25-43.
28
Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American psychologist, 55(1), 34.
29
Diener, E., Scollon, C. N., & Lucas, R. E. (2003). The Evolving Concept of Subjective Well-Being: The Multifaceted Nature of Happiness. Advances in Cell Aging and Gerontology, 15, 187-219.
30
Diner E., Oishi S., & Lucac, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well– being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54, 403-425.
31
Greenway, A. P., Milne, L. C., & Clarke, V. (2003). Personality variables, self-esteem and depression and an individual’s perception of God. Mental Health, Religion & Culture, 6(1), 45-58.
32
Grimes, C. (2008). Chapter 2. God Image Research: A Literature Review. Journal of Spirituality in Mental Health, 9 (3-4), 11-32
33
Kachadourian, L. K., Fincham, F., & Davila, J. (2004). Tendency to forgive in dating and married couples: The role of attachment and relationship satisfaction. Personal Relationships, 11, 373- 388.
34
Khosravi, Z., & Feyzabadi, S.V. (2009). Types of attachment and God’s image among divorce – seeking and non – divorce – seeking women of Kashan. Journal of New Thoughts on Education. 19, 37-54.
35
Kirkpatrick, L. A. (1999). Attachment and religious representations and behavior. In J. Cassidy & P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications (p. 803-822). The Guilford Press.
36
Kirkpatrick, L. A. (2005). Attachment, evolution, and the psychology of religion. New York: The Guilford Press.
37
Kirkpatrick, L. A., & Shaver, P. R. (1992). An attachment-theoretical approach to romantic love and religious belief. Personality and Social Psychology Bulletin, 18, 266-275
38
Lavy, S., & Littman-Ovadia, H. (2011). All you need is love? Strengths mediate the negative associations between attachment orientations and life satisfaction. Personality and Individual Differences, 50, 1050–1055.
39
Lawrence, R. T. (1997). Measuring the Image of God: The God image inventory and the God image scales. Journal of Psychology and Theology, 25(2), 214-226.
40
Lazarus, R. S., & Lazarus, R. S. (1991). Emotion and adaptation. USA Oxford University Press on Demand.
41
McCullough, M. E., Emmons, R. A., & Tsang, J. (2002). The Grateful Disposition: A Conceptual and Empirical Topography. Journal of Personality and, Social Psychology, 82, 112-127
42
Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2016). Applied multivariate research: Design and interpretation. Sage publications.
43
Mikulincer, M., Shever, P.R. (2007). Boosting attachment security to promote mental health, prosocial values, and inter- group tolerance. Psychological Inquiry, 18(3),139-56
44
Miller, B. K., Zivnuska, S., & Kacmar, K. M. (2019). Self-perception and life satisfaction. Personality and Individual Differences, 139, 321-325.
45
Miner, M. (2009). The impact of child-parent attachment, attachment to God and religious orientation on psychological adjustment. Journal of Psychology and Theology, 37(2), 114-124.
46
Oliveira, J., & Costa, M. E. (2000). Perceptions of marital and parental satisfaction and its relation with parental attachment in Portuguese late adolescents. Acc: Mar 8, 2007, http://www.Aifref.uqam.67.
47
Pavot, W., & Diener, E. (2013). Happiness experienced: The science of subjective well-being. The Oxford handbook of happiness, 134-151. Oxford Handbook Of Happiness, Oxford University Press,10, 134-154.
48
Pavot, W., & Dienner, E. (1993). The Affective and Cognitive Context of SelfReported Measures of Subjective Well-Being. Social Indicators Research, 28, 1-20.
49
Sharon, H., & Wendy, B. (2009). Equality discrepancy between women in same-sex relationships: The mediating role of attachment in relationship satisfaction. Sex Roles, 60(10), 721-730.
50
Sorenson, R. L. (2004). Minding spirituality. Hillsdale, NJ: The Analytic Press. Hardcover. viii + 191 pp. S39.95.
51
Sousa, L., & Lyubomirsky, S. (2001). Life satisfaction. Encylopedia of women and gender: Sex similarities and differences and the impact of society on gender (Vol. 2, pp. 667-676).
52
ORIGINAL_ARTICLE
نقش جو عاطفی و عملکرد خانواده در رفتارهای پرخطر گروهی از رانندگان تهرانی
ابزارهای پیشرفتۀ فناورانه همچون خودرو، در زندگی افراد جامعه بهمثابۀ شمشیر دولبه عمل میکند. هدف این پژوهش تعیین نقش جو عاطفی و عملکرد خانواده در رفتارهای پرخطر رانندگی است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. از جامعۀ آماری رانندگان پرخطر شهر تهران 150 راننده به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامههای مقیاس جو عاطفی خانواده، پرسشنامة عملکرد خانواده، و پرسشنامة رفتار رانندگی منچستر پاسخ دادند. دادهها با روشهای آماری همبستگی و رگرسیون تحلیل شد. بین متغیرهای پیشبین جو عاطفی و عملکرد خانواده با متغیر ملاک رفتار رانندگی، رابطۀ منفی بهدست آمد. با افزایش شاخص جو عاطفی و عملکرد خانواده رفتارهای پرخطر رانندگی کاهش مییابد و با کاهش شاخص جو عاطفی و عملکرد خانواده، رفتارهای پرخطر افزایش مییابد. خانواده با دادن مسئولیت و مشخص کردن نقشها و انتظارها از اعضای خود، یعنی عملکرد مطلوب و همچنین با ایجاد فضای آرام و صمیمی میتواند افراد را به پختگی لازم برساند و از رفتارهای هیجانی و احساسی در رانندگی یعنی رفتارهای پرخطر پیشگیری کند.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118687_9c95e074c7010d40f1ec15f081e22b3c.pdf
2020-08-22
104
115
10.30487/jcp.2020.233769.1118
رفتار پرخطررانندگی
جو عاطفی خانواده
عملکرد خانواده
تقی
پورابراهیم
t_pourebrahim@sbu.ac.ir
1
گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
سیامک
یاری
yarisiamak@gmail.com
2
دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
AUTHOR
آزاده
عسگری
poor1349@yahoo.com
3
گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
AUTHOR
جزایری، س.، اصغرنژاد، ع.ا.، و خاقانی، م. (1398). مقایسۀ عوامل شخصیتی و دینداری درونی و بیرونی در نوجوانان با و بدون رفتارهای پرخطر. روانشناسی فرهنگی، 3(2)، 54 ـ71.
1
رحمانی، پ. (1391). بررسی شیوههای فرزندپروری و جو عاطفی خانوادۀ کودکان مبتلا به اضطراب فراگیر و کودکان فاقد اضطراب، آموزش و ارزیابی، 13، 67 ـ77.
2
ساعتچی، م.، کامکاری، ک.، و عسگریان، م. (1391). آزمونهای روانشناختی. تهران: ویرایش.
3
عباسپور، ذ.، کریمی، س.، و امانالهی، ع. (1398). اثر خانوادهگرایی بر خودکمبینی، انگیزش تحصیلی و عزت نفس با میانجیگری رابطة مادر - دختر. روانشناسی فرهنگی، 3(2)، 108ـ123.
4
کاظمی خوبان، ز.، و چابکی، ع. (1396). رابطۀ عملکرد خانواده و سبکهای هویت در دانشآموزان، روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 4، 26ـ37.
5
محمدی، ک.، رفاهی، ژ.، و سامانی، س. (1392). واسطهگری عزت نفس در کیفیت زندگی و رفتارهای پرخطر در بین دانشجویان. روشها و مدلهای روانشناختی، 14، 29ـ43.
6
گروسی، ب.، و عضدی، و. (1392). نقش ویژگیهای شخصیتی در رانندگی پرخطر، راهور، 6، 11ـ40.
7
محمدی، ک.، رفاهی، ژ.، و سامانی، س. (1392). واسطهگری عزت نفس در کیفیت زندگی و رفتارهای پرخطر در بین دانشجویان. روشها و مدلهای روانشناختی، 14، 29ـ43.
8
محبی، م.ح.، مشتاقی، س.، و شهبازی، م. (1390). رابطۀ جو عاطفی خانواده با رشد مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان، پژوهش در برنامهریزی درسی،30، 84 ـ93.
9
مولایی، م.، و جانی، س. (1394). رابطۀ اعتیاد به اینترنت با گرایش نوجوانان به جنس مخالف، رفتارهای جنسی، الکل، خشونت، چت و هک. مجلۀ علوم پزشکی کرمانشاه، 19، 334ـ342.
10
Ackard, D. M., Neumark, S., Story, M., & Pery, C. (2006). Behavioral and emotional health among adolescents. American Journal of preventive Medicine, 30(1), 59-66.
11
Bianchi, A., & Summala, H. (2004). The “genetics” of driving behaviour: Parents’ driving style predicts their children’s driving style. Accident Analysis and Prevention, 36, 655-569.
12
Davey, J., Wishart, D. F., Reeman, J., & Watson, B. (2007). An application of the driver behavior guestionaire in Australian organizational fleet setting. Traffic Psychology and behavior, 10(1), 11-21.
13
Deffenbacher, J. L., Deffenbacher, D. M., Lynch, R. S., & Richards, T. L. (2003). Anger, aggression, and risky behavior: A comparison of high and low anger drivers. Behaviour research and therapy, 41(6), 701-718.
14
Nagler, M. (2013). Playing well with others: The role of social capital in ttraffic accident prevention. Eastern Economic Journal, 39(2), 172-200.
15
Lajunen, T. (2001). Personality and accident liability: Are extraversion, Neuroticism and psychotocosm related to traffic and occupational fatalities? Personality and Individual Differences, 31(8), 1365- 1373.
16
Orbit, T., Kaplan, S., Lotan, T., Prato, C. (2016). The combined contribution of personality, family traits, and reckless driving intentions to young men’s risky driving: What role does anger play? Transportation Research Part, 48, 19-94.
17
Şimşekoğlu, Ö, Nordfjærn, T., Zavareh, M. F., Hezaveh, A. M., Mamdoohi, A. R., & Rundmo, T. (2013). Risk perceptions, fatalism and driver behaviors in Turkey and Iran. Safety science, 59, 187-192.
18
Rowe, R., Roman, G. D., McKenna, F. P., Barker, E., & Poulter, D. (2015). Measuring errors and violations on the road: A bifactor modeling approach to the Driver Behavior Questionnaire. Accident Analysis & Prevention, 74, 118-125.
19
Ulleberg, P., & Rundmo, T. (2003). Personality, attitudes and risk perception as predictors of risky driving behaviour among young drivers. Safety Science, 41, 427-443.
20
ORIGINAL_ARTICLE
پیشبینی اهمالکاری تحصیلی بر پایة پنج عامل بزرگ شخصیت و خودناتوانسازی
هدف از پژوهش حاضر پیشبینی اهمالکاری تحصیلی بر اساس پنج عامل بزرگ شخصیت و خودناتوانسازی و مؤلفههای آنها بود. روش پژوهش نیز از نوع همبستگی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمام دانشجویان دختر دانشگاه قم در همۀ رشتهها در سال تحصیلی 1397- 1398 بودند که تعداد 351 نمونه به روش نمونهگیری طبقهای متناسب با حجم دانشکده و بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند. در این پژوهش از پرسشنامههای اهمالکاری تحصیلی، ویژگیهای شخصیت نئو، و خودناتوانسازی استفاده شد. دادههای بهدست آمده با استفاده از نرمافزار اس.پی.اس.اس. در دو سطح توصیفی (میانگین، انحراف معیار و واریانس) و استنباطی (ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون) تحلیل شدند. یافتههای پژوهش نشان داد اهمالکاری تحصیلی با خودناتوانسازی و روانرنجورخویی و برونگرایی، رابطۀ مستقیم و معنادار دارد. همچنین اهمالکاری تحصیلی با وظیفهشناسی رابطۀ معکوس و معنادار دارد. بهعلاوه اهمالکاری تحصیلی با توافقپذیری و تجربهپذیری رابطۀ معکوس و غیر معنادار دارد. همچنین یافتهها حاکی از آن بود که خلق منفی، تلاش، عذرتراشی، روانرنجورخویی، برونگرایی و وظیفهشناسی میتوانند اهمالکاری تحصیلی را پیشبینی کنند. درمجموع، میتوان نتیجه گرفت که خودناتوانسازی و ویژگیهای شخصیتی میتوانند اهمالکاری تحصیلی را پیش بینی کنند.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118694_fb061d51a13cc046fe82ab2ff3c7918b.pdf
2020-08-22
116
138
10.30487/jcp.2020.240800.1139
اهمالکاری تحصیلی
پنج عامل بزرگ شخصیت
خودناتوانسازی
دانشجویان دختر
مریم
زندیه
pelake290@gmail.com
1
روانشناسی تربیتی، دانشگاه قم، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
رضا
جعفری هرندی
rjafarih@gmail.com
2
گروه علوم تربیتی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران
AUTHOR
آقامحمدیان شعرباف، ح.، سپهری شاملو، ز.، و لامعی، بی بی عفت (1393). بررسی ارتباط ساختار انگیزشی و اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان کارشناسی شاهد دانشگاه فردوسی مشهد. پژوهشهای روانشناسی بالینی و مشاوره، 4(7)، 55 ـ70.
1
برزگر بفرویی، ک.، و عارفمنش، م. (1398). نقش ابعاد چشمانداز زمان و عوامل شخصیتی در اهمالکاری تحصیلی دانشجویان دانشگاه یزد. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 7 (1)، 59 ـ 68.
2
بساکنژاد، س. (1388). رابطۀ حرمت خود، کمالگرایی و خودشیفتگی با خودناتوانسازی گروهی از دانشجویان. روانشناسی، 1 (13)، 69 ـ84.
3
بیتا، م. (1397). پیشبینی رضایت از زندگی بر اساس ویژگیهای شخصیتی و مکانیسمهای دفاعی. مطالعات زنان، 16 (1)، 111ـ150.
4
تمناییفر، م.ر.، و قاسمی، ا. (1396). تبیین اهمالکاری تحصیلی بر اساس صفات شخصیت و مهارت مدیریت زمان. راهبردهای شناختی در یادگیری، 5 (8)، 233ـ244.
5
جزایری، س.، اصغرنژاد فرید، ع.ا.، و خاقانی، م. (1398). مقایسۀ عوامل شخصیتی و دینداری درونی و بیرونی در نوجوانان با و بدون رفتارهای پرخطر. روانشناسی فرهنگی، 3 (2)، 54 ـ71.
6
جوکار، ب.، و دلاورپور، م. (1386). رابطۀ تعللورزی آموزشی با اهداف پیشرفت. اندیشههای نوین تربیتی، 3 (4 و 3)، 61 ـ80.
7
حیدری، م.، خداپناهی، م.ک.، و دهقانی، م. (1388). بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس خودناتوانسازی. تحقیقات علوم و رفتاری، 7(2)، 97ـ106.
8
دانشگر سلوکلوئی، ر. (1395). بررسی رابطۀ پنج عامل بزرگ شخصیت با اهمالکاری تحصیلی: نقش واسطهای خودتنظیمی تحصیلی در دانشآموزان دورۀ متوسطۀ دوم آموزش و پرورش شهرستان مرودشت. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه علوم تربیتی. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه پیام نور.
9
دلشاد، م.، و حسین چاری، م. (1392). پنج عامل بزرگ شخصیت و تعللورزی آموزشی در دانشجویان. شخصیت و تفاوتهای فردی، 2(3)، 17ـ32.
10
رحیمی قزاان، ا. (1395). تبیین اهمالکاری تحصیلی بر اساس کمالگرایی و ویژگیهای شخصیتی با توجه به نقش واسطهگری خودناتوانسازی در دانشجویان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی. دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه کاشان.
11
رئوف، ک. (1395). مدلیابی تأثیر کمالگرایی بر اهمالکاری تحصیلی با بررسی نقش واسطهای خودکار آمدی تحصیلی، عزت نفس و خودناتوانسازی تحصیلی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی تربیتی. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا.
12
رئوف، ک.، خادمی اشکذری، م.، و نقش، ز. (1397). رابطۀ کمالگرایی با اهمالکاری تحصیلی: نقش واسطهای متغیرهای خودکارآمدی تحصیلی، عزت نفس و خودناتوانسازی تحصیلی. اندیشههای نوین تربیتی، 15 (1)، 207ـ236.
13
سلطاننژاد، س.، سعدیپور، ا.، و اسدزاده، ح. (1394). رابطۀ سبکهای فرزندپروری ادارکشده با اهمالکاری و خودناتوانسازی. روانشناسی تربیتی، 11(38)، 1ـ22.
14
سورینژاد، م.، فرهادی، م.، وکردنوقابی، ر. (1395). تبیین اهمالکاری تحصیلی دانشآموزان بر اساس ویژگیهای شخصیتی و سبکهای فرزندپروری. خانواده و پژوهش، 12 (29)، 7ـ25.
15
شهبازیان خونیق، آ.، صمیمی، ز.، و فرید، ا. (1396). رابطۀ اعتیاد به اینترنت و جهتگیری مذهبی با اهمالکاری تحصیلی دانشجویان با توجه به جنسیت، پژوهش های تربیتی، 33، 30ـ 15.
16
شهنی ییلاق، م. سواری، ک. بشلیده، ک. (1388). ارتباط مدیریت زمان و خود اثر بخشی ادراک شده با اهمال کاری تحصیلی. روانشناسی تربیتی، 5 (14)، 100ـ114.
17
شیبانی، ب. (1392). نقش واسطهگری خودکارآمدی بین کمالگرایی و اهمالکاری تحصیلی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
18
شیخالاسلامی، ع. (1395). پیشبینی اهمالکاری تحصیلی بر اساس راهبردهای شناختی، راهبردهای فراشناختی و اضطراب امتحان در دانشجویان. راهبردهای شناختی در یادگیری، 4(6)، 81 ـ102.
19
عاشوری، ا. (1393). بررسی رابطۀ ویژگیهای شخصیتی، سبکهای هویت و تعهد با اهمالکاری تحصیلی در دانشآموزان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم انسانی. دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
20
عبدی زرین، س.، اکبرزاده، م.، و مصطفوی، م. (1398). نقش تنظیم هیجانی و فرسودگی تحصیلی در پیشبینی اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان دانشگاه اصفهان. روانشناسی فرهنگی، 3 (1)، 175ـ192.
21
کاظمی، ف.، بدری گرگری، ر.، و عبداللهی، ف. (1394). رابطۀ کمالگرایی، وسواس بیاختیاری اعمال و ویژگیهای شخصیتی با تعللورزی دانشجویان دانشگاه مدنی آذربایجان. مطالعات روانشناختی، 11(2)، 25ـ46.
22
گروسی فرشی، ت. (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). تبریز: دانیال و جامعهپژوه.
23
محسنزاده، ف.، جهانبخشی، ز.، کشاورز افشار، ح.، افطاری، ش.، وگودرزی، ر. (1394). نقش ترس از شکست و ویژگیهای شخصیتی در پیشبینی اهمالکاری تحصیلی دانشآموزان. روانشناسی مدرسه، 5(2)، 92ـ 108.
24
مرادی، م.، فتحی، د.، غریبزاده، ر.، و فائیدفر، ز. (1395). مقایسۀ فرسودگی تحصیلی، اهمالکاری تحصیلی و احساس تنهایی در دانشآموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجلۀ پزشکی ارومیه، 27(3)، 248ـ256.
25
مشتاقی، س.، و مؤیدفر، ه. (1396). نقش مؤلفههای سرمایۀ روانشناختی (امید، خوشبینی، تابآوری و خودکارآمدی) و جهتگیری اهداف پیشرفت در پیشبینی اهمالکاری تحصیلی دانشجویان. راهبرد های شناختی در یادگیری، 5 (7)، 61 ـ 78.
26
مشحونی، ش. (1396). رابطۀ بین انگیزش تحصیلی و خودکارآمدی و کمالگرایی با اهمالکاری تحصیلی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی. دانشکدۀ روانشناسی تربیتی. دانشگاه پیام نور تبریز.
27
میزانی، ش. (1393). رابطۀ نیازهای روانشناختی و خودتنطیمی یادگیری با اهمالکاری تحصیلی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی تربیتی. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
28
نصری، ص.، دماوندی، م. ا.، و عاشوری، ا. (1393). پیشبینی اهمالکاری تحصیلی بر اساس ویژگیهای شخصیتی، سبکهای هویت و تعهد. شخصیت و تفاوتهای فردی، 3(4)، 1ـ17.
29
نفر شلمزاری، ح. (1395). اثر واسطهای استرس تحصیلی در رابطۀ بین ویژگیهای شخصیت و خلاقیت با اهمالکاری. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی. دانشکدۀ علوم انسانی. دانشگاه شهید باهنر.
30
نقدی، ن. (1396). نقش واسطهای خودکارآمدی در رابطه بین باورهای فراشناختی و اهمالکاری تحصیلی در دانشآموزان اآالباآموزان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه مشاوره. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت.
31
هاشمی رزینی، ه.، موسویپناه، م.، و شیری، م. (1395). رابطۀ جهتگیری اهداف پیشرفت و باورهای انگیزشی با اهمالکاری و خودناتوانسازی تحصیلی دانشآموزان. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 3(11)، 67 ـ 79.
32
Axel Grund, S. F. (2018).Understanding procrastination: A motivational approach..Personality and Individual Differences, 121(15), 120-130
33
Balkis , M., & Duru , E. (2009). Prevalece of academic procrastination. Behavior among pre service teacher , and its Relationship with demographics and individval preferences. Journal of theory and practice in education article, 5(1), 18-32.
34
Berglas, S., & Jones, E. E. (1978). Drug choice as a self-handicapping strategy in response to noncontingent success. Journal of Personality and Social Psychology, 36(4), 405.
35
Chu, A.C., & Choi, J. N. (2005). Rethinking procrastination: Positive effects of active procrastination behavior on attitudes and performance. Journal of Social Psychology, 145, 245-264.
36
Costa, P. T. Jr., & McCrae, R. R. (1992). NEO PI-R Professional Manual. Odessa. FL: Psychological Assessment Resources, Inc.
37
Ferrari, J. R. (2001). Procrastination as self-regulation failure of performance: Effects of cognitive load, self awareness, and time limits on working best under pressure. European Journal of Personality, 15(5), 391-406.
38
Kağan, M., Çakır, O., İlhan, T., & Kandemir, M. (2010). The explanation of the academic procrastination behaviour of university students with perfectionism, obsessive compulsive and five factor personality traits. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2121-2125.
39
Karatas, H. (2015). Correlation among academic procrastination, personality traits, and academic achievement. Anthropologist, 20(1), 2.
40
Kim, S., Fernandez, S., & Terrier, L. (2017). Procrastination, personality traits, and academic performance: When active and passive procrastination tell a different story. Personality and Individual Differences, 108, 154-157.
41
Lai, C. S., Badayai, A. R., Chandrasekaran, K., Lee, S. Y., & Kulasingam, R. (2015). An exploratory study on personality traits and procrastination among university students. American Journal of Applied Psychology, 4(3-1), 21-26.
42
Lee, D. G., Kelly, K. R., & Edwards, J. K. (2006). A closer look at the relationships among trait procrastination, neuroticism, and conscientiousness. Personality and Individual Differences, 40(1), 27-37.
43
Lee, E. (2005). The relationship of motivation and flow experience to academic procrastination in university students. The Journal of Genetic Psychology, 166(1), 5-15.
44
Milgram N., & Tenne, R. (2000). Personality Correlates of Decisional and Task Avoidant Procrastination. European Journal of Personality, 14, 141-156.
45
Özer, B., Demir, A., & Ferrari, J. (2009) Exploring Academic Procrastination among Turkish Students: Possible Gender Differences in Prevalence and Reasons. The Journal of Social Psychology, 149(2), 241-257.
46
Rabin, L. A., Fogel, J., & Nutter-Upham, K. E. (2011). Academic procrastination in college students: The role of self-reported executive function. Journal of clinical and experimental neuropsychology, 33(3), 344-357.
47
Rhodewalt, F., & Fairfield, M. (1991). Claimed self-handicaps and the self-handicapper: on the relation of reductions in intended effort to performance. Jornal of reaserch personality, 25, 402-417.
48
Solomon, L. J., & Rothblum, E. D. (1994). Procrastination Assessment Scale-Students (PASS). In J. Fischer and K. Corcoran (Eds.) Measure for Clinical Practice, 2, 446-452. New York: The Free Press.
49
Steel, P. (2007). The Nature of Procrastination: A Meta-Analitytic and Theorical Review of Quintessential Self-Regulatin failure. Psychological Bulleetin, 133, 65-94.
50
Thompson, T. (2004). Failure-avoidance: parenling,the achievement environment of the home and strategies for reduction. Learning and Instruction, 14, 3-26.
51
Tuckman, B., & Sexton, T. (1989, April). Effects of relative feedback in overcoming procrastination on academic tasks. Paper given at the meeting of the American Psychological Association, New Orleans, LA.
52
Want, J., & Kleitman, S. (2006). Imposter phenomenon and self-handicapping: Links with parenting styles and self-confidence. Personality and individual differences, 40(5), 961-971.
53
Warmer, S., & Moore. S. (2004). Excuses, excuse: self-handicapping in an Australian adolescent sample. Jornal of Youth and adolescence, 33(4), 271.
54
Weber, M., & Huebner, E. S. (2015). Early adolescents personality and life satisfaction among adolescent in Hong Kong. Social indicators research, 125 (3), 1035-1051.
55
Yazıcı, H., & Bulut, R. (2015). Investigation into the Academic Procrastination of Teacher Candidates’ Social Studies with Regard to their Personality Traits. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 2270-2277.
56
Ziegler, N., & Opdenakker, M. C. (2018). The development of academic procrastination in first year secondary education students: The link with metacognitive self-regulation, self-efficacy, and effort regulation. Learning and Individual Differences, 64, 71-82.
57
آقامحمدیان شعرباف، ح.، سپهری شاملو، ز.، و لامعی، بی بی عفت (1393). بررسی ارتباط ساختار انگیزشی و اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان کارشناسی شاهد دانشگاه فردوسی مشهد. پژوهشهای روانشناسی بالینی و مشاوره، 4(7)، 55ـ70.
58
برزگر بفرویی، ک.، و عارفمنش، م. (1398). نقش ابعاد چشمانداز زمان و عوامل شخصیتی در اهمالکاری تحصیلی دانشجویان دانشگاه یزد. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 7 (1)، 59ـ68.
59
بساکنژاد، س. (1388). رابطۀ حرمت خود، کمالگرایی و خودشیفتگی با خودناتوانسازی گروهی از دانشجویان. روانشناسی، 1 (13)، 69ـ84.
60
بیتا، م. (1397). پیشبینی رضایت از زندگی بر اساس ویژگیهای شخصیتی و مکانیسمهای دفاعی. مطالعات زنان، 16 (1)، 111ـ150.
61
تمناییفر، م.ر.، و قاسمی، ا. (1396). تبیین اهمالکاری تحصیلی بر اساس صفات شخصیت و مهارت مدیریت زمان. راهبردهای شناختی در یادگیری، 5 (8)، 233ـ244.
62
جزایری، س.، اصغرنژاد فرید، ع.ا.، و خاقانی، م. (1398). مقایسۀ عوامل شخصیتی و دینداری درونی و بیرونی در نوجوانان با و بدون رفتارهای پرخطر. روانشناسی فرهنگی، 3 (2)، 54ـ71.
63
جوکار، ب.، و دلاورپور، م. (1386). رابطۀ تعللورزی آموزشی با اهداف پیشرفت. اندیشههای نوین تربیتی، 3 (4 و 3)، 61ـ80.
64
حیدری، م.، خداپناهی، م.ک.، و دهقانی، م. (1388). بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس خودناتوانسازی. تحقیقات علوم و رفتاری، 7(2)، 97ـ106.
65
دانشگر سلوکلوئی، ر. (1395). بررسی رابطۀ پنج عامل بزرگ شخصیت با اهمالکاری تحصیلی: نقش واسطهای خودتنظیمی تحصیلی در دانشآموزان دورۀ متوسطۀ دوم آموزش و پرورش شهرستان مرودشت. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه علوم تربیتی. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه پیام نور.
66
دلشاد، م.، و حسین چاری، م. (1392). پنج عامل بزرگ شخصیت و تعللورزی آموزشی در دانشجویان. شخصیت و تفاوتهای فردی، 2(3)، 17ـ32.
67
رحیمی قزاان، ا. (1395). تبیین اهمالکاری تحصیلی بر اساس کمالگرایی و ویژگیهای شخصیتی با توجه به نقش واسطهگری خودناتوانسازی در دانشجویان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی. دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه کاشان.
68
رئوف، ک. (1395). مدلیابی تأثیر کمالگرایی بر اهمالکاری تحصیلی با بررسی نقش واسطهای خودکار آمدی تحصیلی، عزت نفس و خودناتوانسازی تحصیلی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی تربیتی. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا.
69
رئوف، ک.، خادمی اشکذری، م.، و نقش، ز. (1397). رابطۀ کمالگرایی با اهمالکاری تحصیلی: نقش واسطهای متغیرهای خودکارآمدی تحصیلی، عزت نفس و خودناتوانسازی تحصیلی. اندیشههای نوین تربیتی، 15 (1)، 207ـ236.
70
سلطاننژاد، س.، سعدیپور، ا.، و اسدزاده، ح. (1394). رابطۀ سبکهای فرزندپروری ادارکشده با اهمالکاری و خودناتوانسازی. روانشناسی تربیتی، 11(38)، 1ـ22.
71
سورینژاد، م.، فرهادی، م.، وکردنوقابی، ر. (1395). تبیین اهمالکاری تحصیلی دانشآموزان بر اساس ویژگیهای شخصیتی و سبکهای فرزندپروری. خانواده و پژوهش، 12 (29)، 7ـ25.
72
شهبازیان خونیق، آ.، صمیمی، ز.، و فرید، ا. (1396). رابطۀ اعتیاد به اینترنت و جهتگیری مذهبی با اهمالکاری تحصیلی دانشجویان با توجه به جنسیت، پژوهش های تربیتی، 33، 30ـ15.
73
شهنی ییلاق، م. سواری، ک. بشلیده، ک. (1388). ارتباط مدیریت زمان و خود اثر بخشی ادراک شده با اهمال کاری تحصیلی. روانشناسی تربیتی، 5 (14)، 100ـ114.
74
شیبانی، ب. (1392). نقش واسطهگری خودکارآمدی بین کمالگرایی و اهمالکاری تحصیلی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
75
شیخالاسلامی، ع. (1395). پیشبینی اهمالکاری تحصیلی بر اساس راهبردهای شناختی، راهبردهای فراشناختی و اضطراب امتحان در دانشجویان. راهبردهای شناختی در یادگیری، 4(6)، 81ـ102.
76
عاشوری، ا. (1393). بررسی رابطۀ ویژگیهای شخصیتی، سبکهای هویت و تعهد با اهمالکاری تحصیلی در دانشآموزان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم انسانی. دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
77
عبدی زرین، س.، اکبرزاده، م.، و مصطفوی، م. (1398). نقش تنظیم هیجانی و فرسودگی تحصیلی در پیشبینی اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان دانشگاه اصفهان. روانشناسی فرهنگی، 3 (1)، 175ـ192.
78
کاظمی، ف.، بدری گرگری، ر.، و عبداللهی، ف. (1394). رابطۀ کمالگرایی، وسواس بیاختیاری اعمال و ویژگیهای شخصیتی با تعللورزی دانشجویان دانشگاه مدنی آذربایجان. مطالعات روانشناختی، 11(2)، 25ـ46.
79
گروسی فرشی، ت. (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). تبریز: دانیال و جامعهپژوه.
80
محسنزاده، ف.، جهانبخشی، ز.، کشاورز افشار، ح.، افطاری، ش.، وگودرزی، ر. (1394). نقش ترس از شکست و ویژگیهای شخصیتی در پیشبینی اهمالکاری تحصیلی دانشآموزان. روانشناسی مدرسه، 5(2)، 92ـ108.
81
مرادی، م.، فتحی، د.، غریبزاده، ر.، و فائیدفر، ز. (1395). مقایسۀ فرسودگی تحصیلی، اهمالکاری تحصیلی و احساس تنهایی در دانشآموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجلۀ پزشکی ارومیه، 27(3)، 248ـ256.
82
مشتاقی، س.، و مؤیدفر، ه. (1396). نقش مؤلفههای سرمایۀ روانشناختی (امید، خوشبینی، تابآوری و خودکارآمدی) و جهتگیری اهداف پیشرفت در پیشبینی اهمالکاری تحصیلی دانشجویان. راهبرد های شناختی در یادگیری، 5 (7)، 61ـ78.
83
مشحونی، ش. (1396). رابطۀ بین انگیزش تحصیلی و خودکارآمدی و کمالگرایی با اهمالکاری تحصیلی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی. دانشکدۀ روانشناسی تربیتی. دانشگاه پیام نور تبریز.
84
میزانی، ش. (1393). رابطۀ نیازهای روانشناختی و خودتنطیمی یادگیری با اهمالکاری تحصیلی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی تربیتی. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
85
نصری، ص.، دماوندی، م. ا.، و عاشوری، ا. (1393). پیشبینی اهمالکاری تحصیلی بر اساس ویژگیهای شخصیتی، سبکهای هویت و تعهد. شخصیت و تفاوتهای فردی، 3(4)، 1ـ17.
86
نفر شلمزاری، ح. (1395). اثر واسطهای استرس تحصیلی در رابطۀ بین ویژگیهای شخصیت و خلاقیت با اهمالکاری. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی. دانشکدۀ علوم انسانی. دانشگاه شهید باهنر.
87
نقدی، ن. (1396). نقش واسطهای خودکارآمدی در رابطه بین باورهای فراشناختی و اهمالکاری تحصیلی در دانشآموزان اآالباآموزان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. گروه مشاوره. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت.
88
هاشمی رزینی، ه.، موسویپناه، م.، و شیری، م. (1395). رابطۀ جهتگیری اهداف پیشرفت و باورهای انگیزشی با اهمالکاری و خودناتوانسازی تحصیلی دانشآموزان. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 3(11)، 67ـ79.
89
Axel Grund, S. F. (2018).Understanding procrastination: A motivational approach..Personality and Individual Differences, 121(15), 120-130
90
Balkis , M., & Duru , E. (2009). Prevalece of academic procrastination. Behavior among pre service teacher , and its Relationship with demographics and individval preferences. Journal of theory and practice in education article, 5(1), 18-32.
91
Berglas, S., & Jones, E. E. (1978). Drug choice as a self-handicapping strategy in response to noncontingent success. Journal of Personality and Social Psychology, 36(4), 405.
92
Chu, A.C., & Choi, J. N. (2005). Rethinking procrastination: Positive effects of active procrastination behavior on attitudes and performance. Journal of Social Psychology, 145, 245-264.
93
Costa, P. T. Jr., & McCrae, R. R. (1992). NEO PI-R Professional Manual. Odessa. FL: Psychological Assessment Resources, Inc.
94
Ferrari, J. R. (2001). Procrastination as self-regulation failure of performance: Effects of cognitive load, self awareness, and time limits on working best under pressure. European Journal of Personality, 15(5), 391-406.
95
Kağan, M., Çakır, O., İlhan, T., & Kandemir, M. (2010). The explanation of the academic procrastination behaviour of university students with perfectionism, obsessive compulsive and five factor personality traits. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2121-2125.
96
Karatas, H. (2015). Correlation among academic procrastination, personality traits, and academic achievement. Anthropologist, 20(1), 2.
97
Kim, S., Fernandez, S., & Terrier, L. (2017). Procrastination, personality traits, and academic performance: When active and passive procrastination tell a different story.Personality and Individual Differences, 108, 154-157.
98
Lai, C. S., Badayai, A. R., Chandrasekaran, K., Lee, S. Y., & Kulasingam, R. (2015). An exploratory study on personality traits and procrastination among university students. American Journal of Applied Psychology, 4(3-1), 21-26.
99
Lee, D. G., Kelly, K. R., & Edwards, J. K. (2006). A closer look at the relationships among trait procrastination, neuroticism, and conscientiousness. Personality and Individual Differences, 40(1), 27-37.
100
Lee, E. (2005). The relationship of motivation and flow experience to academic procrastination in university students. The Journal of Genetic Psychology, 166(1), 5-15.
101
Milgram N., & Tenne, R. (2000). Personality Correlates of Decisional and Task Avoidant Procrastination. European Journal of Personality, 14, 141-156.
102
Özer, B., Demir, A., & Ferrari, J. (2009) Exploring Academic Procrastination among Turkish Students: Possible Gender Differences in Prevalence and Reasons. The Journal of Social Psychology, 149(2), 241-257.
103
Rabin, L. A., Fogel, J., & Nutter-Upham, K. E. (2011). Academic procrastination in college students: The role of self-reported executive function. Journal of clinical and experimental neuropsychology, 33(3), 344-357.
104
Rhodewalt, F., & Fairfield, M. (1991). Claimed self-handicaps and the self-handicapper: on the relation of reductions in intended effort to performance. Jornal of reaserch personality, 25, 402-417.
105
Solomon, L. J., & Rothblum, E. D. (1994). Procrastination Assessment Scale-Students (PASS). In J. Fischer and K. Corcoran (Eds.) Measure for Clinical Practice, 2, 446-452. New York: The Free Press.
106
Steel, P. (2007). The Nature of Procrastination: A Meta-Analitytic and Theorical Review of Quintessential Self-Regulatin failure. Psychological Bulleetin, 133, 65-94.
107
Thompson, T. (2004). Failure-avoidance: parenling,the achievement environment of the home and strategies for reduction. Learning and Instruction, 14, 3-26.
108
Tuckman, B., & Sexton, T. (1989, April). Effects of relative feedback in overcoming procrastination on academic tasks. Paper given at the meeting of the American Psychological Association, New Orleans, LA.
109
Want, J., & Kleitman, S. (2006). Imposter phenomenon and self-handicapping: Links with parenting styles and self-confidence. Personality and individual differences, 40(5), 961-971.
110
Warmer, S., & Moore. S. (2004). Excuses, excuse: self-handicapping in an Australian adolescent sample. Jornal of Youth and adolescence, 33(4), 271.
111
Weber, M., & Huebner, E. S. (2015). Early adolescents personality and life satisfaction among adolescent in Hong Kong. Social indicators research, 125 (3), 1035-1051.
112
Yazıcı, H., & Bulut, R. (2015). Investigation into the Academic Procrastination of Teacher Candidates’ Social Studies with Regard to their Personality Traits. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 2270-2277.
113
Ziegler, N., & Opdenakker, M. C. (2018). The development of academic procrastination in first year secondary education students: The link with metacognitive self-regulation, self-efficacy, and effort regulation. Learning and Individual Differences, 64, 71-82.
114
ORIGINAL_ARTICLE
اثربخشی بازیدرمانی والد - کودک بر پرخاشگری، اضطراب، و ترس اجتماعی کودکان دچار اختلال نافرمانی مقابلهای
هدف پژوهش حاضر اثربخشی بازیدرمانی والد - کودک بر پرخاشگری، اضطراب و ترس اجتماعی کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابلهای بود. طرح پژوهش آزمایشی از نوع پیشآزمون - پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش را تمام دانشآموزان دختر با اختلال نافرمانی مقابلهای تشکیل دادند که در سال تحصیلی 1398-1399 در مدارس مقطع ابتدایی شهر تبریز مشغول به تحصیل بودند. تمام دانشآموزان مشغول به تحصیل بهصورت نمونهگیری خوشهای تصادفی دومرحلهای انتخاب شده و مقیاس درجهبندی اختلال نافرمانی مقابلهای توسط معلمان این مدارس روی تمامی دانشآموزان اجرا شد. پس از نمرهگذاری پرسشنامهها و غربالگری، تعداد 40 دانشآموز انتخاب شدند و بهصورت جایگزینی تصادفی در دو گروه 20 نفری قرار گرفتند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامههای پرخاشگری شهیم، اضطراب اسپنس و همکاران و ترس اجتماعی ماسیا و همکاران استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با روش آماری تحلیل کواریانس انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بازیدرمانی والد - کودک بر پرخاشگری، اضطراب و ترس اجتماعی دانشآموزان تأثیر دارد و باعث کاهش پرخاشگری، اضطراب و ترس اجتماعی در آنها میشود. بنابراین توجه به بازیدرمانی والد - کودک نقش مهمی در بهبود مشکلات روانشناختی کودکان دارد.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118690_38de3a7b3d8b504cbe0e129da810abb3.pdf
2020-08-22
139
156
10.30487/jcp.2020.238724.1128
پرخاشگری
اضطراب
ترس اجتماعی
بازیدرمانی والد - کودک
نعیمه
یوسفی شهیر
yosefisha5@yahoo.com
1
گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
معصومه
آزموده
mas1.azmodeh@gmail.com
2
گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
LEAD_AUTHOR
شهرام
واحدی
vahediu3@yahoo.com
3
گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
AUTHOR
شعله
لیورجانی
livarjani5@yahoo.com
4
گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
امیر، ف.، حسن آبادی، ح.، اصغری نکاح، س.، و طیبی، ز. (1391). بررسی اثربخشی بازیدرمانی والد - کودک بر سبکهای فرزند پروری. مشاوره و روان درمانی خانواده، 1(4)، 473ـ489.
1
بهادری خسروشاهی، ج.، و هاشمی نصرتآبادی، ت. (1391). رابطۀ اضطراب اجتماعی، خوشبینی و خودکارآمدی با بهزیستی روانشناختی در دانشجویان. مجلۀ علوم پزشکی ارومیه، 23(2)، 115ـ122.
2
دادستان، پ.، اناری، آ.، و صالح صدقپور، ب. (1386). اختلال اضطراب اجتماعی و نمایش درمانگری.روانشناسان ایرانی، 4(14)، 115ـ 125.
3
رجبپور، م.، مکوند حسینی، ش.، و رفیعینیا، پ. (1391). اثربخشی گروه درمانی رابطۀ والد - کودک بر پرخاشگری کودکان پیشدبستانی. روانشناسی بالینی، 4(1)، 65 ـ74.
4
زرانی، ف.، حقیقی، ف.، علیزاده، ح.، و شیری، ا. (1396). نقش فرهنگ در ابعاد اختلالات اضطرابی بر اساس پنجمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، روانشناسی فرهنگی، 1(2)، 95ـ111.
5
سبزیان، س.، مهرابی، ح.، و کلانتری، م. (1397). اثربخشی آموزش روابط والد - فرزند بر میزان مشکلات هیجانی دانش آموزان پسر دورۀ ابتدایی. پژوهشهای علوم شناختی و رفتاری، 8(1)، 59 ـ76.
6
سهرابی، ف.، اسدزاده، ح.، و عربزاده کوپانی، ز. (1393). اثربخشی آموزش والدینی بار کلی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابل های در کودکان پیش دبستانی. روانشناسی مدرسه، 3(2)، 82 ـ103.
7
شهیم، س. (1385). پرخاشگری آشکار و رابطهای در کودکان دبستانی. پژوهشهای روانشناختی، 9(1ـ2)، 27ـ44.
8
عبدالعلیزاده، ف. (1393). مقایسۀ اثربخشی نقاشیدرمانی و بازیدرمانی بر خودپنداره و پرخاشگری دانشآموزان پسر دارای اختلال یادگیری شهر مشهد. پایاننامۀ کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی. دانشگاه فردوسی مشهد.
9
عزیزی، م.، و براتی، م. (1393). مروری بر اختلالات اضطرابی و اقدامات پرستاری آن. مجلۀ دانشکدۀ پیراپزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 9(1)، 54 ـ 58.
10
قدرتی میرکوهی، م.، شریفی درآمدی، پ.، و عبداللهی بقرآبادی، ق. (1394). اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر آموزش والدین بر نشانههای اختلال نافرمانی مقابلهای کودکان. روانشناسی افراد استثنایی، 5(20)، 110ـ123.
11
موقوم، ف.، نصیریان، م.، و زارعی محمودآبادی، ح. (1396). بررسی اثربخشی آموزش بازیدرمانی مبتنی بر روابط والد کودک بر میزان استرس، اضطراب و افسردگی مادران با کودک دارای معلولیت ذهنی خفیف ذهنی خفیف. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 27، 193ـ197.
12
نادری نویندگانی، ز.، و مؤمنی جاوید، م. (1394). تأثیر آموزش رفتار جرئتمندانه برکیفیت زندگی در مدرسه و اضطراب اجتماعی دانشآموزان دختر. رویکردهای نوین آموزشی، 10(2)، 101ـ16.
13
American Psychiatrist Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder (DSM-5) (fifth Edition). Washington DC: American Psychiatric Association
14
Bratton, S., Ray, D., Rhine, T., & Jones, L. (2005). The efficacy of play therapy with children: A Meta-analytic review of the outcome research. Professional Psychology: Research and Practice, 36(4), 376-390.
15
Chan, P.T., Doan, S.N., & Tompson, M. C. (2014). Stress generation in a developmental context: The role of youth depressive symptoms, maternal depression, the parent-child relationship, and family stress. Journal of Family Psychology, 28(1), 32-41.
16
Gallagher, N. (2003). Effects of parent-child interaction therapy on young children with disruptive behavior problems. Bridges, 1(4), 1-17.
17
Hommersen, P., Murray, C., Ohan, J., & Johnston, C. (2006). Oppositional defiant disorder rating scale: Preliminary evidence of reliability and validity. Journal Emot Behav Disord, 14(2), 118-125
18
Hoshina, A., Horie, R., Giannopulu, I., & Sugaya, M. (2017). Measurement of the effect of digital play therapy using biological information. Procedia Computer Science, 112, 1570-1579.
19
Kenll, G. L. (2016). Play therapy: The art of the relationship. New York: N.Y:Brunner Ruttledge.
20
Kledzik, A.M., Thorne, M.C., Prasad, V., Hayes, K.H., Hines, L. (2012). Challenges in treating oppositional defiant disorder in a pediatric medical setting: A case study. Journal of Pediatric Nursing, 27(5), 557-62
21
Kring, A., Johnson, S., Davison, G., & Neale, J. (2014). Abnormal Psychology. Twelfth Edition. Washington: John Wiley & Sons
22
Landreth , G. L. (2006). Child-ParentRelationship (C-P-R) therapy: a 10-session . Filial Therapy Model
23
Landreth, G. L., & Bratton, S. C. (2006). Child parent relationship therapy (CPRT). New York: Taylor Francis group.
24
Leahy, R., Trich, D., & Napolitano, L.A. (2011). Emotion regulation in psychotherapy: a paractitioners guide. USA: The Guilford Press.
25
Lin, X., Li, L., Chi, P., Wang, Z., Heath, M.A., Du, H., et al. (2016). Child maltreatment and interpersonal relationship among Chinese children with oppositional defiant disorder. Child Abuse & Neglect, 51, 192–202.
26
Loeber, R., Burke, J.D., & Pardini, D.A. (2009). Perspectives on oppositional defiant disorder, conduct disorder and psychopathic features. Journal Child Psychol psychiatry, 50(1-2), 133-142.
27
Martín, V., Granero, R., & Ezpeleta, L. (2014). Comorbidity of oppositional defi ant disorder and anxiety disorders in preschoolers. Psicothema, 26(1), 27-32.
28
Masia-Warner, C. L., Klein, R. G., & Liebowitz, M. R. (2003). Guidline for using the Liebowitz Social Anxiety Scale for Children and Adolescents (LSAS-CA). New York: New York University
29
Matthys, W., & Lochman, J. E. (2010). Oppositional Defiant Disorder and Conduct Disorder in Childhood. Blackwell Publishing.
30
McDiarmid, M.D., & Bagner, D.M. (2015). Parent-child interaction therapy for children with disruptive behavior and developmental disabilities. Edu Treat Child, 28, 130-141.
31
Ray, D. C., Schottelkorb, A., & Tsai, M. (2007). Play therapy with children exhibiting symptoms of attention deficit hyperactivity disorder. International Journal of Play Therapy, 16(2), 95–111.
32
Schoorl, J., Van Rijn, S., Wied, M.D., Van Goozen, S.H.M, & Swaab, H. (2015). Variability in emotional/behavioral problems in boys with oppositional defiant disorder or conduct disorder: the role of arousal. Eur Child and Adolesc Psychiat, 25(8), 821-830.
33
Spence, H. S., Rapee, M., McDonald, C., & Ingram, M. (2001). The structure of anxiety symptoms among preschoolers. Behaviour Research and Therapy, 39, 1239-1316.
34
Weeks, J. W., Heimberg, R.G., & Rodebaugh, T.L. (2008). The fear of positive evaluafion scale: Assessing a proposed cognitive of social anxiety disorder, Journal of Anxiety Disorders, 22, 44-55.
35
Yamamoto, Y., Holloway, S.D., & Suzuki, S. (2006). Maternal involvement in preschool children’s education in Japan: Relation to parenting beliefs and socioeconomic status. Early Child Res Q, 21(3), 332-346.
36
ORIGINAL_ARTICLE
نقش واسطهای میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه در رابطة عاملهای شخصیت با هویت فرهنگی
در حالی که استفاده از شبکههای اجتماعی دارای مزایایی است، نگرانیهایی نیز درمورد تأثیر استفاده از آن، بهخصوص استفادۀ مکرر و وابستگی به شبکههای اجتماعی وجود دارد. در پژوهش حاضر به بررسی و تبیین نقش واسطهای استفاده از شبکههای اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه در رابطه با عاملهای شخصیت و هویت فرهنگی پرداخته شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعۀ آماری شامل تمام کاربران بالای 18 سال شبکههای اجتماعی اصفهان سال 1397 بود که از میان آنها 250 نفر بهعنوان نمونه به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزارها شامل پرسشنامۀ پنج عاملی شخصیت نئو فرم کوتاه، پرسشنامۀ اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر موبایل و پرسشنامۀ هویت فرهنگی بود. برای تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از همبستگی پیرسون و روش مدلیابی معادلات ساختاری در نرمافزاراس.پی.اس.اس. نسخۀ 23 و نرمافزار لیزرل نسخۀ 80/8 استفاده شد. یافتهها نشان داد که از بین عاملهای شخصیت، دو عامل روانرنجورخویی و برونگرایی قادرند استفاده از شبکههای اجتماعی را بهطور معنیدار و در حد مطلوب تبیین کنند و همچنین متغیر استفاده از شبکههای اجتماعی توانست هویت فرهنگی را نیز تبیین کند. به عبارتی، نقش واسطهای استفاده از شبکههای اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه در رابطه با برخی از عاملهای شخصیت و هویت فرهنگی تأیید شد، اما سه عامل شخصیتی وظیفهشناسی، توافقپذیری و تجربهپذیری بهدلیل نرسیدن به حد مطلوب از مدل حذف شد. بنابراین، متغیر استفاده از شبکههای اجتماعی میتوانست در رابطه میان هویت فرهنگی و برخی از عاملهای شخصیت، نقش واسطهای داشته باشد.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118686_c939ddde3495576c44790b225e833470.pdf
2020-08-22
157
175
10.30487/jcp.2020.229346.1114
استفاده از شبکههای اجتماعی
عاملهای شخصیت
هویت فرهنگی
راضیه
امینی
aminirazieh@rocketmail.com
1
گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
AUTHOR
عذرا
محمدپناه اردکان
azramohammadpanah@ardakan.ac.ir
2
گروه روانشناسی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه اردکان اردکان ایران
LEAD_AUTHOR
آزاده
چوبفروش زاده
azadehchoobforoush@ardakan.ac.ir
3
گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
AUTHOR
آقابابائی، ن.، طلائی پاشیری، ا.، وکوانتس، ک. (1396). بررسی روابط میان ویژگیهای شخصیتی، بنیانهای اخلاقی، و اخلاق کاری در دانشجویان ایرانی و کانادایی. روانشناسی فرهنگی، 1(2)، 1ـ22.
1
پروین ، ل.، و جان، ا .(2001). شخصیت : نظریه و پژوهش. ترجمۀ پ. کدیور، و م. جوادی (1394). تهران: آییژ.
2
حبیبی، آ.، و عدنور، م. (1396). مدلیابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی (آموزش کاربردی نرمافزار LISREL). تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
3
خجیر، ی. (1396). آسیبشناسی استفاده از شبکههای اجتماعی و نرمافزارهای تلفن همراه در خانوادۀ ایرانی (با تأکید بر نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید. فصلنامۀ شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، 77، 110ـ137.
4
خواجه احمدی، م.، پولادی، ش.، و بحرینی، م. (1395).طراحی و روانسنجی پرسشنامۀ اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر موبایل. روان پرستاری، 4(4)، ۴۳ـ۵.
5
عظیمی، ع. (1395). شبکههای اجتماعی مجازی و هویت فرهنگی: مطالعهای در میان دانشجویان دانشگاه گیلان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه گیلان.
6
فتحی آشتیانی، ع. (1395). آزمونهای روانشناختی ـ جلد اول: ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. تهران: بعثت.
7
ودودی، ا.، و داور، ع. (1393). بررسی تأثیر شبکههای مجازی بر ویژگیهای شخصیتی جوانان. روانشناس تربیتی، 11(35)، 42ـ60.
8
Becker, M.W., Alzahabi, R., & Hopwood, C.J. (2013). Media multitasking is associated with symptoms of depression and social anxiety. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16(2), 132-135.
9
Bleidorn, W. (2009). Linking personality states, current social roles and major life goals. European Journal of Personality: Published for the European Association of Personality Psychology, 23(6), 509-530.
10
Brandt, M.J., Chambers, J.R., Crawford, J.T., Wetherell, G., & Reyna, C. (2015). Bounded openness: The effect of openness to experience on intolerance is moderated by target group conventionality. Journal of personality and social psychology, 109(3), 549.
11
Butt, S., & Phillips, J.G. (2008). Personality and self-reported mobile phone use. Computers in Human Behavior, 24(2), 346-360.
12
Costa Jr, P.T., & McCrae, R.R. (1992). Four ways five factors are basic. Personality and individual differences, 13(6), 653-665.
13
Cox, D. T., Hudson, H. L., Plummer, K. E., Siriwardena, G. M., Anderson, K., Hancock, S., ... & Gaston, K.J. (2018). Covariation in urban birds providing cultural services or disservices and people. Journal of applied ecology, 55(5), 2308-2319.
14
Dopfer, K., Foster, J., & Potts, J. (2004). Micro-meso-macro. Journal of evolutionary economics, 14(3), 263-279.
15
Dufau, S., Duñabeitia, J.A., Moret-Tatay, C., McGonigal, A., Peeters, D., Alario, F. X., & Ktori, M. (2011). Smart phone, smart science: how the use of smartphones can revolutionize research in cognitive science. PloS one, 6(9),165-171.
16
Duggan, M. (2015). Mobile messaging and social media 2015. Pew Research Center, 19, 1-37.
17
Forbush, E., & Foucault-Welles, B. (2016). Social media use and adaptation among Chinese students beginning to study in the United States. International Journal of Intercultural Relations, 50, 1-12.
18
Glukhov, A.P. (2017). Construction of national identity through a social network: a case study of ethnic networks of immigrants to Russia from Central Asia. AI & society, 32(1), 101-108.
19
Hills, P., & Argyle, M. (2001) ‘Happiness, introversion-extraversion and happy introverts’, Personality and Individual Differences, 30, 595–608.
20
HOE, S.L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of applied quantitative methods, 3(1), 76-83.
21
Hoehle, H., Zhang, X., & Venkatesh, V. (2015). An espoused cultural perspective to understand continued intention to use mobile applications: a four-country study of mobile social media application usability. European Journal of Information Systems, 24(3), 337-359.
22
Holliday, A. (2010). Complexity in cultural identity. Language and Intercultural Communication, 10(2), 165-177.
23
Hughes, D.J., Rowe, M., Batey, M., & Lee, A. (2012). A tale of two sites: Twitter vs. Facebook and the personality predictors of social media usage. Computers in Human Behavior, 28(2), 561-569.
24
Jenkins, H., Ford, S., & Green, J. (2018). Spreadable media: Creating value and meaning in a networked culture,15, 237-287.
25
Jensen, L.A., Arnett, J.J., & McKenzie, J. (2011). Globalization and cultural identity. In Handbook of identity theory and research, 27, 285-301
26
Kim, J.W., & Chock, T.M. (2017). Personality traits and psychological motivations predicting selfie posting behaviors on social networking sites. Telematics and Informatics, 34(5), 560-571.
27
Kim, Y., Briley, D.A., & Ocepek, M.G. (2015). Differential innovation of smartphone and application use by sociodemographics and personality. Computers in Human Behavior, 44, 141-147.
28
Landers, R.N., & Lounsbury, J.W. (2006). An investigation of Big Five and narrow personality traits in relation to Internet usage. Computers in human behavior, 22(2), 283-293.
29
Lin, K-Y., & Lu, H-P. (2011) ‘Why people use social networking sites: an empirical study integrating network externalities and motivation theory’, Computers in Human Behavior, 27(3), 1152-1161.
30
Luyckx, K., Teppers, E., Klimstra, T.A., & Rassart, J. (2014). Identity processes and personality traits and types in adolescence: Directionality of effects and developmental trajectories. Developmental Psychology, 50(8), 2144.
31
McCrae, R.R., & Costa Jr, P.T. (1989). Reinterpreting the Myers‐Briggs type indicator from the perspective of the five‐factor model of personality. Journal of personality, 57(1), 17-40.
32
McCrae, R.R., & Sutin, A.R. (2009). Openness to experience. Handbook of individual differences in social behavior, 15, 257-273.
33
Mehl, M.R., Gosling, S.D., & Pennebaker, J.W. (2006). Personality in its natural habitat: Manifestations and implicit folk theories of personality in daily life. Journal of personality and social psychology, 90(5), 862.
34
Michikyan, M., Subrahmanyam, K., & Dennis, J. (2014). Can you tell who I am? Neuroticism, extraversion, and online self-presentation among young adults. Computers in Human Behavior, 33, 179-183.
35
Moody,M.C. (2007). The Relationship between cultural inteligence factor and big five personality traits, The George Washington University, 25, 118-126.
36
Moon, Y.J., Kim, W.G., & Armstrong, D.J. (2014). Exploring neuroticism and extraversion in flow and user generated content consumption. Information & Management, 51(3), 347-358.
37
Orchard, L., & Fullwood, C. (2010) ‘Current perspectives on personality and Internet use’, Social Science Computer Review, Vol. 28(2), 155-169.
38
Pearson, C., & Hussain, Z. (2017). Smartphone use, addiction, narcissism, and personality: A mixed methods investigation. In Gaming and technology addiction: Breakthroughs in research and practice, 22(5), 212-229
39
Rachuri, K.K., Musolesi, M., Mascolo, C., Rentfrow, P.J., Longworth, C., & Aucinas, A. (2010). EmotionSense: a mobile phones based adaptive platform for experimental social psychology research. In Proceedings of the 12th ACM international conference on Ubiquitous computing ,14, 281-290.
40
Redden, J. (2013). Digital Media, Cultural Production and Speculative Capitalism, 16, 634-636.
41
Ryan, T., & Xenos, S. (2011) ‘Who uses Facebook? An investigation into the relationship between the big five, shyness, narcissism, loneliness, and Facebook usage’, Computers in Human Behavior, 27(5), 1658-1664.
42
Schiwy, F., Fornazzari, A., & Antebi, S. (Eds.). (2013). Digital Media, Cultural Production and Speculative Capitalism. Routledge.
43
Seidman, G. (2013). Self-presentation and belonging on Facebook: How personality influences social media use and motivations. Personality and Individual Differences, 54(3), 402-407.
44
Sheldon, P., Rauschnabel, P.A., Antony, M.G., & Car, S. (2017). A cross-cultural comparison of Croatian and American social network sites: Exploring cultural differences in motives for Instagram use. Computers in Human Behavior, 75, 643-651.
45
Sivo, S.A., Fan, X.T., Witta, E.L. and Willse, J.T. (2006). The Search for ‘Optimal’ Cutoff Properties: Fit Index Criteria in Structural Equation Modeling, the Journal of Experimental Education, 74(3), 267-289.
46
Turkle, S. (2011). Alone together: why we expect more from technology and less from each other Basic Books. New York.
47
Van Dijck, J. (2013). You have one identity’: Performing the self on Facebook and LinkedIn. Media, culture & society, 35(2), 199-215.
48
Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychology & behavior, 1(3), 237-244.
49
Zhao, F., Naidu, S., Chand, A., Singh, G., Sewak, A., & Karan, M. (2018). Social networks, cultural orientations and e-government adoption behavior: A Fijian study. Information Polity, 23(4), 411-427.
50
ORIGINAL_ARTICLE
جریانشناسی روانشناسی اسلامی در عصر حاضر: بررسی فراترکیب
در شکلگیری روانشناسی اسلامی ایدههای متنوعی دیده میشود که بخشی از آن در گرو شناخت رویکردهای روششناسانۀ روابط روانشناسی و اسلام است. هدف پژوهش حاضر شناسایی جریانها یا رویکردهای کلانحوزۀ ارتباطشناسی روانشناسی و اسلام در یک روند تاریخی بود. با استفاده از روش فراترکیب، 98 مطالعۀ کیفی (1900 تا 2019م) از منابع معتبر شناسایی شد و با تجزیه و تحلیل آنها در یک چارچوب جدید ترکیب شد. یافتهها نشان داد که اولاً آغاز بحث از ارتباط روانشناسی و اسلام با درنظر گرفتن یک پیوستار فلسفی - تجربی به دهۀ 1910 بازمیگردد؛ ثانیاً مطالعات حوزۀ ارتباطی روانشناسی و اسلام بهواسطۀ شاخص «نقطۀ عزیمت علم/ دین» در رویکرد دوگانه (درون - بومی و برون - بومی)، و با شاخص «مبنا قرار دادن علم» در قالب رویکرد سهگانۀ پالایش علم، مقایسۀ علم، و تأسیس علم طبقهبندی میشود؛ ثالثاً رویکرد سهگانۀ اخیر در چهار بازۀ تاریخی بازشناسی میشود که عبارتاند از: الف) دورۀ تمهیدی (معرفی اندیشههای اندیشمندان مسلمان) از 1910م، ب) رویکرد پالایش و موج اول رویکرد تأسیس از 1950، ج) رویکرد مقایسه از1980، د) موج دوم تأسیس از 2005. هر یک از رویکردهای سهگانۀ اخیر، مبتلا به محدودیتهای روششناسانه بوده که یک راه برونرفت آن، پیشنهاد «رویکرد تأسیس اشتراکی» است که با مبنا قرار دادن الگوی میانرشتهایِ چندسطحی و با بهرهگیری از سه مرحلۀ مقایسه، پالایش، و تأسیس، با حفظ ارتباط روانشناسی و اسلام، زمینۀ تأسیس علم جدید را فراهم میکند.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118697_98be87ca49d12556620c2f60e8832780.pdf
2020-08-22
176
205
10.30487/jcp.2020.244667.1158
روانشناسی اسلامی
اسلام و روانشناسی
روانشناسی فرهنگی
روانشناسی بومی
تاریخچۀ روانشناسی
حمید
رفیعی هنر
hamidrafii2@gmail.com
1
پژوهشکده اخلاق و معنویت، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
آذربایجانی، م. (1387). جزوۀ درسی روانشناسی دین، تدریسشده در ترم دوم، مقطع کارشناسی ارشد گروه روانشناسی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
1
آقابابایی، ن. (1397). نقد پژوهشهای علم عصبنگر در حوزۀ دین و معنویت. روانشناسی فرهنگی، 2، 81ـ104.
2
ابراهیمی دهشیری، م.ح.، و صالحزاده، م. (1395). ماهیت روانشناسی اسلامی، پیشینی یا پسینی؟. مطالعات اسلام و روانشناسی، 19، 135ـ155.
3
ابوترابی، ع.، و مصباح، ع. (1398). ضرورت تأسیس روانشناسی واحد در چارچوب رویکرد اسلامی. روانشناسی و دین، 45، 55ـ72.
4
آل اسحاق، م. ( 1369ش/1990). اسلام و روانشناسی. قم: بینا.
5
باقری، خ. (1375). انسان بهمنزلۀ عامل: بحثی تطبیقی در پیشفرضهای روانشناسی. روششناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، 9، 1ـ3.
6
باقری، خ. (1382). هویت علم دینی: نگاهی معرفتشناختی به نسبت دین با علوم انسانی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
7
باقری، خ.، اسکندری، ح.، خسروی، ز.، و اکبری، م. (1374). پیشفرضهای روانشناسی اسلامی. روششناسی علوم انسانی، 5، 25ـ37.
8
بدری، م. (1400ق/ 1978). علماء النفس المسلمون فی جُحر الضبّ. المسلم المعاصر، 15 و 16، 105ـ124.
9
بستانی، م. (1404ق/ 1983). دراسات فی علم النفس الاسلامی. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
10
بن جخدل، س. ا. (1440ق/2018). علم النفس الإسلامی؛ سؤال التأهیل لا سؤال التأصیل. جیل العلوم الانسانیة والاجتماعیة. 39 ، 95ـ114.
11
بهرامی احسان، ﻫ.، اخوت، ا.ر.، و فیاض، ف. (1397). معناشناسی افسردگی از منظر قرآن. تهران: قرآن و اهل بیت.
12
بیگی ملکآبادی، ﻫ. (1391). بررسی و نقد رویکرد طه عبدالرحمن در اسلامیسازی علوم انسانی. ذهن، 50، 117ـ143.
13
پسندیده، ع. (1393). الگوی اسلامی شادکامی. قم: دارالحدیث.
14
توفیق السمالوطی، ن. م. (1401ق/1980). الإسلام و قضایا علم النفس الحدیث. المملکة العربیة السعودیه: دارالشروق.
15
حسینی، س. ا. (1364 ش/1985). بررسی مقدماتی اصول روانشناسی اسلامی. مشهد:آستان قدس رضوی.
16
حسینی، س. ع. ا. (1373). بحثی مقدماتی پیرامون «مبادی» دانش روانشناسی در اسلام. روانشناسی و علوم تربیتی،53، 137ـ148.
17
خسروپناه، ع. (1393). در جستوجوی علوم انسانی اسلامی. قم: دفتر نشر معارف.
18
رشاد، ع. (1390)، منطق طبقهبندی علوم انسانی. همایش تحول علوم انسانی.تهران: دانشگاه تهران.
19
رفیعی هنر، ح. (1395). روانشناسی مهار خویشتن با نگرش اسلامی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
20
رفیعی هنر، ح.، جانبزرگی، م.، پسندیده، ع.، و رسولزاده طباطبایی،ک. (1393). تبیین سازۀ خودمهارگری بر اساس اندیشۀ اسلامی. روانشناسی و دین، 27، 5ـ26.
21
ریاضی، ح. (1360 ش/1981). آموزش و پرورش بر مبنای روانشناسی و روانکاوی اسلامی. تهران: گنجینه.
22
سعیدی، س. غ. (1329ش/1950). شخصیت انسان از نظر روانشناسی جدید و از لحاظ دین. فروغ علم، 7 و 8، 17ـ23 .
23
شجاعی، م. (1394). روانشناسی اسلامی (مبانی، تاریخچه و قلمرو). قم: مرکز المصطفی (ص).
24
شمشیری، ب. (1390). نقش فلسفه در ساخت و تولید روانشناسی اسلامی. روشها و مدلهای روانشناختی، 5، 31ـ44.
25
صاحبالزمانی، ن. (1354ش/ 1975). بازهم خدا یاانسان(2): درآمدی بر روانشناسی و جامعهشناسی آرمانها. نگین، 111، 35ـ38.
26
الصبیح، ع. ب. (1428ق/ 2007). التأصیل الاسلامی لعلم النفس. جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة، 22، 469ـ506 .
27
الصبیح، ع. ب. (1432ق/ 2011) توظیف التأصیل الاسلامی لعلم النفس فی تدریس مقررات علم النفس. إسلامیة المعرفة، 56، 73ـ93.
28
عاطف الزین، س. (1413ق/1991). علم النفس: معرفة النفس الإنسانیة فی الکتاب والسنة. بیروت: دارالکتب اللبنانی.
29
عبدالحلیم، م. (1413ق/1991). نحو خطه منظمه و متکامله للتأصیل الاسلامی للدراسات النفسیه. اللقاء السنوی الخامس: التأصیل الاسلامی للتربیة و علم النفس. جامعة الملک سعود. المملکة العریة السعودیة.
30
عبدالفتاح، م. م. (1412ق/1990). نحو علم نفس اسلامی: العلاج النفسی فی ضوء الاسلام. الاسکندریه: الملتقى المصری للابداع و التنمیه.
31
عبدالکریم عثمان، م. (1384ق/ 1962). الدراسات النفسیه عند علماء المسلمین والغزالی بوجه خاص. القاهره: مکتبه وهبه.
32
عثمان النجاتی، م. (1422ق/2001). مدخل الی علم النفس الاسلامی. القاهره: دارالشروق.
33
عزالدین توفیق، م. (1418ق/1998). التأصیل الإسلامی للدراسات النفسیة: البحث فی النفس الإنسانیه و المنظور الإسلامی. القاهره: دارالسلام.
34
علیتبار فیروزجایی، ر. (1397). علم دینی: ماهیت و روششناسی. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
35
عواد، م. س. (1429ق/2008)، البحث السیکولوجی و التشریعی فی التراث العربی الإسلامی. الثقافة والتنمیة، 26، 159ـ179.
36
عوده، م.، و مرسی، ا. (1407ق /1986). الصحه النفسیه فی ضوء علم النفس و الاسلام. الکویت: دارالقلم.
37
عیسی، م. ر. ( 1985). به سوی اسلامیسازی روانشناسی. ترجمۀ ن. نوری (1385). حوزه و دانشگاه، 48، 77ـ108.
38
غروی، س.م. (1369). مکتبهای روانشناسی و نقد آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
39
غروی، س.م. (1374). روشمندی و شرایط تحقیق در روانشناسی و خلأهای موجود در تدوین روانشناسی اسلامی. معرفت، 15، 84ـ89 .
40
غروی، س.م.، و آذربایجانی، م. (1391). نگاهی به روانشناسی اسلامی، تدوین ع. شیخ شجاعی، م. فرقانی، و ن. نوری. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه .
41
فداکار داورانی، ف.، برجعلی، ا.، اسمعیلی، م.، و باقری نوعپرست، خ. (1399). بررسی و ارزیابی ماهیتِ «چیستی» روانشناسی اسلامی در مطالعات منتسب به روانشناسی اسلامی. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 41، 1ـ26.
42
قطب، م. (1374ق/1952). الانسان بین المادیه و الاسلام. القاهره: دارالشروق.
43
قطب، م. (1385ق/1963). دراسات فی النفس الانسانیه. القاهره: دارالشروق.
44
کاویانی ارانی، م. (1377). پیشطرحی در باب تحقیق در روانشناسی اسلامی. معرفت، 27، 89ـ96.
45
کاویانی ارانی، م. (1397). دورنمایی از روانشناسی اسلامی بهعنوان یک مکتب. مطالعات اسلام و روانشناسی، 23، 69ـ100.
46
کاویانی ارانی، م. (1398). روانشناسی در قرآن بنیانها و کاربردها. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
47
لطفی، ح. (1380). روانشناسی اسلامی: آیا امکانپذیر است؟. روششناسی علوم انسانی، 29، 4ـ34.
48
مصباح یزدی، م. (1392). رابطۀ علم و دین. تحقیق و نگارش ع. مصباح. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
49
نبوی، ل. (1390). مطالعۀ فلسفۀ علم با دو رویکرد پیشینی و پسینی. اطلاعات حکمت و معرفت، 63، 4ـ9.
50
نزارالعانی، م. (1429ق/2008). کتابشناسی (توصیفی ـ تحلیلی) اسلام و روانشناسی. ترجمۀ ب. رفیعی (1385). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
51
نورعلیزاده، م. (1397). روش مدلیابی مفاهیم و سازههای روانشناختی از متون اسلامی (قرآن و حدیث). رسالۀ دکتری روانشناسی. قم: مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی.
52
ویسی، م. (1434ق/2012). بدایةحرکة التأصیل الإسلامی لعلم النفس. در دسترس: http://www.islahweb.org/
53
یزدی، م. (1345 ش/1966). روانشناسی اسلامی. مسجد اعظم، 12، 20ـ23.
54
Abdul Razak, M. A. , & Hisham, N. A. (2012). Islamic psychology and the call for Islamization of Modern Psychology. Journal of Islam in Asia, 9.156-183.
55
Abu-Raiya, H. (2012). Towards a systematic Qura'nic theory of personality. Mental Health, Religion & Culture, 15(3), 217-33.
56
Ajmal, M. (1974). An introduction to Muslim psychotherapy. Lahore, Pakistan: Symbol.
57
Al-Karam, C. Y. (2018). Islamic psychology: Towards a 21st century definition and conceptual framework. Journal of Islamic Ethics, 2(1-2), 97-109.
58
Baker, D. B. (Ed.). (2012). The Oxford handbook of the history of psychology: Global perspectives. Oxford University Press.
59
Brett, G. S. (1921). A history of psychology (Vol. 2). G. Allen, Limited.
60
Comer, R. J. (2015). Abnormal Psychology,9th. New York: Worth Publishers.
61
David, H. P., & Buchanan, J. (2003). International Psychology. In D.K. Freedheim (Ed.), History of psychology. (pp.509-533).New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
62
Farag , S. (2000). Arabs and Psychology-The Heritage. In A. E. Kazdin (Ed.). Encyclopedia of psychology. V.8 (PP.224-228). Washington, DC: American Psychological Association.
63
Greenwood, J. D. (2009). A conceptual history of psychology. McGraw‐Hill, Inc.
64
Hemmings, J. (2018). How Psychology Works: The Facts Visually Explained. Penguin. United States: DK Publishing.
65
Hendrix, J. S. (2015). Unconscious Thought in Philosophy and Psychoanalysis. Springer. US: Palgrave Macmillan.
66
Hergenhahn, B. R., & Henley, T. B. (2014). An Introduction to the History of Psychology, Seventh Edition. Wadsworth, Cengage Learning, Inc.
67
Hussain, S. (1984). Islamic Psychology. In Proceedings of the Third International Seminar on Islamic Thought (pp. 13-22). Kuala Lumpur, Malaysia: International Institute of Islamic Thought.
68
Husain, A. (2006). Islamic psychology: Emergence of a new field. New Delhi: Global Vision Publishing House.
69
Hwang, Kuo Hwang. (2011). Foundations of Chinese psychology: Confucian social relations (Vol. 1). Springer Science & Business Media.
70
Kaplick, P. M., & Skinner, R. (2017). The evolving Islam and Psychology movement. European Psychologist, 22(3), 198.
71
Kaplick, P. M., Chaudhary, Y., Hasan, A., Yusuf, A., & Keshavarzi, H. (2019). An interdisciplinary framework for Islamic cognitive theories. Zygon®, 54(1), 66-85.
72
Kaplick, P. M. (2019). A preliminary compilation of texts in Islamic Psychology. Project IP Literature Database, Islam and Psychology Research Group: Islamic Association of Social and Educational Professions (Germany). Available in: https://www.researchgate.net/publication/334736735.
73
Kaplick, P. M., & Rüschoff, I. (2018). Islam und Psychologie in Großbritannien, den USA und Deutschland: Gegenwart und Zukunft von institutionellen Strukturen muslimischer Psychologen. Wege zum Menschen, 70(1), 78-88.
74
Landauer, S. (1876). Die Psychologie des Ibn Sina. Zeitschrift der deutschen morgenländischen Gesellschaft, 29(3/4), 335-418.
75
Long, W. (2014). Critical reflections on the Islamicisation of psychology. Revelation and Science, 4(1), 14-19.
76
Macdonald, D. B. (1909). The religious attitude and life in Islam: being the Haskell lectures on comparative religion delivered before the University of Chicago in 1906. University of Chicago Press.
77
Moughrabi, F. (2000). ISLAM AND PSYCHOLOGY, In A. E. Kazdin (Ed.). Encyclopedia of psychology.V.8 (PP.366-368). Washington, DC: American Psychological Association. Wadsworth: Cengage Learning.
78
Naquib al-Attas, S. M. (1978). Islam and Secularism. Kuala Lumpur.
79
Nelson, J. M. (2009). Psychology, religion, and spirituality. Springer Science & Business Media.
80
Sahin, A. (2013). Reflections on the Possibility of an Islamic Psychology. Archive for the Psychology of Religion, 35(3), 321-335.
81
Servier, A. (1924). Islam and the Psychology of the Musulman. London, Chapman and Hall Ltd.
82
Soares, C. B., Hoga, L. A. K., Peduzzi, M., Sangaleti, C., Yonekura, T., & Silva, D. R. A. D. (2014). Integrative review: concepts and methods used in nursing. Revista da Escola de Enfermagem da USP, 48(2), 335-345.
83
Taeschner, F. (1912). Die Psychologie Qazwînis. Inaugural-Dissertation. KÖNIGL. CHRISTIAN-ALBRECHTS-UNIVERSITÄT ZU KIEL.
84
Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta‐synthesis method for qualitative research: a literature review. Journal of advanced nursing, 50(2), 204-211.
85
ORIGINAL_ARTICLE
اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرایی نوجوانان بزهکار
هدف پژوهش حاضر اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرایی نوجوانان بزهکار بود. طرح پژوهش نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمون -پسآزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری شامل تمامی نوجوانان بزهکار در کانونهای اصلاح و تربیت استان یزد در سال 1399 بودند که از این جامعه تعداد 30 نوجوان به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) قرار گرفتند. گروه مداخله در معرض توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی را دریافت نکرد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامۀ آخنباخ فرم کودک/ نوجوان نسخۀ والدین، آزمون عصب روانشناختی کانرز نسخۀ کامپیوتری استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با روش آماری تحلیل کواریانس چندمتغیره انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که درمان توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرایی نوجوانان بزهکار تأثیر دارد و سبب کاهش مشکلات رفتاری و بهبود کارکردهای اجرایی در نوجوانان میشود. بهکارگیری توانبخشی شناختی رایانهای بر مشکلات رفتاری و جنبههای عصب شناختی در نوجوانان بزهکار پیشنهاد می شود.
https://jcp.samt.ac.ir/article_118696_9d428c7c8d75657cd0aa1cf2f3238185.pdf
2020-08-22
206
224
10.30487/jcp.2020.244147.1155
مشکلات رفتاری
کارکرد اجرایی
بازی رایانه ای
بزهکار
سید شهاب
کمال الدینی
kamaiedini32@gmail.com
1
دانشگاه علم و هنر یزد، یزد، ایران
LEAD_AUTHOR
فرنگیس
دمهری
farangis-demehri@yahoo.com
2
دانشگاه علم و هنر یزد، یزد، ایران.
AUTHOR
مهدیه
عزیزی
3
دانشگاه علم و هنر یزد، یزد، ایران
AUTHOR
امیرطهماسب، گ.، باقری، ف.، و ابوالمعالی، خ. (1397). اثربخشی روش فرزندپروری مثبت بر مشکلات عاطفی ـ رفتاری کودکان با اختلال یادگیری در دورۀ ابتدایی. علوم روانشناختی، 17(69)، 601ـ609.
1
اورکی، م.، زارع، ح.، و عطارقصبه، ز. (1396). تأثیر توانبخشی شناختی بر حافظۀ کاری و پیشرفت تحصیلی کودکان با اختلال ریاضی. شناخت اجتماعی، 6(2)، 167ـ183.
2
خدابخشی، م.، ملکپور، م.، و عابدی، ا. (1394). تأثیر آموزش مبتنی بر نظریۀ ذهن بر عملکرد ذهنخوانی و کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلالهای طیف اوتیسم. روانپزشکی و روانشناسی بالینی، 21(2)، 155ـ166.
3
جباری، ر.، میرزاحسینی، ح.، و صادق، محبوب (1398). اثربخشی آموزش گروهی تحلیل رفتار متقابل بر تحمل پریشانی و مهارتهای ارتباطی نوجوانان بزهکار. روانشناسی تحولی، 16(61)،73ـ85.
4
جدیدی، م.، و عابدی، ا. (1390). انطباق و هنجاریابی پرسشنامۀ نوروسایکولوژی کانرز بر کودکان 5 تا 12 سال شهر اصفهان. رویکردهای نوین آموزشی، 3(1)، 56ـ71.
5
صدری، ش.، پزشک، ش.، و طیبلی، م. (1395). ویژگیهای شخصیتی و مکانیسمهای دفاعی بزهکاران پسر کانون اصلاح و تربیت بر اساس نوع جرم. روانشناسی افراد استثنایی، 23، 179ـ197.
6
عابدی، ا. (۱۳۸۶). هنجاریابی آزمون عصب روانشناختی نپسی و اثربخشی مداخلة به موقع درکودکان مبتلا به ناتوانیهای یادگیری تحولی پیش از دبستان. پایاننامۀ دکتری روانشناسی. دانشگاه اصفهان: دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی.
7
عیوضی، س.، یزدانبخش، ک.، و مرادی، آ. (1397). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانهیار بر بهبود کارکرد اجرایی بازداری پاسخ در کودکان مبتلا به اختلال نارساییتوجه/ بیشفعالی. عصب روانشناسی، 4(14)، 9ـ22.
8
گله گیریان، ص.، و دیره، ع. (1396). مقایسه تأثیر فراشناخت درمانی و درمان مبتنی بر دلبستگی بر مشکلات رفتاری بروننمود کودکان پرخاشگر. سلامت روان کودک، 4(1)، 24ـ34.
9
مسعودنیا، ا.، و پوررحیمیان، ا. (1395). بررسی رابطۀ بین بازیهای رایانه ای و بروز اختلالات رفتاری در میان دانش آموزان پسر دبستانی. جامعه شناسی کاربردی، 27(3)، 117-134.
10
موسیزاده، ح.، ارجمندنیا، ع.، افروز، غ.، و غباری بناب، ب. (1397). اثربخشی برنامۀ توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظۀ آیندهنگر بر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرایی توجه کودکان با اختلال کاستی توجه بیشفعالی. کودکان استثنایی، 18(3)، 117ـ130.
11
نجارزاده، م.، نجاتی، و.، امیری، ن.، و شریفیان، م. (1394). بررسی اثر توانبخشی شناختی بر عملکردهای اجرایی (توجه و حافظۀ کاری) در کودکان مبتلا به اختلال نقصتوجه/ بیشفعالی. طب توانبخشی، 4(2)، 97ـ108.
12
Annemaree, C., Kellie, G., Michele, H., & Stephen, H. (2013). Goal setting and self-efficacy among delinquent, at-risk and not at-risk adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 42(3), 431-443.
13
Barkley, R.A. (2006). Attention-deficit hyperactivity disorder: A handbook for diagnosis and treatment (3rd Ed.). New York: Guilford Press.
14
Bergo, E., Lombardi, G., Pambuku, A., Della, L., Puppa, A., Bellu D’Avella, D., & Zagonel V. (2016). Cognitive Rehabilitation in Patients with Gliomas and Other Brain Tumors: State of the Art. BioMed Research International, Article ID 3041824, 11 pages.
15
Boywitt, C.D., & Rummel, J. (2012). A diffusion model analysis of task interference effects in prospective memory. Mem Cogn, 40, 70-82.
16
Charach, A., McLennan, J.D., Belanger, S.A., & Nixon, M.K. (2017). Screening for disruptive behavior problems in preschool children in primary health care settings. Journal of Can Acad Child Adolesc Psychiatry, 26 (3), 172-178.
17
Clair-Thompson, H.L., & Gathercole, S.E. (2006). Executive functions and achievements in school: Shifting, updating, inhibition, and working memory. Q J Exp Psychol, 59(4),745-59.
18
Corbett, B.A., Constantine, L.J., Hendren, R., Rocke, D., & Ozonoff, S. (2009). Examining executive functioning in children with autism spectrum disorder, attention deficit hyperactivity disorder and typical development. Psychiatry Research, 166, 210-222.
19
Deutsch, A.R., Crockett, L.J., Wolff, J.M., & Russell, S.T. (2012). Parent and peer pathways to adolescent delinquency: Variations by ethnicity and neighborhood context. Journal of Youth and Adolescence, 41(8), 1078-1094.
20
Enns, R., Reddon, R.J., Das, J.P., & Boudreau, A. (2008). Measureing executive function deficits in female delinquents using the cognitive Assessment systems. Journal of offender rehabilitation, 47, 3-23.
21
Fauth, R.C., Platt, L., & Parsons, S. (2017). The development of behavior problems among disabled and non-disabled children in England. Journal Appl Dev Psychol, 52, 46-58.
22
Giancola, P.R. (2007). The underlying role of aggressivity the relation between executive functioning and alcohol consumption. Addactive Behavors, 32, 765-783.
23
Hoshina, A., Horie, R., Giannopulu, I., & Sugaya, M. (2017). Measurement of the effect of digital play therapy using biological information. Procedia Computer Science, 112, 1570-1579.
24
Kane, M.J., Conway, A.R.A., Miura, T.K., & Colflesh, G.J.H. (2007). Working memory, attention control, and the N-back task: a question of construct validity. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 33, 615-622.
25
Kanellopoulos, A., Andersson, S., Zeller, B., Tamnes, C.K., Fjell, A.M., Walhovd, K.B., Westlye, L.T., Fosså, S.D., & Ruud, E. (2016). Neurocognitive outcome in very long term survivors of childhood acute lymphoblastic leukemia after treatment with chemotherapy only. Pediatric Blood & Cancer, 63(1), 133- 138.
26
Koolhof, R., Loeber, R., Wei, E.H., Pardini, D., & D’escury, A.C. (2007). Inhibition defi cits of serious delinquent boys of low intelligence. Criminal Behavior and Mental Health, 17, 274-292.
27
Masoudnia, E., & Pour-Rahimian, E. (2016). Investigating the Relationship between Computer Games and Behavioral Disorders among Primary School Students. Journal of Applied Sociology, 27 (3), 117-134.
28
Mason, W.A., Kosterman, R., Haggerty, K.P., Hawkins, J.D., Redmond, C., Spoth, RL, et al. (2009). Gender moderation and social developmental mediation of the effect of a family-focused substance use preventive intervention on young adult alcohol abuse. Addict Behav, 34(6-7), 599-605.
29
Midouhas, E., Kuang, Y., & Flouri, E. (2014). Neighbourhood human capital and the development of childrens emotional and behavioural problems: the mediating role of parenting and schools. Health Place, 27, 155-161.
30
Oraki, M., Zare, H., & Attar Ghasbeh, Z. (2017). The effect of cognitive rehabilitation on working memory and academic achievement of children with discalcula. Social Cognition, 6(2), 167-183.
31
Saha, P, Chakraborty, P., Mukhopadhyay, P., Bandhopadhyay, D., & Ghosh, S. (2015). Computer based attention training for treating a child with attention deficit/hyperactivity disorder: An adjunct to pharmacotherapy a case report. Journal of pharmacy research, 9(11), 612-617.
32
Snyder, H.N., & Sickmund, M. (2016). Juvenile offenders and victims: National report. Washington, DC: U.S. Department of justice: Office of juvenile justice and delinquency prevention.
33
Stuss, D.T., & Knightm, R.T. (2002). Principles of Frontal Lobe Function. 1. New York: NY: Oxford University Press.
34
Willis, S.L., Tennstedt, S.L., Marsiske, M., Ball, K., Elias, J., Koepke, K.M., et al. (2006). Long.term effects of cognitive training on everyday functional outcomes in older adults. Journal American Medical Association, 296 (23), 2805-2814.
35
Zeng, G. (2007). An exploratory investigation of the internalizing problem behavior among children from kindergarten to third grade. A dissertation presented in partial fulfillment of the requirements for PhD degree. University of Pennsylvania
36
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی در پیشبینی خودناتوانسازی تحصیلی بر اساس سبکهای دلبستگی و هویت تحصیلی
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی در پیشبینی خودناتوانسازی تحصیلی بر اساس سبکهای دلبستگی و هویت تحصیلی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعۀ آماری این پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دورۀ اول متوسطۀ شهرستان بناب در سال تحصیلی 1395-1396 بودند. نمونۀ پژوهش 301 نفر بودند که به شیوۀ نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای، از دبیرستانهای دورۀ متوسطۀ شهرستان بناب انتخاب و بررسی شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامههای سبکهای دلبستگی کولینز و رید، هویت تحصیلی واز و ایزاکسون، خودکارآمدی مکیلروی و بانتینگ و خودناتوانسازی تحصیلی شوینگر و استینسمر پلستر استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با روش آماری تحلیل مسیر با استفاده از نرمافزار لیزرل 8.8 انجام شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی نقش میانجی معناداری در رابطۀ بین سبکهای دلبستگی (ایمن، ناایمن اجتنابی و دوسوگرا) و خودناتوانسازی تحصیلی دارد و مسیرهای مستقیم از سبک دلبستگی ایمن به خودکارآمدی تحصیلی و خودناتوانسازی تحصیلی معنادار و از سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا به خودکارآمدی تحصیلی و خودناتوانسازی تحصیلی ازنظر آماری معنادار است (05/0p <). سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا نیز از طریق خودکارآمدی تحصیلی بهصورت مثبت خودناتوانسازی تحصیلی را پیشبینی میکند. بنابراین، سبکهای دلبستگی و هویت تحصیلی با میانجیگری خودکارآمدی نقش مهمی در خودناتوانسازی تحصیلی دانشآموزان دارند.
https://jcp.samt.ac.ir/article_119492_10fc5d5f42a22860c0f41a3f043b030c.pdf
2020-08-22
225
246
10.30487/jcp.2020.239600.1133
خودکارآمدی
خودناتوانسازی
سبک دلبستگی
هویت تحصیلی
سمیرا
سلیمانی
solymani78@yahoo.com
1
گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
AUTHOR
رامین
حبیبی کلیبر
habibiramin110@gmail.com
2
گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
LEAD_AUTHOR
ابوالفضل
فرید
faridyt56@yahoo.com
3
گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
AUTHOR
احمدیان، ح.، میردریکوند، ف.، و قدمپور، ع. (1398). تدوین مدل خودناتوانسازی تحصیلی پنجم ابتدایی. تدریس پژوهی، 7(2)، 212ـ223.
1
اسبقی، م.، طالبی، ه.، عابدی، ا.، منشئی، غ.، و فروغی، ا. (1396). اثربخشی آموزش برنامۀ شناختی رفتاری مارتین بر کاهش ناتوانکنندۀ رفتارهای انگیزشی و خودناتوانی یادگیری. مطالعات ناتوانی، 7(13)، 32ـ37.
2
امیری، ز.، و آشنا، ا. (1395). بررسی رابطه بین سبکهای دلبستگی و خودکارآمدی با آمادگی به اعتیاد در دانشجویان پسر. پنجمین کنفرانس بین الملی روانشناسی و علوم اجتماعی. تهران.
3
اعتمادی، ع.، و سعادت، س. (1394). نقش سلامت خانواده و سبکهای دلبستگی در پیش بینی خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش در پزشکی، 8(4)، 195ـ201.
4
تابع بردبار، ف.، و رستگار، ا. (۱۳۹۴). مدل روابط ویژگیهای شخصیت و خودناتوانسازی تحصیلی. تهران: نقش واسطه ای اهداف پیشرفت. مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 15(68)، 530 ـ542.
5
پاکدامن، ش. (1380). بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعه طلبی در نوجوانی. رسالۀ دکتری روانشناسی. دانشگاه تهران.
6
حجازی، ا.، فارسینژاد، م.، و عسگری، ع. (1386). سبکهای هویت و پیشرفت تحصیلی: نقش خودکارآمدی تحصیلی. روانشناسی، 4(44)، 394ـ404.
7
حجازی، ا.، امانی، ح.، و یزدانی، م. (1390). ارزیابی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامۀ هویت تحصیلی در دانشآموزان ایرانی. روشها و مدلهای روانشناختی، 2(5)، 1ـ 15.
8
ذبیحالهی، ک.، یزدان یورزنه، م.، و غلامعلی لواسانی، م. (1391). خودکارآمدی تحصیلی و خودناتوانسازی در دانش آموزان دبیرستانی، روانشناسی تحولی، 9(34)، 212ـ213.
9
رضایی، ن.، عزیزملایری، ک.، و عسگری، م. (1398). رابطۀ ادراک خدا و دلبستگی به خداوند در دانشآموزان دختر دورۀ اول متوسطۀ شهرستان ملایر. روانشناسی فرهنگی، 3(1)، 81 ـ93.
10
زارع بهرام آبادی، م.، دیزج خلیلی، م.، و مشایخی پور، م. (1397). پیشبینی بلوغ شغلی بر اساس هوش هیجانی و سبکهای هویت در گروهی از دانشجویان ایرانی. روانشناسی فرهنگی، 2(2)، 105ـ120.
11
سلیمی، ع.، و جوکار، ب. (1391). رابطه علی ادراک دلبستگی و آسیب پذیری شخصیت با احساس تنهایی در دورۀ نوجوانی. دستاوردهای روانشناختی، 19(1)، 245ـ264.
12
غلامعلی لواسانی، م.، خضریآذر، ه.، و امانی، ج. (1390). پیشرفت تحصیلی: نقش نیازهای روانشناختی اساسی و سبکهای هویت. پژوهشهای آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، 11(1)، 25ـ 38.
13
غلامعلیلواسانی، م.، اژهای، ج.، و افشاری، م. (1388). رابطۀ خودکارآمدی تحصیلی و درگیری تحصیلی با پیشرفت تحصیلی. روانشناسی، 13(3)، 289ـ 305.
14
مهبد، م.، و شیخالاسلامی، ر. (1393). خودناتوانسازی بر اساس فرایندهای خانواده: اثر واسطهای خودکارآمدی تحصیلی. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 11(44)، 391ـ404.
15
مهبد، م.، و فولادچنگ، م. (1391). نقش دلبستگی به والدین در پیشرفت تحصیلی با واسطهگری خودکارآمدی. روانشناسی کاربردی، 6(1)، 12ـ 88.
16
مصرآبادی، ج. (1395). کاربست آمار استنباطی در علوم رفتاری. تبریز: طنین دانش.
17
مظاهری، م. (1396). رابطۀ شیوۀ فرزندپروری والدین و خودکارآمدی با نوع خودناتوانسازی در دانشجویان. پایان نامۀ کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه شهید بهشتی.
18
هاشمی نصرت آبادی، ت.، واحدی، ش.، و دبیری، س. (1394). پیش بینی جهتگیری هدف پیشرفت بر اساس سبکهای پردازش هویت: بررسی نقش پایه تحصیلی. روانشناسی مدرسه، 4(3)، 137ـ152.
19
Akin, A., Abaci, R., & Akin, Ü. (2011). Self-handicapping: A conceptual analysis. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1155-1168.
20
Armsden, G. C., & Greenberg, M.T. (1987). The inventory of parent and peer attachment: individual differences and their relationship to psychological well-being in adolescence. Journal Youth Adolescence, 16, 427-454.
21
Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V., & Pastorelli, C. (2001). Self‐efficacy beliefs as shapers of children’s aspirations and career trajectories. Child development, 72(1), 187-206.
22
Barzegar, K., & Khezri, H. (2012). Predicting academic cheating among the fifth grade students: The role of self-efficacy and academic self-handicapping. Journal of Life Science and Biomedicine, 2(1), 1-6.
23
Berglas, S., & Jones, E. E. (1978). Drug choice as a self-handicapping strategy in response to noncontingent success. Journal of personality and social psychology, 36(4), 405.
24
Berzonsky, M. D., & Kuk, L. S. (2005). Identity style, psychosocial maturity, and academic performance. Personality and individual differences, 39(1), 235-247.
25
Pulford, B. D., Johnson, A., & Awaida, M. (2005). A Cross-Cultural Study of Predictors of Self-Handicapping in University Students. Personality and Individual Differences, 39, 727-737.
26
Bowlby, J. (1982). Attachment and loss: retrospect and prospect. American Journal of Orthopsychiatry, 52(4), 664.
27
Carroll, A., Houghton, S., Wood, R., Unsworth, K., Hattie, J., Gordon, L., & Bower, J. (2009). Self-efficacy and academic achievement in Australian high school students: The mediating effects of academic aspirations and delinquency. Journal of Adolescence, 32(4), 797-817.
28
Chang, Y. P. (2010). A Study of EFL college students’ self-handicapping and English performance. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2(2), 6-10.
29
Covington, M. V. (2000). Goal theory, motivation, and school achievement: An integrative review. Annual review of psychology, 51(1), 171-200.
30
Coudevylle, G. R., Ginis, K. A. M., & Famose, J. P. (2008). Determinants of self-handicapping strategies in sport and their effects on athletic performance. Social Behavior and Personality: an international journal, 36(3), 391-398.
31
Gadbois, S. A., & Sturgeon, R. D. (2011). Academic self‐handicapping: Relationships with learning specific and general self‐perceptions and academic performance over time. British Journal of Educational Psychology, 81(2), 207-222.
32
Gota, A. A. (2012). Effects of parenting styles, academic self-efficacy, and achievement motivation on the academic achievement of university students in Ethiopia.EdithCowanUniversity. https://ro.ecu.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1461&context=theses
33
Graham, A., & Anderson, K. A. (2008). “I have to be three steps ahead”: Academically Gifted African American Male Students in an Urban High School on the Tension between an Ethnic and Academic Identity. The Urban Review, 40(5), 472-499.
34
Greene, B. A., Miller, R. B., Crowson, H. M., Duke, B. L., & Akey, K. L. (2004). Predicting high school students’ cognitive engagement and achievement: Contributions of classroom perceptions and motivation. Contemporary educational psychology, 29(4), 462-482.
35
Greaven, S. H., Santor, D. A., Thompson, R., & Zuroff, D. C. (2000). Adolescent self-handicapping, depressive affect, and maternal parenting styles. Journal of Youth and Adolescence, 29(6), 631-646.
36
Karner-Hutuleac, A. (2014). Perfectionism and self-handicapping in adult education. Perocedia-Social and Behavioral Sciences, 142, 434-8.
37
McIlroy, D., & Bunting, B. (2002). Personality, behavior, and academic achievement: Principles for educators to inculcate and students to model. Journal Contemporary Educational Psychology, 27, 226-237.
38
Midgley, C., & Urdan, T. (1995). Predictors of middle school students’ use of self-handicapping strategies. The Journal of Early Adolescence, 15(4), 389-411.
39
Neuenschwander, M. P., Vida, M., Garrett, J. L., Eccles, J. S. (2007). Parents’ expectations and students’ achievement in two western nations. International Journal of Behavioral Development, 31(6), 594-602.
40
Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Psychol Bull, 133(1), 65-94.
41
Urdan, T., & Midgley, C. (2001). Academic self-handicapping: What we know, what more there is to learn? Educational Psychology Review, 13, 115-138.
42
Wang, M. (2013). Does the five-factor model of personality relate togoal orientation?. Personality and individual difrences, 43(6), 493-505.
43
Was, C. A., & Isaacson, R. M. (2008). The development of a measure of academic identity status. Journal of Research in Education, 18, 94-105.
44
Wei, M., Russell, D. W., & Zakalik, R. A. (2005). Adult attachment, social self-efficacy, self-disclosure, loneliness, and subsequent depression for freshman college students: A longitudinal study. Journal of Counseling Psychology, 52(4), 602.
45
Weissman, M. M., Bland, R. C., Canino, G. J., Faravelli, C., Greenwald, S., & Hwu, H. G. (1996). Cross-national epidemiology of major depression and bipolar disorder. Journal of the American Medical Association, 276, 293-299.
46
Yamawaki, N., Nelson, J. A. P., & Omori, M. (2011). Self-esteem and life satisfaction as mediators between parental bonding and psychological well-being in Japanese young adults. International Journal of Psychology and Counselling, 3(1), 1-8.
47
Zuckerman, M., & Tsai, F. F. (2005). Costs of Self‐Handicapping. Journal of Personality, 73(2), 411-442.
48